Anda Rottenberg, 2021 (1-5/5)
Wywiad metodą oral history z Andą Rottenberg przeprowadziła Małgorzata Głuchowska w ramach projektu Historie Mówione Nowoczesności Małgorzata Głuchowska w lutym 2021 roku w mieszkaniu kuratorki w Warszawie. Zapis audio.
Wywiad przeprowadzono: 16.02.2021.
VI części: I. 34 min 45 s, II. 49 min 15 s, III. 35 min 40 s, IV. 25 min 32 s., V. 33 min 17 s, VI. 36 min 56 s.
Łączny czas nagrania: 3 h 35 min 25 s.
Anda Rottenberg – historyczka i krytyczka sztuki, kuratorka wystaw, pisarka, publicystka. Urodziła się w 1944 roku w Nowosybirsku. Absolwentka Instytutu Historii Sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Jako studentka podjęła pracę przewodniczki w Galerii Sztuki Zachęta.
Od 1973 pracuje w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, zajmuje się sztuką nowoczesną, publikuje, podróżuje. W roku 1982 powstał film „Bluszcz” w reżyserii Hanki Włodarczyk, którego współscenarzystką była Anda Rottenberg. W latach 80. inspirowała i współtworzyła najciekawsze projekty artystyczne dekady, m.in. była związana z formacją Gruppa. Rozwijała także swoją twórczość kuratorską, realizując ważne wystawy m.in. „Rzeźba w ogrodzie" (SARP, 1988). W 1986 roku założyła fundację Egit, tworząc tym samym podwaliny pod powstanie w Warszawie muzeum sztuki współczesnej. Ten projekt stał się jej idée fixe.
Wieloletnia członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA). Na przełomie lat 80. i 90. przewodnicząca polskiej sekcji AICA, w latach 90. zastępczyni przewodniczącego tej organizacji. W latach 1991–92 była dyrektorką Departamentu Sztuki w Ministerstwie Kultury i Sztuki. W tym czasie kierowała również Galerią Mazowiecka w Warszawie i Centrum Sztuki Współczesnej Sorosa.
W roku 1993 przyjęła propozycję objęcia funkcji dyrektorki Państwowej Galerii Sztuki Zachęta. Przeobraziła ją w wiodącą instytucję kultury, która prezentowała sztukę współczesną. Decyzjami dyrektorskimi i kuratorskimi inicjowała żywe dyskusje i debaty publiczne m.in. w roku 1995 wystawą „Gdzie jest brat twój, Abel?”.
Kuratorka i współkuratorka wystaw polskich i zagranicznych. Wielokrotna kustoszka polskich pawilonów na międzynarodowych wystawach, w tym na Biennale w Wenecji (1993-2001) oraz w Sao Paulo (1997–2007).
W roku 1997 założyła fundację Instytut Promocji Sztuki, do rady programowej zaprosiła największe nazwiska polskiego świata artystycznego, jej celem była realizacja pomysłu stworzenia nowego, warszawskiego muzeum sztuki współczesnej.
Rok 2000 przyniósł jubileusz 100-lecia Zachęty i głośną wystawę „Uważaj, wychodząc z własnych snów, możesz się znaleźć w cudzych” kuratorowaną, na zaproszenie Andy Rottenberg, przez Heralda Szeemanna, wieloletniego dyrektora Biennale w Wenecji. Zachęta przełomu XX i XXI wieku prezentowała kolejne wystawy wywołujące radykalne reakcje publiczności, w tym fizyczne ataki na eksponowane dzieła, a także personalną nagonkę na samą Rottenberg. W roku 2001 Anda Rottenberg złożyła rezygnację z pełnionej funkcji.
Anda Rottenberg kontynuuje pracę kuratorską, literacką i badawczą. W 2005 roku opublikowała „Sztukę w Polsce 1945–2005” będącą autorskim przewodnikiem po powojennym życiu artystycznym w Polsce. W 2009 ukazały się „Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80.”, a także powieść autobiograficzna „Proszę bardzo”.
Inicjatorka powstania Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Do 2007 roku była przewodniczącą rady programowej MSN. Otrzymała wiele odznaczeń, m.in. Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2014 roku.
Od 2013 roku z Anną Wacławik-Orpik współtworzy audycję „Andymateria” w radiu TOK FM. W 2014 ukazał się wywiad-rzeka z Andą Rottenberg przeprowadzony przez Dorotę Jarecką pt. „Już trudno”. Od 2018 jest szefową działu kultury „Vogue Polska”.
Wybrane wystawy kuratorowane przez Andę Rottenberg:
„Rzeźba w ogrodzie", SARP, 1988
„Gdzie jest brat twój, Abel?”, Państwowa Galeria Sztuki Zachęta, 1995
„Warszawa-Moskwa / Moskwa-Warszawa 1900-–2000”, Państwowa Galeria Sztuki Zachęta, 2004–2005
„Obok. Polska-Niemcy. 1000 lat historii w sztuce”, Martin-Gropius-Bau w Berlinie/Zamek Królewski w Warszawie, 2011
„Postęp i higiena”, Państwowa Galeria Sztuki Zachęta, 2014–15
„Perspektywa wieku dojrzewania. Szapocznikow – Wróblewski – Wajda”, Muzeum Śląskie w Katowicach, 2018
Autorka biogramu: Małgorzata Głuchowska.
