Archiwum Historii Mówionych Nowoczesności.
5 lat projektu. 52 wywiady. 125 godzin narracji.

Historie Mówione Nowoczesności są wspólnym wieloletnim projektem, który powstał na kanwie zainaugurowanych w 2018 roku rozmów między wykładowcami Wydziału Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (WBASK ASP): profesorem Waldemarem Baraniewskim, profesor Luizą Nader i doktorem Piotrem Słodkowskim a Magdaleną Drągowską i Robertem Jaroszem z Archiwów Artystek i Artystów Muzeum Sztuki Nowoczesnej (AAiA MSN).
Projekt, zainicjowany przez ten zespół i systematycznie rozwijający się w ramach współpracy WBASK ASP z AAiA MSN, powstał z potrzeby wypracowania nowych metod badania sztuki nowoczesnej. Między innymi z potrzeby usankcjonowania narzędzia badawczego, jakim jest oral history (historia mówiona), w powojennej historii sztuki oraz z potrzeby udokumentowania żywych opowieści artystek i artystów, krytyczek i krytyków sztuki.

Metoda wywiadu narracyjnego pozwala na wielowarstwową rejestrację opowieści życia, podążanie za pamięcią i wątkami wybranymi przez narratorkę lub narratora. W odróżnieniu od wywiadu dziennikarskiego, w którym dąży się do uzyskania konkretnych odpowiedzi na zadawane pytania, wywiad narracyjny pozwala rozmówcy na otwartość i swobodę wypowiedzi. Natomiast odbiorcy ułatwia poznanie i zrozumienie środowiska, kontekstów oraz przyczyn kształtowania się osobowości rozmówców, dokonywanych przez nich wyborów życiowych lub braku możliwości dokonania wyboru.

Historie Mówione Nowoczesności, dla których platformą dostępności jest strona internetowa Archiwów Artystek i Artystów, sukcesywnie uzupełniane, stają się dodatkowym źródłem informacji oraz bazą wywiadów dotyczących powojennej historii sztuki, potencjalnie inicjują nowe projekty badawcze. Jednocześnie nasze zadanie polega na tworzeniu bogatych źródeł historycznych, które pozwolą na bardziej złożone wyjaśnienie minionego okresu, a przede wszystkim na jego głębsze i bardziej empatyczne rozumienie, więc także redefinicję aktualnego stanu sztuki w Polsce i własnej tożsamości jako badacza.

Zajęcia prowadzili: prof. hab. Luiza Nader i dr. Piotr Słodkowski na WBASK ASP. Zapraszali ekspertki i ekspertów z dziedziny socjologii, historii i archiwistyki, którzy uczą teorii i praktyki oral history w cyklach seminariów, wykładów i warsztatów. Wśród zaproszonych wykładowców znaleźli się m.in.: dr Patrycja Dołowy, dr Dorota Jarecka, dr hab. Dobrochna Kałwa, Adriana Kapała, dr Katarzyna Madoń-Mitzner, dr Tomasz Ferenc, dr Piotr Filipkowski, Jarosław Pałka, Zofia Reznik, dr Piotr Szenajch, dr Piotr Słodkowski, dr hab. Joanna Wawrzyniak. Seminaria prowadzili artyści Karol Radziszewski i Jaśmina Wójcik.

Od roku akademickiego 2018/2019 roku zrealizowaliśmy pięć cykli wywiadów biograficznych. Efektem naszej wspólnej pracy jest ta publikacja. Pierwsza odsłona projektu jesienią 2020 roku zawierała 14 wywiadów. Po 5 latach trwania projektu prezentujemy narracje 52 rozmówczyń i rozmówców, łącznie 125 godzin materiału. Osoby, które udzieliły wywiadu oraz osoby, które tworzyły wywiady, zdecydowały o trybie dostępności swoich relacji. Zdarzają się zatem wywiady wymagające indywidualnej ścieżki dostępu.

Dziękujemy artystkom i artystom, pedagogom artystycznym, krytyczkom i krytykom sztuki, kuratorkom i kuratorom:
Annie Baumgart, Markowi Budzyńskiemu, Oskarowi Dawickiemu, Janowi Dobkowskiemu, Teresie Gierzyńskiej, Łukaszowi Gorczycy, Izabelli Gustowskiej, Protowi Jarnuszkiewiczowi, Wojciechowi Jarząbkowi, Kojiemu Kamoji, Annie Konik, Malwinie Konopackiej, Barbarze Konopce, Łukaszowi Korolkiewiczowi, Jerzemu Kosałce, Bożenie Kowalskiej, Grzegorzowi Kowalskiemu, Katarzynie Kozyrze, Zofii Kulik, Aleksandrze Kubiak, Małdze Kubiak, Agnieszce Kurant, Iwonie Lemke-Konart, Piotrowi Lutyńskiemu, Zbigniewowi Makarewiczowi, Jolancie Marcolli, Janowi Mioduszewskiemu, Jarosławowi Modzelewskiemu, Krystynie Piotrowskiej, Ance Ptaszkowskiej, Józefowi Robakowskiemu, Markowi Rogulskiemu, Tadeuszowi Rolke, Andzie Rottenberg, Adamowi Rzepeckiemu, Tomaszowi Sikorskiemu, Jackowi Staniszewskiemu, Andrzejowi Strumiłło, Jerzemu Treutlerowi, Zbigniewowi Warpechowskiemu, Ryszardowi Waśko, Wiesławie Wierzchowskiej, Karolinie Wiktor, Romanowi Woźniakowi, Gustawowi Zemle.

Dziękujemy za przeprowadzenie i opracowanie wywiadów:
Zofii Chmielewskiej, Ernestowi Małkiewiczowi, Tytusowi Niewiedziałowi, Agnieszce Kalicie, Antoninie Ulatowskiej, Anieli Trojanowskiej, Paulinie Brol, Franciszkowi Sienkiewiczowi, Zofii Banaś, Katarzynie Trzeciak, Zuzannie Wielgo, Jędrzejowi Zakrzewskiemu, Łukaszce Staszkiewicz, Janowi Prange-Barczyńskiemu, Agacie Ostrowskiej, Karolinie Szeląg, Mikołajowi Krupie, Monice Zaleszczuk, Kalinie Sendułce, Agacie Grabowskiej, Robertowi Jaroszowi, Julii Kusiak, Juli Antczak, Ewie Behrens, Jacqueline Irene Horodyńskiej, Weronice Orłowskiej, Wandzie Kaczor, Karolinie Szymie, Juliannie Żarczyńskiej, Małgorzacie Głuchowskiej, Natalii Saji, Zuzannie Wilskiej, Magdalenie Drągowskiej, Franciszkowi Smorędzie, Tomkowi Fudali, Miriam Sadowskiej, Mai Śmigielskiej i Karolinie Zawadzkiej.

Kuratorka i producentka Archiwum Historii Mówionej:
Magdalena Drągowska.

Koordynacja ze strony WBASK ASP:
prof. ASP, dr hab. Luiza Nader, prof. ASP, dr Piotr Słodkowski.

Koordynacja ze strony AAiA MSN:
Magdalena Drągowska i Robert Jarosz.

Montaż wywiadów audio-video:
Maciej Harland-Parzydło.

Wsparcie montażowe:
Maja Świderska (wywiad z Zofią Kulik).

Konwersja materiałów audio-wideo:
Adrian Antoniewicz, Maciej Harland-Parzydło.

Korekcja dźwięku:
Aleksander Makowski.

Korekta tekstów:
Krystyna Podhajska, Katarzyna Szaniawska i Aleksandra Urbańska.

Szczególne podziękowania: Daniel Woźniak.