Archiwum Wojciecha Fangora to zbiór około 8 500 obiektów z okresu dzieciństwa artysty, czasów emigracji artystycznej i momentu jego powrotu do Polski pod koniec lat 90., uznawanego za międzynarodową ikonę Zachodniego świata sztuki.
Zgromadzona dokumentacja fotograficzna pierwszych realizacji z lat 50. z obszarów architektury i wystawiennictwa naświetla przestrzenny rodowód sztuki otoczeniowej Fangora. Doświadczenia budowane w zespołach czołowych polskich architektów - Stanisława Zamecznika, Jerzego Sołtana, Zbigniewa Ihnatowicza, Oskara Hansena czy Lecha Tomaszewskiego skupiających się wokół relacji dzieło - odbiorca, stworzyły bazę pod późniejsze modulacje jego praktyki traktującej przestrzeń jako tworzywo artystyczne. Wykraczając poza pole malarskie sensu stricto, Fangor orbituje wokół punktów napięcia wytwarzających się pomiędzy obrazem a widzem, przestrzenią rzeczywistą a iluzyjną, partycypacją a merkantylizacją, skalą mikro a makro, wreszcie nauką a popkulturą, wychodząc konsekwentnie poza konwencje dyscyplin.
Prezentowany na stronie artmuseum.pl zbiór po raz pierwszy wydobywa niewidziane dotąd przestrzenie warsztatów artysty, rozumianych nie tylko w kontekście miejsc pracy twórczej ulokowanych na całym świecie od Janówka, przez Wiedeń, Paryż, Berlin, Londyn, po Madison, Nowy Jork, Summit, Santa Fe i Błędów, ale także jako wgląd w proces badań i refleksji teoretycznej Fangora, przesuwających punkt ciężkości ze sztuki funkcjonującej jako dekoracja na twórczość budowaną na wyrazistych podstawach intelektualnych. W swoich rękopisach Fangor zapisuje doświadczenia czerpane z otaczającej rzeczywistości, żywo przetwarzając doznawane wrażenia natury w formy kultury.
W „Pracach autonomicznych / Pracach zleconych” oprócz realizacji z zakresu architektury wystawienniczej i malarstwa monumentalnego wykorzystujących formalny język modernizmu, prezentowana jest dokumentacja fotograficzna oraz rysunki założeniowe ukazujące ewolucje form struktur przestrzennych od „Malowanej powierzchni krzywej” (1957) – obrazu per se schodzącego ze ściany, do niezrealizowanej w wyniku cienia wydarzeń polskiego marca ‘68, monumentalnej mozaikowej kompozycji przestrzennej dla Jerozolimy. Kolejnym obszarem działalności Fangora jest kolekcja „Projektów” łączących twórcze rezultaty szerokiego wachlarza zainteresowań artysty jako projektanta, scenografa teatralnego, librecisty, fotografa, astronoma, animatora czy innowatora.
„Wystawy” prezentują kluczową dla Fangora dekadę lat 60., kiedy zyskał status artysty międzynarodowego m.in. dzięki scalającej ruch Op Art wystawie „The Responsive Eye” w The Museum of Modern Art czy monograficznej ekspozycji w The Solomon R. Guggenheim Museum. Zebrane w tym dziale materiały to dokumentacja fotograficzna, materiały drukowane, zaproszenia i katalogi, plasujące Fangora między najważniejszymi nazwiskami międzynarodowego świata sztuki tamtego czasu.
„Fotografie” i „Korespondencja” prezentują zarówno przestrzenie życia artystycznego, jak i kulisy codzienności Fangora, funkcjonującego w sieci relacji zawodowych i towarzysko-prywatnych z innymi twórcami (m.in. Josef Albers, Jan Lenica, Jerzy Sołtan, Alina Szapocznikow, Henryk Tomaszewski), kuratorami (m.in. Thomas Messer, William Seitz, Clement Greenberg, Peter Selz, Willem Sandberg, Udo Kulterman), kolekcjonerami i galerzystami (m.in. Beatrice Perry, Rudolf Springer, Joseph Slater, Ewa Pape, Artur Lejwa) oraz naukowcami (m.in. Edward T. Hall i Jan Mycielski).
Znamienną rolę w życiu artysty odegrała jego żona Magdalena Fangor, z którą łączyła go pełna czułości relacja i partnerska współpraca twórcza. W poświęconym Jej dziale prezentowane są prywatne fotografie artystki, dedykowanej jej rysunki oraz listy ukazujące unikatową więź towarzyszy życia.
Opracowanie merytoryczne i teksty: Maciej Harland-Parzydło
Współpraca: Julia Majewska, Magdalena Drągowska
Szczególne podziękowania niech zechcą przyjąć:
Magdalena Fangor i Piotr Patkowski (Fundacja Promocji Twórczości Wojciecha Fangora), Jean i Francis Sławny, Dariusz Bieńkowski, Baltimore Museum of Art (Sarah Dansberger), Carnegie Mellon University Archives, Carnegie Museum of Art (Madeline Schatten), Cleveland Museum of Art (Nico Menefield), Dom Spotkań z Historią (Katarzyna Madoń-Mitzner), Getty Research Institute, Institut für Moderne Kunst Nürnberg (Anke Schlecht), Kunst-und Museumsbibliothek Stadt Köln (Thomas Romándi), Los Angeles County Museum of Art (Julia Han), Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Jola Gola, Katarzyna Jankowska-Cieślik, Jacqueline Irene Horodyńska), Muzeum Narodowe w Warszawie (Ada Bielikowska), Saint Louis Art Museum (Jenna Stout and Clare Vasquez), Seattle Art Museum (Ashley Mead, Hannah Hirano), Solomon R. Guggenheim Museum (Anton Sherin), Stedelijk Museum (Bart Brouns, Hetty Wessels), UCLA Library Special Collections (Molly Haigh, Maxwell Zupke), University of California Berkeley (Lynn Cunningham), University of Pittsburgh (Kate Joranson), Virginia Museum of Fine Arts (Kristin Alexander).