Niedokończona modernizacja
dyskusja wokół książki „Oświecenie, czyli tu i teraz”
ilustracja z książki "Oświecenie, czyli tu i teraz"
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Wydawnictwo Karakter zapraszają na kolejną rozmowę wokół książki „Oświecenie, czyli tu i teraz” pod redakcją Łukasza Rondudy i Tomasza Szerszenia.
W spotkaniu udział wezmą Rafał Matyja, Agata Sikora i Agata Szczęśniak (prowadzenie).
„Czym jest oświecenie?” – pytał Immanuel Kant w słynnym tekście z 1784 roku. Ponad 200 lat później autorzy i autorki tekstów zawartych w książce powracają do tego pytania, jednak stawiają je inaczej: jako konkretną, polityczną kwestię dotycząca kształtu i perspektyw istnienia świata, w którym żyjemy. Jak zdekolonizować Rozum, zachowując go jednak i wzmacniając, po to, by sprostał nadchodzącym wyzwaniom epoki, z kryzysem klimatycznym (i jego rozległymi skutkami) na czele?
Zewsząd słychać dziś pesymistyczny refren: kres oświeceniowej tradycji głoszą myśliciele przynależący do rozmaitych tradycji intelektualnych i utożsamiani z różnymi opcjami politycznymi. Do głosu dochodzą ponownie religijne fundamentalizmy, rośnie nieufność wobec nauki.
W kontrze do tego sposobu myślenia książka pokazuje Oświecenie jako epokę, która cały czas trwa: nie jako fantom, lecz jako żywa rama definiująca kształt naszej teraźniejszości, jako polityka krytycznego myślenia. Dziedzictwo oświeceniowe to nie balast, trup, którego należy reanimować lub dobić, lecz raczej coś jeszcze niezrealizowanego, ciągle niedopełnionego – coś, co dopiero nadchodzi.
Rozmowa będzie transmitowana na profilu Muzeum na Facebooku.
Rafał Matyja
politolog i publicysta, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego". Napisał m.in.: "2014–2015 a przemiany elit politycznych Trzeciej Rzeczpospolitej" (2016, wspólnie z Błażejem Sajdukiem), "Rywalizacja polityczna w Polsce" (2013), "Konserwatyzm po komunizmie" (2009), "Państwo, czyli kłopot" (2009), "Wyjście awaryjne" (2018)
Agata Sikora
kulturoznawczyni i krytyczka literacka. Obroniła doktorat na Uniwersytecie Warszawskim (wyróżnienie w konkursie Narodowego Centrum Kultury na najlepszą rozprawę z zakresu nauk o kulturze, odbyła stypendia na Uniwersytecie Amsterdamskim i w Centre for the History of the Emotions na Queen Mary University of London. Autorka licznych artykułów naukowych, publikowała teksty krytycznoliterackie i eseje m.in. na łamach „Gazety Wyborczej”, „Przekroju”, „Nowych Książek”, „Twórczości”, „Krytyki Politycznej”, „Res Publiki Nowej”. Stale współpracuje z „Dwutygodnikiem”. Interesuje się kulturowymi paradoksami nowoczesności i tym, co z tego dla nas wynika. Autorka książek "Wolność, równość, przemoc. Czego nie chcemy sobie powiedzieć" oraz "Szczerość. O wyłanianiu się nowoczesnego porządku komunikacyjnego".
Agata Szczęśniak
redaktorka, publicystka. Współzałożycielka i wieloletnia wicenaczelna "Krytyki Politycznej". Pracowała w „Gazecie Wyborczej”. Socjolożka, studiowała też filozofię i stosunki międzynarodowe. Związana z OKO.press, gdzie pisze o mediach, polityce polskiej i zagranicznej oraz prawach kobiet.