Departament Obecności
Start 14 lutego na Pańskiej 3

Departament Obecności - nowy program publiczny Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie - rusza 14 lutego na Pańskiej 3. Rozpocznie się od rezydencji kolektywu performerskiego Kem.

Start o godz. 19:00 - walentynkowy wieczór performatywny przygotowany przez Kem, Muzeum na Pańskiej 3.

Program od 14 lutego dostępny na stronie: http://departament.artmuseum.pl
Departament jest również obecny na Facebooku i na Instagramie.
Facebook:
http://www.facebook.com/Departament-Obecno%C5%9Bci-334520287064785/

Instagram:
http://www.instagram.com/departamentobecnosci/

Departament Obecności to nowy program publiczny w Muzeum na Pańskiej.
Jest formą „instytucji wewnątrz instytucji”, nie-hierarchiczną eksperymentalną placówką badawczo-edukacyjną, która wychodzi od doświadczeń z różnymi formami wypowiedzi artystycznej, aby dyskutować kwestie polityczne, społeczne i ekonomiczne.

Kształt współczesnej debaty determinują dziś problemy obecności i nieobecności poszczególnych tematów i aktorów życia publicznego. Brak języka, za pomocą którego można opowiedzieć o radykalnych zmianach zachodzących w społeczeństwie, przyszłości Europy poza organizacją państwa narodowego, kryzysie polityk migracyjnych, autonomizacji dużych miast, to palący problem współczesności, który podlega postępującej manipulacji i dezinformacji w sferze mediów. Departament Obecności jest próbą „startu od zera” - postawieniem podstawowych pytań o kształt i język przyszłości.

Departament podzielony jest na bloki - „programy rezydencyjne” dla instytucji, ośrodków badawczych, kolektywów, a także indywidualnych twórców i badaczy, którzy zaproszą publiczność Muzeum do wspólnej negocjacji stanowisk i postaw.

Gośćmi pierwszej edycji Departamentu Obecności będą m.in. Kem - platforma współczesnej choreografii i performansu, nowo powołane Biennale Warszawa, interdyscyplinarna instytucja publiczna łącząca działalność badawczą, aktywistyczną i artystyczną, hiszpański filozof i pisarz Paul B. Preciado. Ponadto w Departamencie Obecności przewidziane są pokazy kina syryjskiego, cyfrowe interwencje samozwańczych start-upów, mikrorezydencje artystów performansu oraz działania Grupy Rekonstrukcyjnej, której celem jest poszukiwanie nowych znaczeń i zastosowań dla dzieł oraz praktyk artystycznych z XX i XXI wieku.

CYKLE:

KEM. KEM CARE 14.02-4.04

Kem Care to sześciotygodniowy program, który został przygotowany przez Kem dla Departamentu Obecności. Kem Care czerpie zarówno z ruchu emancypacyjnego, jak i cielesnego, intuicyjnego i niewerbalnego doświadczenia. Program składa się z różnych formatów, takich jak dyskusje, warsztaty, zajęcia i pokazy, które koncentrują się na polityce cielesności, emocji i współzależności. Troska jest tutaj okazją do feministycznego i queerowego rozwijania sposobów bycia razem, otwarcia na inność i stawiania oporu. Kem Care rozpocznie się 14 lutego queerowym, walentynkowym wieczorem, podczas którego, między innymi Ania Nowak zrobi oprowadzanie po blogu Technologies of Love, Negroma zaprezentuje performans dźwiękowy, a Facheroia zagra set. W sobotę 17 lutego odbędzie się pierwsze z serii spotkań pt. „Język oporu” - o strategiach przeciwstawiania się naznaczaniu przestrzeni publicznej strukturami o charakterze rasistowskim, islamofobicznym, seksistowskim, homofobicznym i transfobicznym. Podczas trwania rezydencji odbędą się spotkania z feministycznymi i queerowymi organizacjami, których celem będzie rozwijanie wzajemnych relacji oraz podjęcie refleksji na temat sposobów długofalowej współpracy.

BIENNALE WARSZAWA. ATLAS PLANETARNEJ PRZEMOCY 5.04-27.05

Koncepcja kuratorska programu Biennale Warszawa w ramach Departamentu Obecności wynika z założenia o wartości jednoczesnego działania w trzech obszarach: sztuki/kultury, badania/dyskursu oraz aktywizmu/polityki. Ich połączenie daje szansę na wzajemne wzmocnienie potencjału każdej z dziedzin. Taki styl działania oznacza również transfer idei, wiedzy i pomysłów we wszystkie strony: poprzez włączanie sztuki w działania interwencyjne i aktywistyczne w przestrzeni publicznej lub tworzenie projektów badawczo-artystycznych (art-based research).

Trudno obiektywnie zmierzyć skalę czy intensywność przemocy. Wydaje się jednak, że obecnie, w świecie intensywnych planetarnych przepływów ludzi, towarów, kapitału, ideologii i mediów, przemoc ani nie straciła na znaczeniu, ani nie stała się mniej okrutna, barbarzyńska czy dotkliwa. Dokonała się jednak reorientacja przemocy. Globalizacja wytworzyła zarówno jej nowe formy, jak i nowe narzędzia jej dystrybucji. To, co dla jednych oznacza nowe możliwości zarobku i inwestycji, dla innych staje się powodem cierpienia, konieczności migracji, ucieczki czy uchodźstwa, wywłaszczenia, grabieży ziemi czy nowoczesnych form niewolnictwa. Przemoc dotyka także największej w historii liczby migrantów (250 mln) i ponad 40 milionów nowoczesnych niewolników, z których większość to ludzie, którzy za przymusową pracę nie otrzymują żadnego wynagrodzenia. Oba zjawiska są ze sobą ściśle powiązane - to właśnie migranci i uchodźcy najbardziej narażeni są na niewolniczy wyzysk. Nie jest to jednak abstrakcyjny, zdelokalizowany proces. Jak podaje raport Global Slavery Index, w samej Polsce w 2016 r. żyło ponad 181 tysięcy nowoczesnych niewolników. Global Slavery Index z 2016 r. podaje, że obecnie aż 45,8 mln ludzi żyje jako nowocześni niewolnicy. Niewiele o nich wiemy. Dlaczego to zjawisko jest niewidoczne, nieobecne w debacie publicznej? Dlaczego te nieprawdopodobne dane są tak mało znane? Gdzie są w Polsce niewolnicy? Bartosz Frąckowiak i Natalia Sielewicz podejmują swoiste dokumentalne śledztwo w spektaklu Modern Slavery, by opowiedzieć o lokalnych ekspresjach tego planetarnego zjawiska. O tym będzie mówić przedstawienie: „Globalna Wojna Domowa (Manifesty)”, w reż. Pawła Wodzińskiego. Termin premiery: 12 kwietnia, Spektakle: 13, 14, 15 kwietnia oraz „Modern Slavery” (Nowoczesne niewolnictwo) w reż. Bartosza Frąckowiaka, Termin premiery: 17 maja
Spektakle: 18, 19, 20 maja.

BIURO TEKSTÓW JAWNYCH 28.05-17.06

Kuratorzy: Łukasz Ronduda, Natalia Sielewicz

Biuro Tekstów Jawnych to interdyscyplinarny kolektyw, pseudo-start-up i grupa badawcza analizująca rolę nowych mediów w obecnym kryzysie komunikacji i politycznego przekazu.

Swoją nazwę kolektyw zapożycza z dziedziny kryptografii nawiązując do wiadomości, która nie została jeszcze zamieniona na szyfrogram lub którą właśnie odszyfrowano. Głównym celem Biura Tekstów Jawnych jest inicjowanie wymiany wiedzy pomiędzy środowiskami programistycznymi a humanistycznymi oraz próba odpowiedzi na pytanie jak promować obiektywne treści w czasach dezinformacji, nadużyć interpretacyjnych i gier retorycznych.

Grupa, w skład której wchodzą badaczka kultury Iwona Kurz, kuratorzy Muzeum Natalia Sielewicz i Łukasz Ronduda, artysta Gregor Różański i dziennikarz Jakub Wencel, współpracuje ze studentami informatyki nad praktycznym narzędziem mogącym krytycznie operować we współczesnej sferze medialnej.
Biuro Tekstów Jawnych to również seminarium teoretyczne i warsztaty z udziałem takich gości, jak brytyjski filmowiec Adam Curtis czy duet artystyczny Slavs & Tatars. Wspólnie zastanawiać się będą jak przeciwdziałać całkowitemu załamaniu komunikacji i zrozumienia w erze postprawdy, dominacji emocjonalnego subiektywizmu oraz braku zaufania do ekspertów.

DUMA I UPRZEDZENIE: NOWE PRAKTYKI GODNOŚCIOWE 1.09-30.09

Kuratorka: Natalia Sielewicz

Czy jesteśmy w stanie wyobrazić sobie nową politykę tożsamościową, która wyzwala inny rejestr emocji i ma charakter emancypacyjny? W ramach wrześniowej odsłony Departamentu Obecności jego przestrzeń wypełnią interwencje artystyczne i performatywne, sesje terapeutyczne, koncerty i warsztaty antyprzemocowe problematyzujące napięcia wokół kodów identyfikacji klasowej, rasowej i seksualnej. „Fabuła” i dramaturgia (nie)wystawy „Duma i uprzedzenie: nowe praktyki godnościowe” rozgrywa się w okresie czterech tygodni w czterech odsłonach. Każdy rozdział będzie miał odrębną manifestację przestrzenną i performatywną interwencję przygotowaną specjalnie przez jedno z pięciorga zaproszonych artystów: Annę Niesterowicz, tematyzującą problem języka nienawiści, Sagg Napoli, włoską artystkę i orędowniczkę estetyki Południa, Gregora Różańskiego, który stworzy projekt będący refleksją nad prowincjonalną nowoczesnością i retoryką godnościową, Sarę Sadik, performerkę francusko-marokańskiego pochodzenia, która w swojej twórczości ujawnia i zderza ze sobą stereotypy białej klasy średniej na temat imigrantów z północnej Afryki, oraz Mikołaja Sobczaka problematyzującego szerokorozumiane wykluczenie w odniesienie do polityki historycznej i ruchu drag.

KINOMUZEUM: SYRIA 3.10-30.10

Kuratorzy: Magda Lipska, Łukasz Ronduda

Festiwal KinoMuzeum to przede wszystkim miejsce spotkań przy dużym ekranie poświęcone najciekawszym zjawiskom sztuki filmowej z obszaru sztuki współczesnej i kina.

Czwarta edycja festiwalu skupiona będzie niemal całkowicie na prezentacji twórczości filmowej syryjskich artystów, która uchodzi obecnie za jedno z najciekawszych zjawisk w kinematografii światowej. Artyści z Syrii po doświadczeniu wojny domowej, żyjący głównie na emigracji i w diasporze zwykli twierdzić, że „nie ma czegoś takiego jak kino syryjskie, istnieją tylko syryjscy filmowcy”. Festiwal KinoMuzeum: Syria poza projekcjami wypełniony będzie dyskusjami i spotkaniami z twórcami z Syrii. Pokażemy nie tylko filmy fabularne, ale również polityczny dokument i zaangażowaną animację. Specjalne pokazy w ramach festiwalu przygotują znawczyni kina syryjskiego Rasha Salti i Hila Peleg, kuratorka Documentary Forum w Berlinie.

Festiwal towarzyszyć będzie rezydencji syryjskiego filmowca/filmowczyni w Muzeum, która rozpocznie się w czerwcu 2018 roku.

PARLAMENT CIAŁ. PROGRAM PAULA B. PRECIADO I VICTORA NEUMANNA 13.10-30.11

Kuratorka: Marta Dziewańska

W ramach jesiennej odsłony Departamentu Obecności Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza Paula. B Preciado do wykuratorowania kilkutygodniowego programu dyskursywno-performatywnego. Paul B. Preciado jest filozofem, pisarzem, kuratorem i transseksualnym aktywistą. W 2008 roku, jeszcze jako Beatriz Preciado, opublikował trudno klasyfikowalny esej, który zbulwersował świat akademicki. „Testo Junkie. Sex, Drugs, and Biopolitics in the Pharmacopornographic Era” (Testo-ćpun. Sex, narkotyki, i biopolityka w erze farmakopornografii) to pisana w pierwszej osobie relacja z przyjmowania testosteronu poza protokołem medycznym. Książka ta jest bezpośrednim (krytycznym) nawiązaniem do poświęconej związkom seksualności i władzy „Historii seksualności” Michela Foucaulta, ale też eksperymentem politycznym: relacją z aktu indywidualnego nieposłuszeństwa - hakowania normatywności płci narzędziami, które te normy nieustannie i na przemysłową skalę (re-)produkują. Paul B. Preciado - uzyskał tytuł magistra filozofii i teorii płci w New School for Social Research w Nowym Jorku, gdzie studiował u Agnes Heller i Jacquesa Derridy. Doktorat z filozofii i teorii architektury obronił na Uniwersytecie Princeton (2010). Jego pierwsza książka, „Contra-Sexual Manifesto” (Manifest przeciw-seksualny, 2000, wydanie angielskie: 2017) została uznana przez krytyków za „czerwoną księgę teorii queer” i stała się kluczowym punktem odniesienia dla europejskiego aktywizmu queer i trans. Poza „Testo Junkie” (2008, wydanie angielskie 2013) jest autorem „Pornotopia: Architecture and Sexuality in Playboy During the Cold War” (Pornotopia: architektura i seksualność w magazynie „Playboy” w czasach zimnej wojny, 2014) - książki za którą otrzymał nagrodę francuskiego Prix Sade de l'essai. Preciado kierował działem badań i niezależnym programem studiów (PEI) w Muzeum Sztuki Współczesnej w Barcelonie (MACBA). W 2017 roku jako kurator wydarzeń publicznych Documenta 14, zorganizował i animował „Parlament Ciał” (The Parliament of Bodies) inspirowany eksperymentalną pedagogiką, metodologiami feministycznymi, antykolonialnymi i queerowymi. Program ten łączył artystów, teoretyków i aktywistów we wspólnym działaniu. W czasach kryzysu humanitarnego, powrotu ksenofobicznych państw narodowych dążących do odtworzenia supremacji białych mężczyzn i zniweczenia demokratycznych osiągnięć ruchów pracowniczych, antykolonialnych, czy feministycznych, „Parlament Ciał” stanowił propozycję zwrócenia się do podstaw: do języka, do ciała, do coraz bardziej zagrożonej wspólnoty.

HAŁAS/SZUM: OD DŹWIEKU DO RELACJI SPOŁECZNYCH - Przez cały czas trwania programu 

Kurator: Paweł Nowożycki

W ramach pierwszej edycji Departamentu Obecności Mattin, baskijski artysta pracujący z hałasem/szumem i improwizacją oraz działacz antykapitalistyczny i aktywista ruchu anti-copyright, prowadzić będzie research performatywny pod roboczym tytułem „The Ideological Cage”.

Wykraczając poza rozumienie hałasu/szumu jako „niechcianego dźwięku” oraz kodyfikowanie i neutralizowanie go jako gatunku muzycznego, różne znaczenia i użycia pojęcia hałasu/szumu (od studiów dźwiękowych i filozofii po teorię komunikacji i afektu) będą rozpatrywane w celu zbadania ich potencjału politycznego. Przesuwając uwagę z kontekstu dźwiękowego na społeczny i redefiniując relacje między publicznością a wykonawcą, Mattin wspólnie z zaproszonymi przez siebie gośćmi i uczestnikami Departamentu Obecności odnosić się będzie do ekonomicznych oraz politycznych dyskusji na temat naszej krytycznej teraźniejszości . Różne formaty i aktywności (niektóre bardziej widoczne, inne mniej), takie jak konwersacje, performansy, koncerty, warsztaty i partytury konceptualne, zostaną zaproponowane, aby przekształcać relacje społeczne za pomocą środków muzycznych (sprzężeń, zakłóceń, dysonansów, ciszy i głośności) ujawniając ideologiczne oraz klasowe pozycjonowanie się, które uniemożliwia nam zmiany na poziomie strukturalnym. W jaki sposób hałas/szum może pomóc nam w poszukiwaniu alternatywnych form uspołecznienia?

GRUPA REKONSTRUKCYJNA: Przez cały czas trwania programu 

Kurator: Sebastian Cichocki

Grupa Rekonstrukcyjna została zawiązana wiosną 2017 roku jako element programu Parku Rzeźby na Bródnie, we współpracy m.in. z młodzieżą uczestniczącą w programie Wejdź w Muzeum oraz studentami Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną ASP Warszawa. Z czasem GR stała się niezależną platformą, której celem jest poszukiwanie nowych znaczeń i zastosowań dla dzieł oraz praktyk artystycznych z XX i XXI wieku. Działania Grupy Rekonstrukcyjnej składają się na program „uczestniczących wykładów”, używających historii sztuki w praktyce, poprzez powtórzenia i rekonstrukcje. Grupa sięga m.in. do zasobów artystycznych scenariuszy Museum of Arte Útil, gromadzonych przez kubańską artystkę Tanię Bruguerę, instrukcji tworzonych przez artystów konceptualnych w latach 60. i 70., partytur eksperymentujących kompozytorów, ćwiczeń architektów i choreografów. Rekonstrukcja jest nie tylko żywą lekcją historii sztuki, to także test na żywotność i skuteczność artystycznych propozycji z przeszłości. Poprzez odtwarzanie, sztuka staje się częścią codziennego życia: gromadzeniem się, wspólnym sadzeniem drzew, badaniem miasta czy aktem obywatelskiego nieposłuszeństwa.

Program i więcej informacji: departament.artmuseum.pl

Wszystkie wydarzenia odbywać się będą w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, ul. Pańska 3

Kontakt dla prasy:

Michał Szymko michal.szymko@artmuseum.pl / prasa@artmuseum.pl
tel. 661289376