Blok 3. Metafory AIDS

W sekcji filmowej „Queerowe doświadczenia ciała” zostanie przypomniany film Blue Dereka Jarmana (Wielka Brytania, Japonia 1993, 79 min), ukazujący świadomość chorego na AIDS, zbliżającego się do śmierci reżysera. W tym eksperymentalnym filmie obraz zredukowany został w warstwie wizualnej do błękitnego kadru, będącego zarówno metaforą wirusa HIV, jak i oddaniem doświadczenia utraty wzroku przez reżysera. Film stanowi zaproszenie do wyjątkowego, cielesnego doświadczenia wizualnego, „sensorycznej otwartości”, ucieleśnionego wymiaru kinowego doświadczenia, kształtowanego także przez narrację filmu. Słyszymy w nim m.in. głosy Tildy Swinton i samego Dereka Jarmana, którym towarzyszy muzyka Simona Fishera Turnera, Erica Satie i Briana Eno. Projekcji filmu Blue będzie towarzyszył pokaz Pensão Globo (Niemcy 1997, 15 min) Matthiasa Müllera, którego narracja czerpie z pamiętników Wolfganga Maxa Fausta, Herve’a Guiberta, Dereka Jarmana i Mike’a Hoolbooma. Bohater filmu wyrusza w podróż, być może ostatnią, i udaje się do Pensão Globo w Lizbonie. Film opisuje życie w fazie przejściowej. Film prezentowany jest w ramach projektu Arsenal on Location realizowanego we współpracy z Arsenal – Institute for Film and Video Art E.V w Berlinie.

Blue (Blue)
Wlk. Brytania, Japonia, 1993, 74 min
Reżyseria: Derek Jarman
Wybrane festiwale i nagrody: 1993 – MFF Edinburgh: najlepszy nowy brytyjski film fabularny; FF Sztokholm: wyróżnienie honorowe

Film ukazuje stan świadomości chorego na AIDS, zbliżającego się do śmierci Dereka Jarmana. Obraz zredukowany został w warstwie wizualnej do błękitnego kadru, będącego zarówno metaforą wirusa HIV, jak i oddaniem doświadczenia utraty wzroku przez reżysera. Film stanowi przede wszystkim zaproszenie do wyjątkowego, cielesnego doświadczenia wizualnego, kształtowanego także przez narrację filmu. Słyszymy w nim m.in. głosy Tildy Swinton i samego Dereka Jarmana, którym towarzyszy muzyka Simona Fishera Turnera, Erica Satie i Briana Eno.

„Ten eksperyment staje się niemal metakomentarzem do fenomenologicznego ujęcia filmu, co pokazują wypowiedzi samego Jarmana jako jednego z narratorów: „Błękit przekracza ludzkie granice. / W chaosie obrazów przedstawiam ci uniwersalny Błękit, Błękit – otwarte drzwi do duszy, nieskończoną możliwość stawania się namacalnym’” – pisze o filmie Marta Stańczyk. W tym ujęciu odbiór filmu przez widza może się opierać na „sensorycznej otwartości”, ucieleśnionym wymiarze kinowego doświadczenia. Prowadzona zza kadru narracja zbudowana jest także z fragmentów dzienników, wspomnień, odczytywanych utworów literackich oraz odgłosów codzienności. W ścieżce dźwiękowej filmu słyszymy głosy Johna Quentina, Nigela Terry’ego, Tildy Swinton i samego Dereka Jarmana, którym towarzyszy muzyka Simona Fishera Turnera, Erica Satie oraz Briana Eno. 

Pensão Globo (Pensão Globo)
Niemcy,15 min
Reżyseria: Matthias Müller
Wybrane festiwale i nagrody: 1997 – MFF Locarno, 1998 – MFF Rotterdam, MFF San Francisco: Certificate of Merit (New Visions: Film); 1999 – Outfest: Los Angeles Gay & Lesbian Film Festival

Film ukazuje podróż osoby chorej na AIDS. Powstał na podstawie pamiętników Wolfganga Maxa Fausta, Herve’a Guiberta, Dereka Jarmana i Mike’a Hoolbooma, którego głos słyszymy w filmie. Mężczyzna staje w obliczu zbliżającej się śmierci. Wyrusza w podróż, być może ostatnią, i udaje się do Pensão Globo w Lizbonie. Następnie podejmuje wędrówkę po mieście bez określonego celu. Film opisuje życie w fazie przejściowej.