Petrit Halilaj to urodzony w Kosowie artysta wizualny, który obecnie mieszka i pracuje w Berlinie. Szczególnym punktem odniesienia są dla niego doświadczenia wojenne po rozpadzie Jugosławii (jako dziecko był uchodźcą z Kosowa) oraz jego historia rodzinna. Czerpie również inspirację ze sztuki nurtu arte povera, z jej predylekcją do używania materiałów takich, jak ziemia czy gałęzie oraz osobistych przedmiotów. Jego działania twórcze niejednokrotnie uwzględniały przemieszczanie tego rodzaju materiałów między bardzo odległymi kontekstami, takimi jak rodzinna wieś Runik i któreś z renomowanych muzeów czy centrów sztuki, tym samym uruchamiając historie i emocje w nich zawarte. Jednocześnie Halilaj często sięga po strategię maskarady, przebierania się w przygotowany kostium.

Większość tych cech możemy odnaleźć również w pracy Czy wiesz, że tęcza świeci w ciemnościach!? To jedna z rzeźb w serii, którą artysta współtworzył ze swoją matką Shkurte Halilaj, wykorzystując tradycyjne kosowskie tkaniny artystyczne. Od dzieciństwa był zafascynowany latającymi stworzeniami, które rysował w baśniowy sposób. U owadów interesowała go zdolność do metamorfozy, przemiana z larwy w inną istotę, obdarzoną barwnymi skrzydłami. Dopiero proces transformacji ujawniał jej prawdziwą naturę i dojrzałą postać. Ta rzeźba-kostium, zakładana przez Halilaja podczas performansów, odnosi się także do procesu odkrywania własnej tożsamości. Czas spędzony przez artystę z matką stał się pretekstem do rozmów o jego seksualności i okazją do skonfrontowania się z wyobrażeniami rodziny na temat męskości. Kostium ogromnej ćmy może być tu metaforą schronienia, skrywania siebie i swojej orientacji seksualnej pod osłoną nocy, ale również wskazywać na moc transformacji i nadzieję na nowe życie. Prace Petrita Halilaja prezentowane były na wielu międzynarodowych wystawach, w tym na Biennale Sztuki w Wenecji w 2017 roku.

[S.M.]