Archiwum Kowalni

Archiwum obejmuje dokumentację fotograficzną (ponad pięć tysięcy slajdów, negatywów, skanów cyfrowych) oraz filmową prac studenckich i działań w pracowni prof. Grzegorza Kowalskiego, którą prowadził na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie od 1985 roku. Studentami Kowalskiego były takie osobowości twórcze jak Jacek Adamas, Paweł Althamer, Katarzyna Górna, Katarzyna Kozyra, Jacek Malinowski, Jacek Markiewicz, Anna Molska, Anna Niesterowicz, Monika Zielińska, Artur Żmijewski i inni.

O wyjątkowości pracowni, której absolwenci w znaczący sposób wpłynęli na obraz sztuki polskiej ostatnich dwóch dekad, w szczególności tzw. sztuki krytycznej, zdecydowała wyjątkowa metoda dydaktyczna Kowalskiego, nazwana przez niego „dydaktyką partnerstwa”, kładąca nacisk na indywidualność każdego studenta, stopniowo uniezależniającego się od autorytetu profesora, zakładająca wolność twórczą oraz swobodę wyboru środków wypowiedzi – stąd w pracowni rzeźbiarskiej pojawiły się performens czy wideo.

Archiwum pozwala zapoznać się z wczesnym, studenckim okresem twórczości każdego z nich (wiele z tych prac nie zachowało się lub miało charakter efemerycznych wystąpień), ale też grupowymi, kolektywnymi działaniami, które odbywały się w pracowni czy na plenerach w Dłużewie. Szczególne miejsce zajmuje „Obszar Wspólny, Obszar Własny”, autorskie zadanie realizowane przez Kowalskiego wspólnie ze studentami od początku lat 80., oparte na procesie pozawerbalnej komunikacji, uczące interakcji, refleksu i współpracy w grupie. Dokumentację fotograficzną i wideo uzupełnia kilka segregatorów dokumentów, zachowanych przez Grzegorza Kowalskiego. Są to m.in. programy pracowni z różnych lat, teksty profesora i studentów, recenzje, komentarze do zadań, egzemplarze efemerycznego pisma „Czereja” wydawanego przez Artura Żmijewskiego, katalogi wystaw i wycinki prasowe.