„Bosco” Alicii Cano Menon i „Por dentro somos color” Eleny Pardo

„Bosco” to opowieść zawieszona między wyobraźnią a pamięcią, między brzegami Oceanu Atlantyckiego. To bajka o czasie i próba odnalezienia obrazu miejsca, które istnieje poza mapami i poza rzeczywistością. Urugwajska reżyserka Alicia Cano Menoni wyrusza do Włoch, by szukać swoich korzeni. Punktem wyjścia są wspomnienia jej dziadka, który choć nigdy nie widział rodzinnej wioski — toskańskiej Bosco di Rossano, położonej na pograniczu Ligurii – potrafił opisać ją w najdrobniejszych szczegółach, czerpiąc z historii i opowieści przekazywanych z pokolenia na pokolenie. 

Mieszkańcy Bosco (dziś łącznie 13 osób) od dziesiątek lat wędrują po ścieżkach między kasztanowcami, doglądają owiec, prowadzą rozmowy ze zmarłymi. Żyją jakby poza czasem — w stanie, który sam w sobie staje się cichym oporem wobec „natury” nieustannie odzyskującej należne jej miejsce.

„Po drugiej stronie oceanu — mówi reżyserka — mój dziadek, dziś mający 102 lata, każdego ranka w myślach przemierza ziemię, której nigdy fizycznie nie dotknął, a którą zna lepiej niż własny dom. Wszystko dzięki opowieściom przodków, które ukształtowały w jego wyobraźni krajobraz jak z baśni. To właśnie ten świat towarzyszył mojemu dzieciństwu w niedzielne poranki”.

„Por dentro somos color” to krótki film meksykańskiej artystki i filmowczyni Eleny Pardo, zrealizowany na 16 mm. Jak mówi artystka, jest on „filmem tekstylnym” czy też „filmem-materiałem”, ukazuje bowiem proces ręcznego barwienia tkanin w Santa María Tlahuitoltepec w stanie Oaxaca, gdzie organizacja kobieca Poj Kaa prowadzi społeczny zielnik. Zbieranie roślin jest tam sposobem na dzielenie się wiedzą z babciami, położnymi, uzdrowicielami i szamanami. Film przedstawia jak w Teotitlán del Valle rodzina Ruiz odbywa podróż w poszukiwaniu kolorów, które znajdują w roślinach i owadach, używanych do barwienia wełny, z której tkają dywany. Obie praktyki obejmują odkrywanie terytorium, rozpoznawanie go, nazywanie i odnoszenie się do wszystkiego, co się na nim znajduje.