Miejskie autonomie
Społeczne budowanie przestrzeni
Uzupio Respublika (Republika Zarzecza), Wilno, Litwa. Fot. Ewa Zielińska
W wielu europejskich krajach istnieją przestrzenie miejskie zarządzane mocą małych społeczności, organizacji pozarządowych lub grup nieformalnych.
Najsłynniejszym przykładem jest Christiania w Danii. Wpływ władz lokalnych lub instytucji publicznych na kierunki rozwoju tego rodzaju autonomii jest ograniczony do minimum. Spośród społecznie zarządzanych przestrzeni wyróżnić można zarówno te całkowicie sformalizowane, gdzie kwestie finansowe, zarządzania i oferty skierowanej do szerokiej publiczności są uregulowane, jak i takie, których zasadą funkcjonowania jest celebrowana wśród członków spontaniczność i niepodporządkowanie regułom głównego nurtu. W autonomiach miejskich tkwi potencjał rozwoju całego miasta, ale aby go wydobyć należy wykroczyć poza formułę rezerwatu.
Paneliści zapraszają wszystkich warszawiaków do szerszej refleksji i debaty nad różnymi modelami radykalnej partycypacji obywatelskiej w zarządzaniu miejskimi przestrzeniami wspólnymi. Czy możliwa jest zmiana paradygmatu i dobrowolne zrzeczenie się pełnego władztwa samorządów na rzecz społeczności?
W dyskusji wezmą udział badacze i członkowie grupy Otwarty Jazdów z osiedla domków fińskich w Warszawie, Metelkovej z Lublany i Karolkovej z Estonii.
Jaana Ahlberg – badaczka społecznych aspektów kształtowania krajobrazu. Dyplom magisterski obroniła na Uniwersytecie w Tartu, w Estonii. Swoją pasję związaną z aktywacją przestrzeni miejskich odkryła podczas kilkuletniej (od 2007) współpracy z Estońskim Stowarzyszeniem Studentów Architektury Krajobrazu. Poprzez udział w wielu organizacjach sąsiedzkich, a także organizacjach pozarządowych, miała możliwość zebrania informacji na temat różnych społeczności i ich historii. Właśnie zakłada własną organizację pozarządową.
Andrzej Górz – społecznik, członek Stowarzyszenia Mieszkańców i społeczności Otwartego Jazdowa (Partnerstwa Lokalnego dla Osiedla Jazdów). Student studiów magisterskich PJATK (pisze pracę magisterską o tematyce społecznej – “Metodyki i najlepsze praktyki przy wdrażaniu oprogramowania wspierającego działanie ruchów społecznych”). Zaangażowany w obronę domków fińskich, wspiera wiele działań społeczno-kulturalnych prowadzonych na Jazdowie. W 2014 r. członek zespołu ds. Budżetu Partycypacyjnego 2015 Dzielnicy Śródmieście.
Wojtek Matejko – prezes Stowarzyszenia Badawczo-Animacyjnego Flaneur, socjolog i animator kultury. Zaangażowany w działania inicjatyw „Kultura Na Sielcach” oraz „Otwarty Jazdów”. Koordynator i uczestnik projektów z obszaru partycypacji obywatelskiej w planowaniu przestrzennym miast oraz wspierania rozwoju społeczności lokalnych. Uczestnik Prac Komisji Dialogu Społecznego ds. Partycypacji Obywatelskiej przy CKS m.st. Warszawy.
Jadranka Plut – dyrektor artystyczna i kuratorka Galerii Alkatraz w Ljubljanie, historyczka sztuki. Przedstawicielka społeczności AKC Metelkova mesto – autonomicznego obszaru w centrum Ljubljany, centrum niezależnej kultury i życia nocnego miasta.
Dariusz Śmiechowski – absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, wykładowca na Wydziale Architektury Wnętrz ASP w Warszawie. Stały współpracownik miesięcznika Architektura–Murator. Członek Rady Programowej AUTOPORTRET – pisma o dobrej przestrzeni. Stały współpracownik Arché. Do najważniejszych zainteresowań twórczych zalicza aktywności w nurcie zrównoważonego rozwoju, ze szczególną uwagą na aspekty ekologiczne i społeczne (poszanowanie zasobów, architektura przyjazna człowiekowi i środowisku, partycypacja użytkowników we współtworzeniu przestrzeni), nowe formy powszechnej edukacji architektonicznej a także publicystykę i krytykę architektoniczną.
Ewa Zielińska – socjolog, mediator. Prezeska Stowarzyszenia Kulturotwórczego Miastodwa i współtwórczyni specjalizacji socjourbanistyka w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych na Uniwersytecie Warszawskim. Przygotowuje doktorat o autonomicznie zarządzanych przestrzeniach miejskich.
