Projekt Wisła
– wokół badania dna rzeki
Muzeum nad Wisłą, fot. Bartosz Stawiarski
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego zapraszają na spacer z dr hab. Hubertem Kowalskim.
Wiosną 1906 roku warszawscy piaskarze dokonali sensacyjnego znaleziska. Podczas prac pogłębiających rzekę, na wysokości Cytadeli, w nurcie natrafiono na kilka rzeźb i wiele elementów dekoracji architektonicznej.
W czasie „połowu” piaskarze natrafili na szereg elementów, w tym na wspaniałego orła odkutego z marmuru. Niestety przy próbie jego wydobycia jedno ze skrzydeł się urwało, a rzeźba wpadła z powrotem w odmęty Wisły. Do poszukiwań nie udało się piaskarzom powrócić: po kilkudniowych zmaganiach władze carskie zabroniły dalszych nie tylko poszukiwań, ale jakichkolwiek prac na tym odcinku rzeki.
Wydobyte z Wisły elementy zostały złożone przy ulicy Bugaj. W tym miejscu oglądał je Władysław Korotyński, który na podstawie opisu z „Gościńca” Adama Jarzębskiego zestawił wyciągnięte „kamienie wiślane” z marmurami z Villa Regia (obecnie Pałac Kazimierzowski, siedziba rektoratu Uniwersytetu Warszawskiego). Wszystkie wydobyte marmury pochodziły ze zrabowanych podczas potopu rezydencji królewskich XVII-wiecznej Warszawy. Ich obecność w nurcie spowodowana była zatonięciem przeładowanych szkut transportujących zagrabione przedmioty w dół rzeki.
Od 2009 roku prowadzone są badania archeologiczne mające na celu wydobycie zatopionego transportu. Do dziś odzyskano ponad 20 ton marmurowych dekoracji rzeźbiarskich.
Dr hab. Hubert Kowalski
Adiunkt w Zakładzie Tradycji Antyku w Sztukach Wizualnych Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych, opublikowanych m.in. w „Roczniku Warszawskim”, „Pegasusie”, „Baroku”, „Kronice Zamkowej” i „Kontekstach”. Opiekun koła Naukowego Recepcji Antyku – Ars Antica w Instytucie Archeologii UW. Koordynator projektu Wisła –interdyscyplinarne badania dna rzeki. Stypendysta Miasta st. Warszawy w latach: 2010 i 2011 i 2012, Fundacji Lanckorońskich w Rzymie, Instytutu Warburga w Londynie oraz
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Członek Zespołu ds. Warszawskich Historycznych Pracowni Artystycznych. Zajmuje się recepcją kultury artystycznej starożytnej Grecji i Rzymu w sztuce polskiej XVIII i XIX wieku. W działalności naukowej wykorzystuje nowoczesne technologie cyfrowe. Koordynator i uczestnik projektów digitalizacyjnych, m.in. kolekcji Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego.