Projekcja / Instalacja / Interwencja
Wykład oraz seminarium prof. Krzysztofa Wodiczki

Projekcje Wodiczki rozpoczęte we wczesnych latach 80, były swoistym atakiem na architekturę, były publicznym, krytycznym montażem, nakładającym ikoniczną symbolikę mediów na architektoniczną i rzeźbiarską symbolikę miasta. Był to swoisty “atak przezroczy” obnażający niebezpieczną zbieżność ideologiczną architektury i mediów. Wodiczko poprzez swoje dawniejsze projekcje próbował stać się sam „krytycznym Pro-jektorem”, który wświetlając “architektonikę” obrazów w architektonikę pomników (tych monumentalnych, symbolicznych “ekranów” miasta), chciał demaskować ich siłę i “destruować” ich ideologiczną narrację. Dzisiejsze projekcje Wodiczki, to zastosowanie projektorów wideo do narracyjnego animowania pomników głosem i gestem mieszkańców miasta. To wykorzystanie skali i prestiżu pomników oraz wizualnej i akustycznej siły sprzętu projekcyjnego do transmisji, nagłośnienia i wzmocnienia obecności ludzi mniej widzialnych i słyszalnych w urbanistycznej przestrzeni publicznej i historycznej. Projektory i projekcje są tu narzędziem pomocnym w egzekwowaniu prawa do komunikowania się z miastem poprzez jego symboliczną przestrzeń publiczną. Artystę interesuje skuteczna emocjonalnie i symbolicznie projekcja ciężkich i trudnych do wyrażenia egzystencjalnych ludzkich doświadczeń. Projekcja staje się tu szansą dla ludzi na “wświetlenie” się w dyskurs demokratyczny ich własnego miasta. Miasta, z którego są często wykluczeni. Projekcje dają im szansę na otwarte i śmiałe rzucenie obrazu ich własnej sytuacji życiowej na oficjalny obraz miasta, w stronę poprawy ich życia i życia innych, ku bardziej demokratycznemu, otwartemu i odpowiedzialnemu etycznie miastu. To publiczne przed-łożenie (pro-jekcja) ich nadziei, wizji i ich obecności politycznej. Jako współ-artyści projekcji, żyjący do tej pory w cieniu monumentów i pomników, niemi i niesłyszalni, mieszkańcy miasta stają się rzecznikami społecznej zmiany, prowokatorami, inspiratorami, interwencjonistami - „Pro-jektorami krytycznymi i publicznymi Rzutnikami prawdy”.

W rozpoczynającym seminarium wykładzie Jakub Majmurek będzie się starał odpowiedzieć na pytanie jaki rodzaj przestrzeni wystawienniczej tworzy mechanizm filmowej projekcji, w jaki sposób umieszczony jest w niej widz i jaki jest jego stosunek do projektowanych obrazów. Będzie posługiwał się tu przede wszystkim narzędziami psychoanalitycznej teorii filmu, kluczowymi dla niej pojęciami takimi jak pragnienie, spojrzenie, ideologiczność i polityczność. Z kolei Andrzej Leśniak śledził będzie zmiany do jakich doszło w praktykach artystycznych ostatnich lat starających się reprezentować historię. Wraz z narastającą liczbą praktyk dotyczących historii, zmienia się bowiem sposób jej traktowania. Upamiętnianie ustępuje miejsca analizie pamięci, dokonywanej innymi środkami, metodami wykorzystującymi głównie techniki filmowe i projekcje. Atlasy pamięci, zbiory pamiątek i obiekty odnoszące się do wspomnień są wypierane przez prace dokonujące kinematyzacji pamięci. Ryszard Kluszczyński opowie o kontekstach sztuki projekcji od kina rozszerzonego do współczesnych realizacji sztuki nowych mediów.

Krzysztof Wodiczko od lat 60. pracuje w dziedzinie krytycznej sztuki publicznej. Międzynarodowe uznanie przyniosły mu projekcje slajdów i filmów wideo na fasadach budynków i pomnikach na całym świecie. Projektuje także przedmioty – instrumenty dla wykluczonych i wyobcowanych obywateli. W 2009 reprezentował Polskę na Międzynarodowym Biennale Sztuki w Wenecji. Jest profesorem Harvard University, Massahusets Institute of Technology, Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.