Pozostaje performans
Spotkanie z Rebecką Schneider

  • Pozostaje performans

    ilustracja: okładka książki Rebecki Schneider

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza na spotkanie z Rebecką Schneider – autorką właśnie przetłumaczonej na polski książki „Pozostaje performans. Sztuka i wojna w czasach teatralnych odegrań”.

Rozmowa toczyć się będzie wokół tematu powtórzeń, podwojeń i różnorakich gestów przywołania cudzych słów i czynów podejmowanego w „Pozostaje performans” przez Rebeckę Schneider, który w czasach publicznych dyskusji na temat postprawdy i fake newsów wydaje się nawet bardziej aktualny niż siedem lat temu, kiedy ukazało się oryginalne wydanie jej książki. Co ciekawe, w swoich analizach historycznych i współczesnych performansów nie opowiada się ona po stronie mocnej teorii prawdy i niekwestionowalnych hierarchii wartości. Wręcz przeciwnie, nie tylko przyznaje codziennym i odświętnym rytuałom prawo do porażki w przedstawianiu tego, co już raz dokonane, lecz wręcz widzi w tym ich wyjątkową zaletę. Pokazuje to wyraźnie tytułowe sformułowanie, które daje się nie tylko jako „pozostaje JEDYNIE performans”, ale również – a może przede wszystkim – „pozostaje JESZCZE performans”. Przywołujemy przeszłość, jak podkreśla Schneider, wcale nie dlatego, że jest nadal żywa. O wiele bardziej liczy się to, że jest żywotna dla nas, żywotna tu i teraz. Istotne dla przemyśleń Schneider okazuje się doświadczenie tego, co nazywa angielskim terminem „reenactement” i uważa za ważną część uniwersyteckiego „przemysłu pamięci” w XX wieku. Najważniejszy sens tego terminu tłumacze starali się oddać polskim słowem „odegranie”. Doświadczenie ponownego odegrania (tak dzieł sztuki, jak wojennych potyczek) to „intensywne, ucieleśnione badanie powtórzenia w innym czasie, powrotu pozornie tego samego w jakimś tam i wtedy”. Choć więc to książka głównie o amerykańskich performansach, analizy Schneider odnoszą się bezpośrednio do polskiej kultury na takiej samej zasadzie, na jakiej ponad wiek temu dla Wyspiańskiego Hamlet Szekspira dotyczył tego, „co jest w Polsce – do myślenia”.

W spotkaniu wezmą udział także tłumacze książki: Małgorzata Sugiera i Mateusz Borowski. Spotkanie odbędzie się w języku angielskim, poprowadzi je Dorota Sosnowska.