Otwarcie wystawy
Czym jest Oświecenie?

Wystawa „Czym jest Oświecenie?” pomyślana jest jako dialog między Wiekiem Świateł a współczesnością, między rysunkami i rycinami ze zbioru króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, a ich interpretacjami wykonanymi przez współczesnych artystów.

Wystawa jest próbą reakcji na aktualne, toczące się w Polsce i na świecie dyskusje o tzw. kryzysie oświeceniowych wartości. Pytanie o Oświecenie jest zawsze pytaniem o „tu i teraz”: zrozumienie dzisiejszej rzeczywistości bez sięgnięcia do źródeł nowoczesności będzie zawsze niepełne. Widać to szczególnie wyraźnie w polskim kontekście, gdzie dyskusje i konflikty o formułę nowoczesności, miejsce w niej religii i tradycji, znaczenie tego co publiczne i co wspólne, pozostają od czasów króla Stanisława Augusta nierozwiązane, równocześnie napędzają myślenie o lepszej przyszłości.

Dwieście lat temu, w 1818 roku, Komisja Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zakupiła od spadkobierców króla Stanisława Augusta jego słynny Gabinet Rycin – kolekcję rycin i rysunków odzwierciedlającą modernizacyjne pasje i ambicje władcy, tworzoną również z myślą o edukacji artystycznej przyszłych pokoleń. Stanisławowski Gabinet Rycin stał się podstawą pierwszego publicznego zbioru grafiki i rysunku na ziemiach polskich, funkcjonując do dnia dzisiejszego jako Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Wystawa dotyka więc tożsamości dwóch instytucji. Z jednej strony odczytuje na nowo kanon kolekcji Gabinetu Rycin BUW, z drugiej wpisuje się w prowadzony w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie namysł nad nowoczesnością opowiadając o samych jej początkach.

Z prezentowanego na wystawie dialogu wyłania się wizja Oświecenia jako epoki, w którą wpisany jest kryzys, konflikt, ale również epoki, która cały czas trwa. Nie jako fantom czy brak, lecz jako żywa rama, definiująca kształt naszej teraźniejszości.

Wystawa przygotowana została przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie. Projekt współfinansuje M. st. Warszawa.

Artyści:

Anna Boghiguian, Andrea Bowers, Vincenzo Brenna, Pablo Bronstein, Augustin Brunais, Jacques Callot, Olga Czernyszewa, Matthaeus Deisch, Camille Henrot, William Hogarth, Ewa Juszkiewicz, Nikita Kadan, Jan Chrystian Kamsetzer, Tadeusz Kościuszko, Jakub Kubicki, Zbigniew Libera, Emanuel Listnau, Friedrich Anton August Lohrmann, Goshka Macuga, Dominik Merlini, Johann Heinrich Müntz, Anna Niesterowicz, Nomadic State (Karolina Mełnicka, Stach Szumski), Jan Piotr Norblin, Ferdynand Pinck, Giovanni Battista Piranesi, Jean-Louis Prieur, Roee Rosen, Efraim Shroeger, Franciszek Smuglewicz, Mikołaj Sobczak, Józef Wall, Stanisław Zawadzki, Szymon Bogumił Zug