Kidlat Tahimik: „Balikbayan #”1 (Wspomnienia nadmiernego rozwoju – reaktywacja III)
Projekcja filmowa

  • Kidlat Tahimik: \

„Balikbayan” to w języku tagalog określenie gastarbeitera. Bohater filmu Kidlata Tahimika, który występuje jednocześnie jako ofiara i beneficjent kolonialnej ekspansji Europy, to także swego rodzaju „balikbayan”: Enrique Melaka, niewolnik Ferdynanda Magellana.

Portugalski odkrywca, który na zlecenie króla Hiszpanii odbył kilka ekspedycji do Azji, nie tylko przetarł szlak dla hiszpańskiego kolonializmu – jego podróże dowiodły także, że Ziemia jest okrągła. Gdyby nie został zabity przez wojowników wodza Lapu-Lapu w bitwie na wyspie Mactan w Archipelagu Filipińskim, Magellan byłby pierwszą osobą, która opłynęła glob.

Kilka krótkich ustępów w notatkach kronikarza statku Magellana, Antonio Pigafetty, sugeruje, że niewolnik Magellana dokonał tego, co nie udało się jego panu: odbył podróż dookoła świata. W zachowanych źródłach historycznych nie znajdziemy ani potwierdzenia, ani zaprzeczenia tego, że Enrique był Filipińczykiem oraz pierwszą osobą na świecie, którą opłynęła glob. Kidlat Tahimik wykorzystuje wynikające z tego możliwości narracyjne do przeprowadzenia eksperymentu myślowego: co by było, gdyby to paradygmatyczna ofiara wczesnej kolonizacji dokonała historycznego, pionierskiego odkrycia? Czy mężczyzna kupiony przez hiszpańskiego konkwistadora na targu niewolników w Malacce, będący jego tłumaczem i obsługujący go przy stole, odegrał w historii rolę porównywalną do roli Marco Polo czy Kolumba? W filmie Enrique (grany przez samego reżysera) nie występuje jako przedmiot europejskiego wyzysku, a raczej jako szczwany kosmopolita z Południa.

Kidlat Tahimik pracę nad filmem o Enrique Melace rozpoczął w 1979 roku, ale z przyczyn osobistych go nie ukończył. Udało mu się to dopiero ponad trzy dekady później, dzięki rozwojowi nowych technologii medialnych (część nowego materiału nakręcono iPhonem, praktycznie bez budżetu).

Wprowadzenie do filmu wygłosi Jakub Majmurek (1982) - filmoznawca i politolog. Aktywny jako publicysta, krytyk filmowy, eseista. Związany z „Krytyką Polityczną”, publikuje także w „Kinie”, „Dwutygodniku”, „Camera Austria International”. Redaktor i współautor wielu książek filmowych, ostatnio (wspólnie z Ł. Rondudą) „Kino-sztuka. Zwrot kinematograficzny w polskiej sztuce współczesnej”.
 

Zobacz także:

Inne archiwalne wydarzenia z tego cyklu:

DzieńGodzinaNazwa wydarzeniaMiejsce wydarzenia
18:00 Spotkanie Polska (myśl) w Trzecim ŚwiecieZ prof. Jerzym Osiatyńskim i Małgorzatą Mazurek rozmawia Michał Sutowski Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Film „Ceddo”Pokaz filmu Ousmane Sembène Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Spotkanie Seks, cytadela i krzyż. Życie intymne w wielkich religiachZ Moniką Bobako rozmawia Patrycja Sasnal Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Film „Ostatni anioł historii”Projekcja fimu Johna Akomfrah oraz dyskusja Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Spotkanie Wygnani do raju? Skąd się biorą uchodźcy u bram UEZ Adamem Leszczyńskim rozmawia Michał Sutowski Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Debata Jak daleko stąd, jak blisko. Społeczne skutki konfliktu palestyńsko-izraelskiegoZ Konstantym Gebertem rozmawia Patrycja Sasnal Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Film „Słowa i rzeczy Mudimbego”Projekcja filmu Jeana-Pierre'a Bekolo Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Film „Kuba: afrykańska Odyseja”Projekcja filmu Jihan El-Tahri Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa