Karty na stole czyli pożytki poznawcze z \"ataku na gender\"

  • Karty na stole czyli pożytki poznawcze z \\\

    Miriam Cahn, \"Rodzina\", Kolekcja Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Trudno pojąć panikę moralną wokół pojęcia gender bez sięgnięcia do dorobku Gender Studies: nauki o historii, produkcji, reprodukcji, funkcjach i konsekwencjach konstruktów społecznych płci i seksualności.

Przy okazji dyskusji o „genderyzmie” już nie tylko słabi, ale także silni gracze dyskursu publicznego, chcąc nie chcąc, bezprecedensowo odsłonili, na czym im zależy, rozbrajająco szczerze ujawnili, że o coś walczą i o co walczą. Dlatego jest to dobra okazja, by przyjrzeć się normom i regułom życia społecznego, których obecność - a wraz z nią możliwość ich dyskutowania, podważenia, zmiany - ujawnił spór o „ideologię gender”.

Wielomiesięczny, angażujący kluczowych nadawców sensów (kościół, nauka, media) spór ten jest doskonałą okazją do konstruktywnych analiz, gdyż za jego sprawą obserwować możemy po pierwsze stawki, o które toczy się gra w polu politycznym, po drugie zaś polskiej rzeczywistości społecznej stan na dziś, a wobec aktualnego „przechwytywania dyskursów” adekwatne opisanie rzeczywistości społecznej jest potrzebą nad wyraz pilną.

Zawadzka wylicza następujące stawki: określona definicja rodziny, specyficzna konstrukcja męskości oraz status dziecka jako właściwie lub niewłaściwie zarządzanej własności rodziców. Gra o te stawki odbywa się przy użyciu pojęcia ideologii, któremu warto ponownie się przyjrzeć. Rozważania o rozważaniach o „genderyzmie” to szansa, by obserwować, tyleż fascynujące co groźne, nieskończone gry subwersji i wrogich przejęć między wspomnianymi graczami publicznego dyskursu. Wreszcie dzięki atakowi na gender możemy być może przewidzieć, co stanie się kolejnym punktem zapalnym polskiej debaty.
 

Anna Zawadzka - socjolożka, pracuje w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk oraz pracowni badawczej "Archiwum Etnograficzne". Zajmuje się analizą polskich dyskursów prawomocnych ze szczególnym uwzględnieniem takich motywów, jak: antysemityzm, antykomunizm i antyfeminizm - podobieństw i różnic między nimi, ich wzajemnego przenikania się, udziału tych trzech motywów w konstrukcji polskiej tożsamości zbiorowej i indywidualnej, wreszcie sposobów ich przekazu i reprodukcji. Prowadziła zajęcia m.in. w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW, Collegium Civitas oraz Gender Studies UW. Sekretarz redakcji pisma "Studia Litteraria et Historica". Współredaktorka kwartalnika kulturalno-politycznego "Bez Dogmatu". Reżyserka filmu dokumentalnego "Żydokomuna".