2020 w Muzeum
zapowiedź projektów

„Wiek półcienia” koncentruje się zwłaszcza na relacji sztuki i nauki, w czasach erozji narracji naukowych i wypieraniu wiedzy weryfikowanej badaniami i eksperymentami. Sztuka ziemi rozumiana jest tu szerzej niż jeden z nurtów sztuki zachodniej charakterystyczny dla przełomu lat 60. i 70. XX wieku – jako stale obecna, globalna praktyka o wymiarze politycznym, wywodząca się z refleksji na temat wpływu (o charakterze militarnym, rolniczym czy przemysłowym) gatunku ludzkiego na planetę oraz współdzielenia jej z innymi formami życia.

Wystawa obejmuje szereg praktyk artystycznych, środowisk, dzieł i inicjatyw, m. in. konceptualno-ekologiczne działania w Słowacji lat. 70., wykorzystanie technik „głębokiego słuchania” i „nagrań terenowych” (m. in. Anja Kanngieser, Irv Teibel, Jana Winderen), tradycję plenerów artystycznych (Ziemia Zgorzelecka, 1971), rewitalizację skażonych obszarów lądowych i wodnych (m. in. Mierle Laderman Ukeles, John Latham, Nishiko), a także sztukę jako kolektywne narzędzie ekologicznej zmiany świadomości (m. in. Dear Climate, Anna Halprin, Futurefarmers, OHO). 

Kolekcja Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim

24 kwietnia – 31 maja 2020
kuratorka: Natalia Sielewicz

Agnieszka Polska
Wystawa indywidualna

26 czerwca – 30 sierpnia 2020
kuratorka: Natalia Sielewicz

Po monograficznej wystawie Daniela Rycharskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie ponownie koncentruje się na indywidualnej prezentacji kluczowej postaci młodej sceny artystycznej w Polsce. W 2020 roku będzie to ekspozycja najnowszych prac interdyscyplinarnej artystki, Agnieszki Polskiej.

Polska tworzy filmy, animacje, instalacje multimedialne i fotografie. Tematem jej prac jest często historia sztuki i filmu – zwłaszcza z lat 60. i 70. – jej mity, trudne do zweryfikowania legendy, jak i mechanizmy pamiętania, amnezji i wyparcia w systemach konstruowania kanonów artystycznych. 

Wystawa w Muzeum zbiega się z premierą pierwszego filmu fabularnego artystki „Hura, wiąż żyjemy”, który powstał jako efekt Nagrody Filmowej, przyznawanej wspólnie przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Akcja filmu toczy się w hipisowskiej komunie w Monachium na początku lat 80 XX wieku i jest fantazją na temat ostatnich godzin życia Rainera Wernera Fassbindera.

Wystawa finałowa 19. edycji Konkursu Artystyczna Podróż Hestii

7 – 20 września 2020

12. edycja festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE
Antyikony. Architektura po końcu spektaklu

2 października – 22 listopada 2020
kurator: Tomasz Fudala

WARSZAWA W BUDOWIE jest programem interdyscyplinarnym, organizowanym od 2009 roku, wiążącym architekturę i gospodarowanie przestrzenią z innymi dziedzinami: sztuką, edukacją, naukami społecznymi. To festiwal poświęcony zagadnieniom designu, architektury i przestrzeni publicznej, badający procesy warunkujące zarówno wygląd miejskich krajobrazów, jak i ich tkankę społeczną. Każda edycja festiwalu skupiona jest na wybranym problemie, wokół którego zorganizowana jest wystawa, a także seria spotkań, prelekcji, wykładów i działań edukacyjnych. Dotychczasowe edycje dotyczyły takich zagadnień jak: suburbanizacja, etyka zawodu architekta, reprywatyzacja, mieszkalnictwo, plac Defilad etc.

W 2020 roku po raz pierwszy w historii festiwalu główna wystawa zaprezentowana zostanie w siedzibie Muzeum. Temat wystawy „Antyikony. Architektura po końcu spektaklu” wpisuje się w wieloletnie doświadczenie Muzeum, które stara się podnosić kompetencje architektoniczne społeczeństwa, dostarczać wiedzy o planowaniu, historii architektury i urbanistyki, ale też zachęcać mieszkańców do partycypacji w pozytywnych przemianach w stolicy.  

Henryk Streng/Marek Włodarski
Modernizm żydowsko-polski

4 grudnia 2020 – luty 2021
kurator: Piotr Słodkowski

Retrospektywna wystawa Marka Włodarskiego (1903-1960) – polskiego malarza pochodzenia żydowskiego. Włodarski był studentem Wolnej Akademii Sztuk Pięknych i Państwowej Szkoły Przemysłu we Lwowie. W 1924 roku wyjechał do Paryża, gdzie kształcił się w ciągu 6 miesięcy w pracowni Fernanda Légera. W 1930 roku przystąpił do lwowskiej grupy awangardowej „Artes”. Po wkroczeniu Niemców w 1941 zmienił nazwisko: Henryk Streng na Marek Włodarski. Po wojnie zamieszkał w Warszawie i był pracownikiem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, oraz profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W jego twórczości widoczne są wpływy Légera i Chagalla.

Wprowadzając problem modernizmu żydowsko-polskiego, wystawa wchodzi w polemikę z dwoma praktykami utrwalonymi w tradycyjnym pisarstwie historyczno-artystycznym. Tożsamości mniejszościowe albo tam zamazywano, włączając je w jednorodnie pojmowaną i nieproblematyzowaną narodowość polską, albo poddawano swoistej gettoizacji i oddzieleniu od głównej narracji (polskiej) sztuki nowoczesnej. Decyzja, by tytułem ekspozycji uczynić modernizm żydowsko-polski (zamiast polsko-żydowski) stanowi gest odcięcia się od obu tych praktyk w łonie historii sztuki.

Park Rzeźby na Bródnie
Rozdział XII

maj – październik 2020 

Program Parku Rzeźby na Bródnie realizowany jest we współpracy w artystą Pawłem Althamerem i Urzędem Dzielnicy Targówek. Jest to unikalna w tej części Europy wystawa sztuki w otwartej przestrzeni, dostępna dla publiczności przez cały rok. W parku zgromadzono dotychczas kilkanaście realizacji artystycznych wybitnych twórców z Polski i zagranicy.

W ostatnich latach program Parku Rzeźby na Bródnie zmienił swój charakter – z realizacji obiektów rzeźbiarskich w stronę działań na rzecz lokalnych społeczności, wzmacniając wspólnotowe i kolektywne inicjatywy poprawiające jakość użytkowania przestrzeni wspólnej. Podczas Rozdziału XII Parku Rzeźby na Bródnie kontynuowana będzie refleksja na temat muzeum jako narzędzia edukacyjnego, związanego z wrażliwością społeczną i ekologiczną. Zarówno rzeźby powstałe w ciągu ostatnich lat, przyroda i ukształtowanie terenu, jak i zwyczaje użytkowania parku przez wspólnotę mieszkańców są częścią złożonego systemu, który poddawany będzie badaniom i analizom. Przywołujemy wizję ekoinstytucji, czyli instytucji, która jest wrażliwa na wielowarstwowy kontekst miejsca, w którym funkcjonuje. Program ten powstaje we współpracy z osobami, które na co dzień pracują w okolicy Parku Bródnowskiego w bibliotekach, przedszkolach, domach kultury, spółdzielczych klubach seniora, wraz z zaproszonymi artystami i zespołem edukacyjnym Muzeum. 

Departament Obecności
Program publiczny Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

marzec – listopad 2020
kuratorzy: Jakub Depczyński, Bogna Stefańska

Departament Obecności to tytuł programu publicznego prowadzony w siedzibie Muzeum przy ulicy Pańskiej. Jest formą „instytucji wewnątrz instytucji”, nie-hierarchiczną eksperymentalną placówką badawczo-edukacyjną, która wychodzi od doświadczeń z różnymi formami wypowiedzi artystycznej, aby dyskutować kwestie polityczne, społeczne i ekonomiczne. Departament Obecności jest efektem interdyscyplinarnych programów badawczych prowadzonych przez zespół kuratorski muzeum próbą, będąc próbą postawienia podstawowych pytań o kształt i język przyszłości.

Głównym narzędziem w 2020 roku będzie radio – format audycji radiowych, podcastów, artystycznych prac audio. Nowy program publiczny przygotowany jest we współpracy z grupą badaczy związanych z Wydziałem Zarządzania Kulturą Wizualną ASP w Warszawie. Kontynuowany będzie również program „pobytów rezydencyjnych dla instytucji”, które mają możliwość prezentacji swoich nowych projektów w oparciu o współpracę z Muzeum – dotychczas był to kolektyw KEM oraz teatry Biennale Warszawa i Komuna Warszawa. 

Projekty międzynarodowe:

L’Internationale

styczeń – grudzień 2020

Od 2018 roku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie znalazło się w gronie członków L’Internationale – federacji instytucji zajmujących się sztuką nowoczesną i współczesną, w której skład wchodzą MACBA (Barcelona), Moderna Galerija (Lublana), Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (Antwerpia), SALT (Stambuł i Ankara), Van Abbemuseum (Eindhoven), oraz Museo Reina Sofía (Madryt). Fundament przedsięwzięcia stanowi współpraca między zrzeszonymi muzeami i innymi europejskimi instytucjami zajmującymi się sztuką nowoczesną i współczesną działającymi wspólnie w ramach powstałej sieci. Jedną z jej nadrzędnych zasad jest umożliwianie społeczeństwu kontaktu ze sztuką. W ramach programu Kreatywna Europa, Komisja Europejska realizowany jest projekt kulturalny Our Many Europes, który jest wdrażany i realizowany przez L’Internationale w latach 2018-2022 lat pod przewodnictwem Museo Reina Sofía. Inicjatywa ma na celu poszerzenie przekroju odwiedzających centra sztuki oraz wzmożenie ich zaangażowana za pomocą innowacyjnych strategii odpowiadających panującym obecnie uwarunkowaniom.

Projekt „Our Many Europes” oraz szeroki wachlarz odbywających się w jego ramach wykładów, wystaw i inicjatyw edukacyjnych ma na celu aktywizację publiczności muzealnej, badania nad innowacyjnymi formami partycypacji oraz refleksję nad wpływem nowych technologii.

Pawilon Muzeum Sztuki Nowoczesnej na 13. Biennale Sztuki w Gwangju, Korea Południowa

wrzesień – listopad 2020

Gwangju Biennale jest jedną z najważniejszych międzynarodowych wystaw sztuki współczesnej w Azji. Częścią tegorocznej edycji będzie wystawa zatytułowana „Intelligence” (kuratorkami są Defne Ayas i Natasha Ginwala), podczas której zostanie zaprezentowana wystawa i program publiczny przygotowane przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Po raz pierwszy instytucja z tego regionu została zaproszona do takiej muzealnej prezentacji w Gwangju.

Wystawa odbędzie się w pawilonie znajdującym się na terenie parku narodowego Mudeungsan, tuż przy Uijae Museum of Modern Art w Gwangju. Uijae Museum of Modern Art jest dedykowane twórczości jednego z najważniejszych artystów w regionie, malarza, poety i kaligrafa Heo Baek-ryeon (1891–1977), działającego pod pseudonimem Uijae. Program Muzeum odnosi się do kilku aspektów związanych z usytuowaniem wystawy: eksperymentalnyn nauczaniem artystycznym (w tym pytanie o funkcjonalność i użyteczność sztuki, w kontekście Samaehakwon, gdzie sztuka uprawiana była tak, jak rośliny), tradycji kolektywnych działań artystycznych (interdyscyplinarność, rozmycie autorstwa, zaangażowanie twórców w działalność pozaartystyczną), jak i przyszłością sztuki, instytucji i artystów w dobie kryzysu klimatycznego (nowe form współpracy między ekspertami z różnych dziedzin, produkcja żywności, ekologia). 

Organizatorem wystawy prezentowanej w polskim Pawilonie Instytucjonalnym podczas Biennale w Gwangju jest Instytut Adama Mickiewicza.