Muzeum w 2021

  • Muzeum w 2021

    Marek Włodarski, "Ulica", 1924. Kolekcja Muzeum Narodowego w Warszawie

Henryk Streng / Marek Włodarski, Agnieszka Polska, najzdolniejsi młodzi artyści i artystki. Wystawy, międzynarodowa konferencja, aukcja charytatywna. Co planuje Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na 2021 rok?

Planowanie podczas pandemii to szczególne wyzwanie. Kończący się rok zmusił instytucje kultury, w tym Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, do błyskawicznej zmiany planów, wymuszając przy tym przeniesienie wielu działań do internetu. Z jednej strony wydarzenia przygotowane przez Muzeum zyskały nowy, znacznie szerszy zasięg, z drugiej jednak – indywidualne, osobiste zwiedzanie wystaw było utrudnione lub wręcz niemożliwe. I choć nawet podczas tzw. lockdownu publiczność Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie mogła (i nadal może!) oglądać prace i wystawy znajdujące się w przestrzeni miejskiej, a cały trwający do 17 stycznia festiwal WARSZAWA W BUDOWIE dostępny jest online, to zespół Muzeum liczy na to, że w 2021 roku spotkania z odwiedzającymi w przestrzeni wystawienniczej będą ponownie możliwe.

Jak mówi Joanna Mytkowska, dyrektorka Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie: „W 2021 będziemy ciągle zmuszeni pracować w reżimie sanitarnych ograniczeń. Chcemy wspierać środowisko artystyczne, tych, których kryzys związany z pandemią pozbawił możliwości pracy i kontaktu z publicznością. 2021 to jednocześnie rok podwójnego życia Muzeum. Obok działalności bieżącej pracujemy nad przygotowaniem otwarcia nowego budynku Muzeum w 2023.

Jakie plany ma Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na 2021 rok?

Pierwszą wystawą nadchodzącego roku będzie ”Henryk Streng / Marek Włodarski i modernizm żydowsko-polski". Ekspozycja prezentuje fragmenty twórczości tego polsko-żydowskiego modernisty, który był aktywny w międzywojennym Lwowie i powojennej Warszawie. Wystawa nie jest jednak pokazem monograficznym. Skupi się natomiast na trzech kluczowych dla Europy Środkowej problemach historyczno-artystycznych, które można obserwować analizując doświadczenie biograficzne oraz praktykę artystyczną Strenga / Włodarskiego: na niezachodnich modernizmach, sztuce zaangażowanej społecznie oraz złożonej tożsamości kulturowej, w tym tożsamości zagładowej.
Jak wyjaśnia kurator wystawy, Piotr Słodkowski: „Strenga zwyczajowo ocenia się przez pryzmat jego paryskich studiów u Légera. Dla mnie ważne jest, by przywołać praktyki artystyczne, które złożyły się na bogatą tożsamość Lwowa lat 20. XX wieku i dlatego są znakomitym przykładem lokalnych wersji modernizmu. Wystawa pozwoli nam także wejść w polemikę z narracją porządkującą sztukę wedle opozycji modernizm – socrealizm, proponując raczej myślenie w ramach płynnego socmodernizmu. Biografia artysty będzie zaś punktem wyjścia do ukazania skomplikowanych relacji między sztuką, tożsamością i wojną”.

Wystawa „Henryk Streng / Marek Włodarski i modernizm żydowsko-polski” prezentowana będzie w Muzeum nad Wisłą od 5 lutego do 9 maja 2021. Od 28 maja do 1 sierpnia zobaczyć ją będzie można w Ukrainie, w Muzeum Narodowym we Lwowie. Program wydarzeń towarzyszących wystawie w Warszawie zwieńczony zostanie międzynarodową konferencją naukową, która odbędzie się w całości online.

Dwa pierwsze tygodnie czerwca będą okazją do obejrzenia podwójnej wystawy finałowej 19. i 20. edycji konkursu Artystyczna Podróż Hestii. Tegoroczna wystawa nie odbyła się z powodu pandemii, a finalistki i finaliści konkursu prezentowali swoje prace w mediach społecznościowych Muzeum. Przyszłoroczne połączenie dwóch edycji będzie więc twórczym dwugłosem, dającym wgląd w kondycję młodej sceny artystycznej świata (post)pandemicznego. Jury konkursu w 2021 roku wyłoni dwie najciekawsze osobowości artystyczne spośród zgłaszających się studentów czwartego i piątego roku wydziałów artystycznych polskich uczelni, zaś finaliści i finalistki obu edycji będą mieli szansę na wygranie nagród, w tym rezydencji artystycznych w jednym z dwóch prężnych ośrodków rezydencyjnych: Nowym Jorku lub Wilnie.

Od 2 lipca do 19 września w Muzeum nad Wisłą prezentowana będzie natomiast solowa wystawa Agnieszki Polskiej, jednej z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych artystek, „Plan Tysiącletni”. Artystka zaprezentuje na niej nową, dwukanałową instalację wideo, której akcja osadzona jest w powojennym krajobrazie polskiej wsi na Podlasiu i dotyczy ewolucji relacji człowieka i technologii. W filmie zobaczymy znakomitych aktorów teatralnych i filmowych, na co dzień związanych z warszawskimi scenami Nowego Teatru oraz Teatru Powszechnego: Jaśminę Polak, Bartosza Gelnera, Piotra Polaka i Juliana Świeżewskiego. Jak mówi kuratorka wystawy, Natalia Sielewicz: „Wideo nawiązywać będzie do różnych zagadnień związanych z rozwojem sieci elektromagnetycznej: jej roli jako mapy sił socjoekonomicznych, narzędzia kontroli, czynnika emancypującego, katalizatora modernizmu i wieku informacji”. Kadry filmowe przeplatane będą współczesnymi animacjami, a warstwie wizualnej towarzyszyć będzie poetycko-transowa ścieżka dźwiękowa.

Lato będzie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie także czasem kolejnego, 13. rozdziału Parku Rzeźby na Bródnie, czyli działań artystycznych skupionych w przestrzeni Parku Bródnowskiego. Również dom Zofii i Oskara Hansenów w Szuminie, którym Muzeum od kilku lat się opiekuje, będzie (oby offline) udostępniany zwiedzającym. W ramach współpracy z Fundacją Ocalenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie planuje po raz 5. przygotować Aukcję Sztuki Refugees Welcome, dochód z której przekazywany jest na wsparcie uchodźczyń i uchodźców przebywających w Polsce.

Festiwal WARSZAWA W BUDOWIE 13 przyjrzy się zasobom Muzeum jako praktykom artystycznym i ich użyteczności społecznej oraz obywatelskiej – również poza polem sztuki. Artyści, zajmując pozycję dydaktyków, będą wyposażać uczestników procesu w narzędzia współpracy, zdobywania wiedzy i interpretacji świata, co w dobie kryzysu systemowej edukacji będzie próbą zaprojektowania alternatywy wobec edukacji szkolnej. Przyszłoroczny festiwal rozegra się zarówno w przestrzeni miasta, jak i w Muzeum nad Wisłą. Jak mówią kuratorzy 13. edycji festiwalu, Paweł Brylski i Szymon Maliborski: „Spotkamy się z różnymi środowiskami, by wspólnie modelować przyszłe Muzeum nie tyle w warstwie architektury i wystaw, co w codziennym zastosowaniu i przydatności instytucji dla społeczności Warszawy”.

Programowi wystaw w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie towarzyszyć będzie, jak zawsze, rozbudowany program wydarzeń towarzyszących oraz działań edukacyjnych. Zespół edukacji i rozwoju publiczności Muzeum na nadchodzący rok planuje także kontynuację prowadzonych już projektów przekrojowych – na przykład Użyj Muzeum czy Wejdź w Muzeum – oraz uruchomienie nowych działań, które z wystawy na wystawę pozwalają publiczności rozwijać kompetencje i pogłębiać kontakt ze sztuką współczesną. Pierwszym z nich będzie akcja edukacyjna kierowana do dzieci i ich opiekunek/opiekunów: Muzeum na wynos, której szczegóły poznamy w połowie stycznia 2021 roku. Także działający w ramach Muzeum Departament Obecności, niehierarchiczna placówka badawczo-edukacyjna, planuje na 2021 rok program wydarzeń kierowanych do zwiedzających oraz zespołu Muzeum, a stymulujących debatę wokół tematu katastrofy klimatycznej oraz jej przyczyn i skutków w wymiarze społecznym, politycznym, ekologicznym, instytucjonalnym, artystycznym, etycznym i filozoficznym. Jednym z kluczowych elementów przyszłorocznej edycji Departamentu będzie Plener Klimatyczny realizowany wspólnie ze studentkami i studentami polskich uczelni artystycznych.

W ramach działalności wydawniczej Muzeum na rynku ukażą się m.in. książka "Maria Jarema. Wymyślić sztukę na nowo" pod redakcją Agnieszki Daukszy (w koedycji z wydawnictwem słowo/obraz terytoria), monumentalna monografia Andrzeja Turowskiego „Radykalne oko. Fragmenty awangardowego dyskursu” czy książka "Oświecenie, czyli tu i teraz" pod red. Łukasza Rondudy i Tomasza Szerszenia (w koedycji z Wydawnictwem Karakter). W serii Nowe Historie Sztuki wydana zostanie książka Agaty Pietrasik pt. „Art in a Disrupted World: Poland 1939-1949” (we współpracy z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie), zaś we współpracy z Wydawnictwem Karakter ukaże się polskie wydanie słynnej już książki Nathana Jurgensona pt. „The Social Photo”.