Otwieramy MSN!

Rok 2025 to dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie moment szczególny. Po dwóch dekadach działalności jako instytucja nomadyczna Muzeum otworzyło swoje podwoje dla publiczności w nowym budynku. Projekt „Otwieramy MSN” miał na celu umożliwienie osobom o zróżnicowanych potrzebach poznania zarówno nowej siedziby, jak i sztuki prezentowanej podczas wydarzeń otwarcia. W ramach tego projektu dostosowaliśmy ofertę edukacyjną, kierując ją do indywidualnych zwiedzających. Z osobami potrzebującymi szczególnych dostosowań konsultowaliśmy zrealizowane w ramach projektu rozwiązania, metody pracy podczas zajęć, a także odbiór samej przestrzeni nowego budynku. W prowadzenie spotkań zaangażowaliśmy również samorzeczników i samorzeczniczki.

Osoby niewidome miały okazję zapoznać się z Muzeum podczas cyklu oprowadzań „Czego nie widać w sztuce”, prowadzonych przez audiodeskryptora i edukatora Marcina Matuszewskiego oraz Wojciecha Figiela, który od lat działa na rzecz dostępności. Dzięki temu zróżnicowana publiczność mogła zapoznać się z perspektywą osoby widzącej i z niepełnosprawnością wzroku. W celu stworzenia możliwości dokładnego zapoznania się z budynkiem przygotowane zostały audiodeskrypcje, modele odzwierciedlające bryłę budynku i klatkę schodową, a także plany dotykowe. Dzieła sztuki prezentowane podczas otwarcia można było poznać dzięki oprowadzaniom, a także audiodeskrypcjom, do których prowadziły umieszczone na metryczkach QR kody. Do wybranych prac powstały również tyflografiki a niektóre materiały, z których wykonane były dzieła sztuki zebrane zostały w “słowniku faktur”, wykorzystywanym również podczas licznych oprowadzań dla grup zorganizowanych.

W cyklu „Oko Głuchych” Jagoda Cerkiewnik i Natalia Siuchta opowiadały o budynku i wystawach w polskim języku migowym (PJM). Spotkania były tłumaczone na polski język foniczny, by zapewnić dostępność wszystkim uczestnikom. Powstały również tłumaczenia opisów dzieł sztuki na PJM prezentowanych podczas otwarcia.

Osoby neuroatypowe mogły skorzystać z oprowadzań z cyklu „Sztuka w całym spektrum”. Dla rodzin z dziećmi w spektrum autyzmu przygotowaliśmy sześć przyjaznych sensorycznie warsztatów. Spotkania odbywały się w warunkach ograniczających bodźce sensoryczne i poza godzinami otwarcia Muzeum. Dodatkowo opracowaliśmy przewodnik „Przed wizytą w MSN” oraz sensoryczną mapę budynku

W ramach projektu przyjęliśmy 17 grup zorganizowanych, w tym młodzież komunikującą się w PJM, osoby starsze, osoby z chorobami otępiennymi oraz dzieci i dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. Podczas oprowadzań staraliśmy się dostosowywać metody pracy do konkretnych potrzeb i konsultowaliśmy z uczestnikami i uczestniczkami rozwiązania realizowane w ramach projektu. Podczas oprowadzań korzystaliśmy zarówno z pomocy dotykowych i tłumaczeń na PJM, jak i tekstów łatwych do czytania i rozumienia (ETR) o dziełach sztuki, budynku i działalności Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. 

Działaniom projektowym towarzyszyło podnoszenie kompetencji zespołu MSN oraz współpracujących edukatorów i edukatorek. Uczestniczyliśmy w szkoleniach dotyczących obsługi osób z niepełnosprawnościami wzroku i ruchu, pracy z osobami w spektrum autyzmu oraz bezpiecznej ewakuacji. Dzięki tłumaczeniu na PJM w szkoleniach mogły uczestniczyć także Głuche edukatorki.

• Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI) Koło w Pruszkowie
• Zespół Szkół Specjalnych im. ks. Jana Twardowskiego w Pruszkowie

• Fundacja Kultura Bez Barier (opracowanie audiodeskrypcji, szkolenie z obsługi gościa z niepełnosprawnością wzroku oraz konsultacje)
• Fundacja Kulawa Warszawa (szkolenie z obsługi gościa z niepełnosprawnością ruchu oraz biezpiecznej ewakuacji)
• Fundacja Synapsis (szkolenie “Kultura przyjazna osobom w spektrum auztyzmu)
• Fundacja Dostępnej Kultury Wizualnej Wielozmysły (tyflografiki dzieł sztuki i pomoce dotykowe budynku)
• Fundacja na rzecz standardów opieki w chorobach otępiennych Wyspy Pamięci (prowadzenie warsztatów dla grup osób z chorobami otępiennymi)
• S2 Projekt (projekt planów dotykowych budynku)
• Ale Ale Aleksandra Sztajerwald (opracowanie materiałów w ETR)
• Tłumaczki PJM: Joanna Ciesielska, Julia Jakubowska, Magdalena Schromova, Renata Świderska
• Edukatorki i edukatorzy: Jagoda Cerkiewnik, Aleksandra Górecka, Paula Kuch-Krawiec, Marcin Matuszewski, Maria Nowak, Aleksandra Pudlak, Julia Sarzyńska, Natalia Siuchta, Natalia Skipirzepa, Aleksandra Skorupka, Natalia Suska, Bernard Wnuk, Gabriela Żylińska
• Działania promocyjne: Jakub Drzewiecki (MSN)
• Ewaluacja: Dominika Jagiełło (MSN)
• Koordynacja grup zorganizowanych i współpraca: Maria Nowak (MSN)
• Koordynacja projektu i opieka merytoryczna: Anna Zdzieborska (MSN)