Filmoteka Muzeum

PKF 16B/68

Jerzy Bereś, Przepowiednia II

Manifestacja Przepowiednia II odbyła się 1 marca 1968 roku w Galerii Krzysztofory. Była drugim z kolei performensem artysty o tym tytule: pierwszy Przepowiednia I miał miejsce dwa miesiące wcześniej, 6 stycznia w Galerii Foksal. Obie manifestacje miały dla Beresia znaczenie wypowiedzi programowych. Artysta dystansował się od twórczości happeningowej, za istotę swoich działań uważał kontakt z widzem. Prace artysty były często cenzurowane, działo się to dużo częściej niż w przypadku innych artystów, ponieważ Bereś posługiwał się symbolami narodowymi i politycznymi.

„1 marca 1968 roku w Galerii Krzysztofory został ustawiony autentyczny wiejski wóz naładowany wysoko drewnem opałowym. Wieczorem odziany w białe i czerwone płótno, zaproponowałem publiczności rozpalenie kilkunastu ognisk pod ścianami galerii, co przy użyciu drobnych kawałków drewna i gazet zostało dokonane. W czasie, gdy ogniska płonęły, stanąłem na środku galerii i poprosiłem o rozładowanie wozu z ciężkich łupek i kłód drewna i układanie ich przed moimi stopami. Kłody układane były w ten sposób, że stając na nich, po rozładowaniu wozu, znalazłem się na wysokim stosie. Równocześnie rozlegał się głos człowieka odczytującego non stop manifest Akt twórczy. Stojąc na szczycie prosiłem obecnych o pokrycie-pomalowanie pustego wozu przygotowaną farbą niebieską, co zostało wykonane pędzlami a nawet dłońmi. W tym czasie zmontowałem na szczycie stosu wielki symboliczny łuk z biało-czerwoną cięciwą i napisem Przepowiednia II. Po wmontowaniu do dzieła swojego ciała – siebie, na stosie, gdy wóz był już niebieski, poprosiłem o płonące łuczywo z dopalających się ognisk i zdmuchnąwszy ogień, zwęglonym końcem podpisałem dzieło. Stos, niebieski wóz, manifest zawieszony na ścianie oraz dołączone na drugi dzień zdjęcia, stanowiły wystawę pt. Ślady zdarzenia”. (cytat za: Jerzy Bereś, Zwidy, Wyrocznie, Ołtarze, Kraków 1991.)

Opis za: Jerzy Bereś, Manifestacja Przepowiednia II, 1968, nota z Archiwum Eustachego Kossakowskiego, www. artmuseum.pl

PKF 16B/68

Komentarz: Jerzy Kasprzycki
Lektor: Włodzimierz Kmicik
Zdjęcia: Henryk Makarewicz
Opracowanie dźwiękowe: Henryk Kuźniak
Montaż: Jadwiga Zajiček
Numer tematu: 8
Osoba: Jerzy Bereś (rzeźbiarz, performer), Tadeusz Kantor (malarz, grafik, reżyser, scenograf)
Obiekt: Galeria Krzysztofory
Zdarzenie: Manifestacja „Przepowiednia II”
Czas akcji: 1968-03-01
Miejsce akcji: Kraków
Produkcja: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych (Warszawa)
Prawa: WFDiF
Format dźwięku: mono
Format klatki: 4:3
System koloru: czarno-biały