Dokumentacja

WARSZAWA W BUDOWIE 3
Powrót do miasta

Program trzeciej edycji festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE próbuje dać odpowiedź na trzy pytania, ważne dla każdego warszawiaka: Jak mieszkać taniej i lepiej? Co my, warszawiacy, możemy zrobić, by poprawiać nasze miasto? Jak przywrócić w Warszawie ład przestrzenny?

Osią festiwalu była wystawa zatytułowana "Powrót do miasta", zajmująca spektakularną przestrzeń Auli Spadochronowej Szkoły Głównej Handlowej. Gmach główny SGH wraz z aulą, zaprojektowany w 1924 roku przez architekta Jana Witkiewicza Koszczyca, a ukończony tuż po wojnie, jest jedną z najlepszych przestrzeni architektonicznych w Warszawie i niedoścignionym wzorem budynku użyteczności publicznej. Na potrzeby wystawy "Powrót do miasta" w auli powstały trzy wieże, każda poświęcona jednemu z tematów festiwalu. Na każdej z wież pokazaliśmy materiały wypracowane przez zespoły ekspertów, tzw. „think tanki”, powołane przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

MIESZKALNICTWO

Jakie są możliwości budowania tańszych mieszkań? Co robić, by nie zadłużać się na całe życie? Jak urządzić się w małym mieszkaniu – jedynym, na które stać ludzi młodych? Polityka mieszkaniowa to sprawa ważna dla każdego, kto wchodzi w dorosłe życie, więc dla większej części publiczności Muzeum i dla każdego studenta SGH. W toku festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE 3 mieszkalnictwo będzie tematem wielu warsztatów i wycieczek po mieście – architekci uczyć będą, jak projektować własne M, specjaliści od spraw mieszkaniowych pokażą, jak z grupą znajomych założyć własną spółdzielnię.

PLANOWANIE PRZESTRZENNE

To przez jego brak powstają osiedla „daleko od szosy”, bez dróg, bez chodników, bez usług. Czy miasteczko Wilanów to luksusowa pustynia? Czy grodzone osiedla to więzienia? Wystawa pokaże nie tylko, jak źle jest w tej chwili, ale i co zrobić, by było lepiej.

UCZESTNICTWO

Czy mieszkańcy powinni brać aktywny udział w decydowaniu o mieście? O swojej dzielnicy? A może nie? Osobnym tematem wystawy jest architektura postmodernistyczna, powstająca w Polsce po 1989 roku i jej korzenie w doświadczeniu wyniesionym przez polskich architektów i budowniczych z kontraktów w postkolonialnych krajach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu.

WARSZAWA W BUDOWIE 3 to, jak co roku, popularne wycieczki – w tym roku poświęcone także przedmieściom i dzielnicom peryferyjnym: azjatyckiemu miasteczku, które rozwija się wokół wietnamskiego centrum handlowego w Wólce Kosowskiej, Kępie Zawadowskiej, gdzie szklarnie i gospodarstwa ogrodnicze ustępują miejsca dziko rozwijającym się osiedlom. Znany antropolog kultury prof. Roch Sulima oprowadzi po grochowskich ogródkach działkowych. Uczestnicy wycieczek będą też podglądać najpiękniejsze balkony na wielkich osiedlach (dom z ogrodem na przedmieściach może wcale nie jest lepszy niż mieszkanie z balkonem w mieście?), wyludniające się rejony Śródmieścia (gdzie biura wypierają zwykłych mieszkańców). Przewodnicy zabiorą widzów do nieznanych, ginących obiektów sportowych. A niezmordowany popularyzator kultury dobrego jedzenia Grzegorz Łapanowski zaprosi wszystkich chętnych do wspólnego robienia przetworów z jesiennych owoców: jego warsztaty będą miały charakter sąsiedzkiej imprezy na Żoliborzu – rzecz do podpatrzenia i popularyzowania w całej Warszawie.

Tytuł głównej wystawy – Powrót do miasta – znalazł swoje rozwinięcie w wykładach, sesjach i warsztatach. Wybitny amerykański architekt niemieckiego pochodzenia Helmut Jahn opowie o swoim projekcie dla berlińskiego Placu Poczdamskiego – krytykowanego przez jednych, chwalonego przez innych nowego centrum niemieckiej stolicy, które – w odróżnieniu od Placu Defilad – zabudowano w zaledwie kilka lat, według precyzyjnego planu. Urbaniści i architekci pokażą, jak przeobrazić nijaki i nieprzyjazny Park Świętokrzyski w atrakcyjny kawałek zieleni w samym środku przyszłego centrum Warszawy i jak stworzyć plan dla Skarpy Warszawskiej, by wykreować w tym rejonie kawałek żywej miejskiej przestrzeni dla kultury i rekreacji.

Architekci i miejscy aktywiści pokażą owoce wspólnej pracy na projektem Skweru Sportów Miejskich w dwóch różnych lokalizacjach – na ul. Zielnej w Śródmieściu i na Osiedlu „Przyjaźń” na Bemowie. Goście z Londynu i Kijowa przedstawią doświadczenia ich miast związane z budowaniem wielkich stadionów – na przyszłoroczne piłkarskie mistrzostwa piłkarskie Europy i olimpiadę. Jakie błędy popełniono w Warszawie? Czy można je jeszcze naprawić? Co zrobić, by na Euro 2012 skorzystała także warszawska Praga? Większość sesji i wykładów odbywać się będzie w Audytorium Festiwalowym w Sali im. S. Kisielewskiego w Pałacu Kultury.


Tymczasem popularne w poprzednich dwóch edycjach WARSZAWY W BUDOWIE sesje Departamentu Propozycji, podczas których każdy chętny ma 10 minut na przedstawienie własnego pomysłu, w tym roku ruszają „w miasto”: na Białołękę, na Pragę Północ, na Żoliborz i na Ursynów. W każdej sesji uczestniczyć będą w tym roku burmistrzowie dzielnic i podlegający im urzędnicy. W pawilonie na Krakowskim Przedmieściu spotka się z publicznością jego projektant – Olafur Eliasson, jeden z najbardziej cenionych artystów współczesnych, twórca takich instalacji jak The Weather Project – słynny sztuczny zachód słońca w londyńskiej Tate Modern. Opowie o swej fascynacji Berlinem, bohaterem jego szeroko komentowanej wystawy "Inner City Out" (2010), która wydobywała ciągłą zmienność miejskiego krajobrazu i to, jak reagują nań ludzkie zmysły.

Zmysły pobudzi z pewnością także instalacja wybitnego brytyjskiego artysty młodego pokolenia Ryana Gandera – "Really Shiny Things That Don’t Mean Anything (Naprawdę świecące rzeczy, które nic nie znaczą)", wielka magnetyczna kula, połyskująca mnóstwem metalowych obiektów, która stanie na zapomnianej i zaniedbanej Trybunie Honorowej na placu Defilad. Metaliczna kula pośrodku placu Defilad ma przypominać wszystkim, że to tu jest środek Warszawy i to tu wrócić muszą kiedyś miasto i jego mieszkańcy.

Osobnym projektem w ramach WARSZAWY W BUDOWIE 3 – związanym z tematyką designu – jest wystawa "BLACK²" niemieckiego projektanta Konstantina Grcica, jednego z najważniejszych designerów świata, prezentująca jego wybór kultowych produktów przemysłowych, których formą jest czarny kwadrat.