Nowe odpowiedzi na stare pytania: instytucje kultury a klasowość i nierówności w XXI wieku
Debata
Grafika: Maja Demska
Zapraszamy do udziału w serii spotkań i dyskusji zatytułowanych „Nowe odpowiedzi na stare pytania”. W ramach cyklu wspólnie zastanowimy nad rolą instytucji kultury wobec szybko zmieniających się warunków społecznych, politycznych, ekonomicznych czy kulturowych.
Nowe odpowiedzi na stare pytania: instytucje kultury a klasowość i nierówności w XXI wieku
Skrajne podziały polityczne i rosnące w szybkim tempie nierówności społeczne, ekonomiczne i kulturowe są jednymi z najważniejszych problemów, z jakimi mierzymy się w XXI wieku. To właśnie o pozycji i roli instytucji kultury, w coraz wyraźniej podzielonym klasowo świecie, porozmawiamy w środę, 25 października, o godzinie 19:00 w Muzeum na Pańskiej. Będzie to pierwsze spotkanie nowego cyklu realizowanego przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie aż do momentu otwarcia nowej siedziby na placu Defilad.
Choć często myślimy, że instytucje kultury działają dla wszystkich, rzeczywistość okazuje się o wiele bardziej skomplikowana. Co i dla kogo tak naprawdę realizują miejsca kultury? Kto i dlaczego korzysta z ich oferty? Wraz zaproszonymi gośćmi zastanowimy się, jak z perspektywy klasowej wyglądają współczesne praktyki uczestnictwa w kulturze oraz czy instytucje kultury mogą i powinny przełamywać bariery klasowe.
W spotkaniu wezmą udział osoby badające klasowy wymiar praktyk kulturowych w ujęciu nauk społecznych i kulturoznawstwa: dr hab. Małgorzata Jacyno, dr Magda Szcześniak oraz dr Krzysztof Świrek, który poprowadzi rozmowę.
dr Krzysztof Świrek – adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracuje w Katedrze Historii Myśli Społecznej. Wykłada klasyczne teorie socjologiczne, prowadzi zajęcia o krytycznej myśli społecznej, władzy symbolicznej i wizualności. Opublikował książkę Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy (PWN, Warszawa 2018), autor i współautor tekstów w czasopismach naukowych z obszaru socjologii i humanistyki (m. in. w „Studiach Socjologicznych”, „European Journal of Social Theory”, „Stanie Rzeczy”, „WunderBlock” i „Tekstach Drugich”). Redaktor czasopisma „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej”.
dr Magda Szcześniak – kulturoznawczyni, badaczka kultury wizualnej i historii kultury polskiej XX wieku, adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej UW. Szczególnie interesują ją polityki reprezentowania klas społecznych i konfliktów klasowych, a także praktyki wizualnego konstruowa-nia tożsamości – w życiu codziennym oraz sztuce. Autorka książek Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji (2016) oraz Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce (2023), a także współautorka dwutomowej publikacji Kultura wizualna w Polsce (2017). Dwukrotna stypendystka Fundacji Fulbrighta oraz Narodowego Centrum Nauki, laureatka sty-pendium dla wybitnych młodych naukowców Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Nagrody Naukowej „Polityki". Redaktorka pisma „Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej”.
dr hab Małgorzata Jacyno – socjolożka związana z Katedrą Historii Myśli Społecznej Wy-działu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Do jej zainteresowań naukowych należą m.in. francuska myśl społeczna oraz socjologia kultury. Jest autorką wielu książek i publikacji, m.in. Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej Pierre’a Bourdieu (1997) oraz Kultura indywiduali-zmu (2007).
Jako zespół publicznej instytucji kultury zadajemy sobie pytania o to, jak powinniśmy funkcjonować. Jaki wpływ wywierają na nas i jakie możemy podejmować działania wobec aktualnych warunków geopolitycznych, nowej polityki historycznej wyłaniającej się w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę, nasilającej się polaryzacji, postępujących przemian kulturowych w Polsce, rozwoju narzędzi technologicznych, rosnących nierówności społecznych czy kryzysu klimatycznego coraz mocniej determinującego nasze codziennie funkcjonowanie.
Przed MSN-em stoją duże wyzwania: przeprowadzka do nowej siedziby i związana z nią zmiana skali działań przy jednoczesnym osamotnieniu pośród „przejętych” instytucji kultury w Polsce. Na Muzeum ciąży duża odpowiedzialność. Publiczne dyskusje o kształcie naszej działalności chcemy prowadzić z wieloma środowiskami, tak by zadania, których się podejmujemy i cele, do których dążymy, widzieć i oceniać z różnych perspektyw. Do debat o roli i oczekiwaniach wobec instytucji kultury zapraszamy w większości osoby spoza świata sztuki. Wierzymy, że to pozwoli im spojrzeć na nurtujące nas kwestie z odpowiednim dystansem. Otwarta rozmowa o wyzwaniach, przed którymi stoimy, ma nam pomóc znaleźć nowe odpowiedzi na pytania, które zadajemy sobie od dawna.
