Tekst (1-1/1)
Wojciech Bruszewski po raz pierwszy ujawnił zainteresowanie językiem pisanym w 1970 roku. To właśnie wtedy, będąc już od trzech lat członkiem grupy Zero 61 (a następnie Zero 69), stworzył pracę pod tytułem "Tekst". Była to płachta płótna fotograficznego, pokryta ciągiem słów, a następnie zawieszona na pojedynczym zaczepie przymocowanym do ściany. Płótno opadało swobodnie, a powstające w ten sposób fałdy i załamania zaburzały ciągłość umieszczonych na nim sekwencji tekstu.
W ten sposób Bruszewski po raz pierwszy połączył praktykowaną przez siebie teoretyczną i praktyczną krytykę medium fotograficznego z refleksją o naturze języka pisanego, mierząc się jednocześnie z prymatem treści przekazu tekstowego nad jego warstwą materialną, która – jak stwierdzał – „zdaje się być przezroczysta” [1]. Jego zamiarem było uwypuklenie i dowartościowanie tego, co określił jako „element typograficzny, kaligraficzny i wokalny” [2], bez którego tekst nie mógłby istnieć. Chciał to osiągnąć poprzez radykalne rozbicie konwencjonalnej formy przekazu tekstowego, czyli linearnej sekwencji liter, słów i zdań zapisanych na prostokątnej powierzchni. Janusz Zagrodzki dostrzega w "Tekście" dominację formy, która „staje się przyczyną powstawania nowych znaczeń” [3]. Ta praca nie tyle rozbija więc sekwencję pierwotnego przekazu, co rekonfiguruje go poprzez przypadkowe ułożenie fałd i załamań płótna fotograficznego. Z tej perspektywy Tekst można uznać za zapowiedź późniejszych działań artysty, opartych na zastosowaniu procedur losowych.
[1] Wojciech Bruszewski. "Fenomeny percepcji", red. Janusz Zagrodzki, Miejska Galeria
Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.42.
[2] Ibidem.
[3] Ibidem.
[Ł. Mojsak, "Dzieło przypadku. O tekście, kombinatoryce i losowości w pracach Wojciecha Bruszewskiego" [w:] "Wojciech Bruszewski. Across Realities", Warszawa 2014.]
