Świat, który nie może zaginąć
Pokaz filmu i dyskusja
Odkrywka i elektrownia Turów, fot. Eustachy Kossakowski, 1962, archiwum MSN
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Departament obecności zapraszają na pokaz filmu „Świat, który nie może zaginąć”.
Film „Świat, który nie może zaginąć” opowiada o położonym na Dolnym Śląsku regionie Bogatynia, w którym znajdują się kopalnia odkrywkowa oraz elektrownia Turów. Okolicę tę czeka nieuchronna transformacja – w obliczu katastrofy klimatycznej oraz zmian w metodach pozyskiwania energii nie sposób dalej utrzymywać model rozwoju i zatrudnienia oparty na górnictwie węgla brunatnego i energetyce konwencjonalnej. By zaspokoić potrzeby kopalni zdegradowano środowisko i krajobraz oraz wysiedlono i zniszczono całe miejscowości, pełne zabytkowej architektury.
Konflikty społeczny, ekologiczny i ekonomiczny, targające regionem już 50 lat temu dostrzegli naukowcy i ludzie kultury. W 1971 roku w Opolnie-Zdroju, dawnej miejscowości uzdrowiskowej położonej na krawędzi kopalni Turów, odbył się pionierski ekologiczny plener artystyczny „Ziemia Zgorzelecka 1971: nauka i sztuka w procesie ochrony naturalnego środowiska człowieka”. Sympozjum, które wpisywało się w niezwykle żywą w latach 60. i 70. tradycję plenerów artystycznych, zostało w całości poświęcone zagadnieniom ekologii i ochrony środowiska, stając się momentem założycielskim dla rodzącej się wtedy w polskim świecie twórczym świadomości środowiskowej. W 2021 roku odbywają się oficjalne obchody 50-lecia tego wydarzenia, a artyści, badacze i aktywistki ponownie odwiedzają region Bogatynia, badając rolę nauki i sztuki w procesie ochrony środowiska człowieka.
Film „Świat, który nie może zaginąć” przedstawia historię regionu Bogatynia, opowiada o działaniach artystycznych z 1971 roku oraz zadaje pytanie o przyszłość miejsca i zamieszkujących je społeczności.
Po pokazie filmu odbędzie się dyskusja z udziałem przedstawicieli działających na miejscu organizacji ekologicznych, w trakcie której porozmawiamy o historii regionu Bogatynia, jego aktualnej sytuacji społecznej, ekologicznej i ekonomicznej w kontekście katastrofy klimatycznej i transformacji energetycznej oraz roli, którą w procesie transformacji może odegrać sztuka.
Film „Świat, który nie może zaginąć” został wyprodukowany przez Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA i Telewizję Bogatynia.