Filozofia feministyczna i jej odcienie
Oprowadzanie filozoficzne po wystawie „Farba znaczy krew”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza na kolejne spotkanie w ramach cyklu oprowadzań filozoficznych po wystawie „Farba znaczy krew. Kobieta, afekt i pragnienie we współczesnym malarstwie”.
W tym tygodniu porozmawiamy o filozofii feministycznej w jej różnych odsłonach. Oprowadzanie filozoficzne będzie stanowić okazję, aby prezentowane na wystawie dzieła malarskie ukazały tkwiące w nich idee i postulaty filozofii feministycznej.
Oprowadzanie ma być okazją do poszukiwania tego, co wspólne dla sztuki i filozofii, dzieła mają prowokować do zadawania filozoficznych pytań, a teoretyczne myśli zostaną ukonkretnione dzięki poszczególnym obrazom. Między sztuką a filozofią nie ma ostrej granicy, dziedziny te przenikają się, obie pomagają nam lepiej rozumieć świat, innych i nas samych. Zarówno sztuka jak i filozofia zadają nam pytania, prowokując do poszukiwania odpowiedzi, jednak różnica leży w medium – sztuka posługuje się wizualnością i doświadczeniem, natomiast filozofia jest sferą pojęć i dyskursywnego języka.
Głównym celem oprowadzania będzie zapoznanie gości z aktualną wystawą, który zostanie zrealizowany w horyzoncie filozoficznym. W zamyśle oglądanie dzieł malarskich ma stanowić okazję do zadania pytań, na które wspólnie poszukamy odpowiedzi. Wysiłek filozofowania trafnie wyraża metafora drogi, podejmowanie myślenia jest nieprzewidywalne, czasami pewne ścieżki prowadzą nas do pięknych widoków, a czasami pewne drogi okazują się ślepe. Żywiołem filozofii jest rozmowa, dlatego postaramy się uniknąć formy wykładu, a skupimy się na dialogowaniu. Zapraszamy do wspólnej podróży, której kierunek będzie zależał również od Państwa!
Dawna filozofia podmiotu chciała abstrahować od kategorii tego, co męskie i tego, co kobiece. Nadejście filozofii feministycznej w XX wieku obnażyło złudność tego postulatu. Podmiot dziedziczył zawsze cechy męskie (racjonalność, stabilność, dyskursywność), natomiast w tle pozostawało wszystko inne, kobiece. Kobieta konstytuowała inność. Dopiero filozofia uprawiana z perspektywy feministycznej zadała pytania o kobiecy punkt widzenia i doświadczanie świata, o wpływ ciała i jego płci na poznanie, o opresję i dominację androcentryzmu. Pod wpływem psychoanalizy upada również mit o całkowitej przejrzystości podmiotu, okazało się, że skrywa on ogromne pokłady nieświadomości, które dochodzą do głosu w sytuacjach afektywnych. Malarstwo pełni funkcję lustra, w którym możemy przejrzeć się, pytając o to, kim jesteśmy i jak siebie postrzegamy. Wystawa „Farba znaczy krew” pomaga ujrzeć kobiecą perspektywę, ukazując wizerunki kobiet w kulturze, prezentując ich role społeczne, pragnienia, fizjologię ich ciał.
Adrian Krupa
Filozof, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, studiował filozofię na KU Leuven w Belgii. Zainteresowania badawcze: fenomenologia, filozofia hermeneutyczna oraz estetyka.
Bernard Wnuk
Student MISH UW. Interesuje się sztuką polską po 1945, performance i XX w. francuską filozofią.