Nigdy nie pracuj!
Artystyczny strajk i odmowa pracy w przemysłach kultury

  • Nigdy nie pracuj!

    Mladen Stilinovic, "Artist at Work", 1977, dzięki uprzejmości artysty

Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Fundacja „Bęc Zmiana” i Wolny Uniwersytet Warszawy zapraszają na kolejne spotkanie z serii Czytanek dla Robotników Sztuki 2014: O Nędzy Projektowego Życia. Zbliżające się seminarium nosi tytuł: „Nigdy nie pracuj! Artystyczny strajk i odmowa pracy w przemysłach kultury”.

Na pierwszym powakacyjnym seminarium Wolnego Uniwersytetu Warszawy zastanowimy się nad sztuką jako 'pochwałą lenistwa', artystycznym strajkiem i odmową pracy w późnym kapitalizmie. U podwalin współczesnego rozumienia sztuki leży przekonanie, że aktywność artystów jest czymś z gruntu odmiennym od wyalienowanej pracy. Twórczość artystyczna, w przeciwieństwie do innych form aktywności, sama w sobie zawiera swoje własne - kreatywne i egzystencjalne - spełnienie.

Z drugiej strony sztuka, niezależnie od romantycznych mitologizacji, zawsze funkcjonuje w określonym kontekście społecznym i ekonomicznym. Artystka, nawet jeżeli jest powszechnie uważana za osobę niepracującą, pozostaje uzależniona od systemów produkcji i dystrybucji artystycznych prac. System ten zazwyczaj funkcjonuje w sposób niekorzystny dla większości artystów, uwikłanych w formy wyzysku, które często wzbudzają ich żywy opór. W proteście przeciwko warunkom (nie-) pracy w świecie sztuki upolitycznieni artyści niekiedy zaczynają organizować strajki, dostosowując strategie oporu 'zwykłych' robotników do specyfiki artystycznych wokacji. Efektem jest paradoksalna formuła artystycznego strajku, odmowy sztuki jako (nie-)pracy, w którą artyści angażują się w celu samospełnienia. Nie jest więc zaskoczeniem, że znane z historii artystyczne strajki zazwyczaj nie wychodziły poza fazę koncepcji albo zamieniały się w indywidualne manifestacje oporu.

Pomimo swoich fundamentalnych sprzeczności, artystyczny strajk pozostaje źródłem inspiracji dla szeregu współczesnych teoretyków i aktywistów. Argumentują oni, że elastyczne i kreatywne zawody w sieciowej 'fabryce metropolitalnej' upodabniają się do modeli znanych ze świata sztuki. W efekcie tej konwergencji, współczesne strategie odmowy pracy muszą odpowiedzieć na podobne wyzwania, jak te znane z artystycznych strajków.

Nowa seria Czytanek dla Robotników Sztuki dotyczy nędzy projektowego życia. Nasze rozmowy są podparte wspólną lekturą kluczowych tekstów dotyczących różnych aspektów produkcji artystycznej w późnym kapitalizmie. Czytanki są nie tylko okazją do zapoznania się z tymi teoriami, ale przede wszystkim do wymiany doświadczeń oraz kolektywnej refleksji nad pracą i życiem współczesnych producentów kultury.

Tegoroczna seria seminariów obraca się dookoła takich zagadnień, jak: projektowe urządzenia produkcji kulturalnej; ciemna materia sztuki; fabryki kreatywności i artystyczny sposób produkcji; bieda, prekarność i koszty projektowego życia; praca biopolityczna i sabotaż produkcji artystycznej; sztuka jako dobro wspólne.

Serię spotkań prowadzi Kuba Szreder, jeden z założycieli WUW, niezależny kurator i teoretyk sztuki. W seminariach będą brali udział dodatkowo zaproszeni goście specjalni - artyści i teoretycy.

Teksty można znaleźć na stronie www.wuw-warsaw.pl albo otrzymać pod adresem szymon@beczmiana.pl.

Seminarium będzie poprzedzone krótkim wstępem, przybliżającym teksty i omawianą problematykę.
 

Manifesty:
Goran Dordevic, International Art Strike?, www.stewarthomesociety.org/features/artstrik26.htm

Kazimierz Malewicz, Laziness - the Real Truth of Mankind

Mladen Stilinovic, The Praise of Laziness, www.guelman.ru/xz/english/XX22/X2207.HTM

Teoria:
Gerald Raunig, "Art Strike for All!" z książki "Factories of Knowledge Industries of Creativity", str. 137 - 148

Stevphen Shukaities, "Strajki w sztuce i metropolitalna fabryka" z książki "Wieczna Radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności', str. 385 - 399

Teksty można znaleźć na stronie wuw-warsaw.pl albo otrzymać pod adresem szymon@beczmiana.pl.

Seminarium będzie poprzedzone krótkim wstępem, przybliżającym teksty i omawianą problematykę.