Czas planety, pomniki przyrody i kryzys klimatyczny
Jakie pomniki i jaka wizja pamięci odpowiadają epoce antropocenu?

  • Czas planety, pomniki przyrody i kryzys klimatyczny

    Fot. Bartek Stawiarski

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza na dyskusję o pomnikach w epoce antropocenu.

Warszawskie pomniki obiecują długowieczność, choć trwają krócej niż przeciętne życie warszawiaka. Mimo to, pamięć o ludziach próbujemy mierzyć czasem kamieni. Co stanie się, gdy zapytamy o inny, nieludzki model pamięci - o pamięć natury, pamięć planety, o media tej pamięci i sposoby, w jakie każe nam ona przemyśleć nasze wyobrażenia o przeszłości i długowieczności.

W kontekście debaty o kryzysie klimatycznym i antropocenie zupełnie inaczej rysuje się również podstawowe założenie tegorocznego festiwalu, mówiące o tym, że upamiętnienia dotyczą przede wszystkim przyszłości, nieodległej przeszłości. O jakiej przeszłości mowa? Czy do pomyślenia jest jeszcze przyszłość z udziałem człowieka? A jeśli, jak wiele wskazuje, raczej nie, to jaką pamiątkę – i komu? – pozostawi po sobie na planecie ludzkość? Czego pomnikiem będzie zdewastowana planeta?

O to, a także o rolę sztuki w refleksji nad tymi zagadnieniami i w wiązaniu przeszłości z przyszłością w skali planetarnej chcemy zapytać na ostatnim spotkaniu w ramach 11. edycji festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE.

Więcej informacji o wystawie: wwb11.artmuseum.pl.

Joanna B. Bednarek

doktorantka w Zakładzie Antropologii Literatury UAM, krytyczka literacka. Współautorka (z Przemysławem Czaplińskim i Dawidem Gostyńskim) książki "Literatura i jej natury" (2017). Współredaktorka tomów zbiorowych – m.in.: "Nowa humanistyka: zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii" (2017), "Prognozowanie teraźniejszości" (2018), "O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce" (2019), "Rewolucje i utopie&quot" (2019). Redaktorka CzasuKultury.pl. Przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą zjawisku skandalu i przemianom kultury prawomocnej w Polsce po 1989 roku.

Agnieszka Brzeżańska

studiowała na ASP w Gdańsku i Warszawie w Pracowni Malarstwa prof. Stefana Gierowskiego oraz na Tokyo National University of Fine Art and Music w ramach Stypendium Rządu Japońskiego. Jej twórczość obejmuje malarstwo, rysunek, fotografię, film i ceramikę. Brzeżańska sięga przy tym po różne rejestry wiedzy, od fizyki i filozofii po marginalizowane przez nowoczesną naukę systemy poznania, takie jak alchemia, parapsychologia, ezoteryka, wiedza tubylcza czy tradycje matriarchalne. Wspólnie z Ewą Cieplewską organizuje Flow/Przepływ-rezydencję artystyczną na Wiśle.

„Odniesienia do ziemi jako twórczej życiodajnej materii i do archaicznych kultów Matki Ziemi są powiązane z badaniami Brzeżańskiej nad alternatywnymi historycznymi systemami poznania i czasem cyklicznym, w którym daleka przeszłość staje się przyszłością, a materia nie poddaje się kolonialnej ekonomii patriarchatu. (…) Jej twórczość zaprasza do pracy z wyobraźnią ekologiczną w oparciu o wytwarzanie alternatywnych wobec patriarchalnej nauki i racjonalistycznych schematów poznania historii o czasie, początkach i horyzontach ludzkiej cywilizacji.” (Joanna Sokołowska)

dr hab. inż. Urszula Zajączkowska

poetka, botaniczka. Adiunkt w Samodzielnym Zakładzie Botaniki Leśnej SGGW. Autorka poetyckich tomów „Atomy”, „minimum” wyróżnionym Nagrodą Kościelskich (2017), oraz eseistycznej książki „Patyki, badyle” nagrodzonej Złotą Różą (2019) przez Instytut Książki, magazyn Nowe Książki i Festiwal Nauki. Jej film „Metamorphosis of Plants” zdobył pierwszą nagrodę i nagrodę publiczności na festiwalu Scinema (Australia) i Light Festival (USA). Publikuje w dwutygodnik.com, Kwartalniku Przekrój, Piśmie, Znaku, Tygodniku Powszechnym. Mieszka w Wołominie.

Kornelia Sobczak

doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej. Publikowała w "Dialogu", "Kulturze współczesnej" i e-Czasie Kultury. Współautorka tomów z serii „Topo-Grafie: miasto, mapa, literatura” o Warszawie Tyrmanda, Hłaski i Konwickiego, autorka rozdziałów w pracach zbiorowych m.in. Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej. Wraz z dr Weroniką Parfianowicz opiekowała się cyklem spotkań „Przed końcem” w Instytucie Kultury Polskiej, poświęconych zagadnieniom związanym z kryzysem klimatycznym.

Weronika Parfianowicz

kulturoznawczyni, członkini Zakładu Historii Kultury i Pracowni Studiów Miejskich w Instytucie Kultury Polskiej UW. Autorka książki "Europa Środkowa w tekstach i działaniach. Polskie i czeskie dyskusje" (nominowana do nagrody im. Jerzego Giedroycia) i współredaktorka książek "Ćwiczenia z mieszkania. Praktyki, polityki, estetyk"i i "Awangarda/Underground. Idee, historie, praktyki w kulturze polskiej i czeskiej". Zajmuje się historią nowoczesnej kultury czeskiej a także przestrzenią i obyczajowością miast Europy Środkowej, w szczególności - problematyką mieszkaniową. W ostatnim czasie zajmuje ją przede wszystkim pytanie, jak używać wiedzy z obszaru nauk humanistycznych i działań animacyjnych w obliczu globalnego kryzysu ekologicznego.

Zobacz także: