Strachy. Wybrane działania 2008–2019

Publikacja „Strachy. Wybrane działania 2008–2019” towarzyszy indywidualnej wystawie Daniela Rycharskiego odbywającej się w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w dniach 15.02–22.04 2019

„Strachy. Wybrane działania” to pierwsza monograficzna publikacja poświęcona artyście, który w ostatnim czasie stał się jednym z kluczowych twórców w polu sztuk wizualnych. Daniel Rycharski, pracujący od ponad dekady w kontekście rodzinnej wsi Kurówko, nieustannie poszukuje języka artystycznego, który byłby w stanie oddać kluczowe napięcia dzisiejszej rzeczywistości.

Tekst Szymona Maliborskiego oraz jego rozmowa z artystą prezentują twórczość Rycharskiego jako konsekwentny projekt zapoznawania ze sobą nawzajem odmiennych społecznych światów: wsi – kultury queer oraz wspólnoty wiary. Oscylując wokół peryferii jako przestrzeni alternatywnych doświadczeń społecznych, artysta traktuje je jako otwarty mikrokosmos, przestrzeń do przedyskutowania problemów inkluzywności religii oraz spotkania z odmiennością. Ponadto tekst kuratora prezentuje kluczowe momenty działalności Rycharskiego, również stawkę jego praktyki oraz głęboki projekt duchowej przemiany wspólnoty.

Iwona Kurz w swoim eseju opisuje kilka kluczowych zagadnień przenikających twórczość Rycharskiego, który pracując z lokalną pamięcią, rozmywa granice pomiędzy historią a fikcją. W poszczególnych działaniach doprowadza również do spotkania ludzi i duchów, tego co, świadome z wypartym i relegowanym na margines. Tropi takie spotkania zarówno w projektach tworzonych w latach 2017–2018, jak i we wcześniejszych prawie o dekadę realizacjach. Rita Müller, analizując działania Rycharskiego, zastanawia się nad ich agonistycznym potencjałem przeformułowania linii społecznego podziału. Skupiając się na najnowszych realizacjach artysty, widzi w nich możliwość wyartykułowania alternatywy dla politycznej polaryzacji. Tomasz Rakowski oraz Ewa Majewska na różne sposoby podchodzą do analizy przestrzeni wsi oraz znaczenia działań artystycznych inicjowanych tam przez Rycharskiego. Zastanawiają się, na ile aktualne projekty wpisują się w tradycję sztuki działającej ze społecznością, jaki jest status powstających w tych procesach obiektów, jak przebiega doświadczenie współpracy. To analiza działań w kontekstach, dla których zostały zaprojektowane.

Osobną rzeczywistością, która dopowiada znaczenia do praktyki artystycznej Rycharskiego, jest seria notatek i zapisków ze szkicowników artysty. Uwzględnione w tej książce, dają wgląd w jego sposób pracy, w trakcie której pomysły, idee i naszkicowane zależności nieustannie powracają zestawiane i porównywane z innymi pomysłami. Opowieść o Rycharskim z tej perspektywy tworzy obraz artysty konsekwentnie montującego, scalającego różne fragmenty rzeczywistości – od przypadkowych cytatów i fragmentów modlitw, po mocne zderzenia symboli rozgrywające się najpierw na stronach zeszytów – by później stać się podstawą do realizacji konkretnych działań.  

Wstęp Szymona Maliborskiego dostępny do wglądu: