Performans

Opis pochodzi ze strony Filmoteki Muzeum

Jan Świdziński prezentuje widzowi obiekty, rodzaj pamiątek, które wszyscy znamy z nadmorskich straganów, zwykle zupełnie nieprzydatne w życiu gadżety, które służą głównie zabawie i robieniu dowcipów. Autor mówi niewiele, ogranicza się do lakonicznego „ça marche” i „ça marche pas”, tłumacząc to: „działa”, „nie działa”. Wyciąga kolejno skaczącego pająka na pompkę, ceramicznego łabędzia, nakręcanego penisa na nóżkach, pudełko zapałek z kotkiem, z którego wychodzi biała i czarna mysz, kieliszek symulujący, że posiada zawartość, ale nie wylewa się ona poza naczynie. Na koniec wyciąga wstęgi, które odnoszą się do wstęgi mobiusa – koncepcji obiektu nieorientowalnego z brzegiem, uważanej za pierwowzór znaku nieskończoności. Po zaprezentowaniu wszystkich obiektów artysta pakuje je do przygotowanych do tego celu, zapakowanych w kolorowy papier pudełek. Na koniec mówi do widzów po francusku: „problem w życiu, a także w … tyle lat działa, tyle lat nie działa”.

Świdziński swoim działaniem komentuje pojawienie się w tamtym czasie w Polsce gospodarki wolnorynkowej i kultury konsumpcyjnej. Interesuje go ten pierwszy moment zaistnienia kapitalistycznej nadprodukcji przedmiotów i znaczeń oraz związanej z tym trudności w ocenie, co jest przydatne, a co nie. Co jest ważne, a co tylko wprowadza dezorientację. Świdziński bawi się, celebruje i wreszcie testuje „atrakcyjne” i nastawione na dostarczanie przyjemności przedmioty, które z jednej strony szybko nudzą się posiadaczowi, a z drugiej strony szybko ulegają uszkodzeniom.

(ZK)