Muzeum stanęło nad Wisłą
w maju wielkie malowanie

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza do Muzeum nad Wisłą w piątek 21 kwietnia o 18:00 na spotkanie z Adolfem Krischanitzem, projektantem pawilonu Muzeum nad Wisłą, oraz Georgiem Schöllhammerem, austriackim kuratorem i redaktorem magazynu „springerin”, spotkanie poprowadzi Bogna Świątkowska. 

25 marca 2017 roku w aurze syreniego śpiewu Muzeum Sztuki Nowoczesnej zainaugurowało działalność Muzeum nad Wisłą – pawilonu wystawowego usytuowanego przy Bulwarach Wiślanych, w sąsiedztwie Centrum Nauki Kopernik i Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.

Lekki, oparty na drewnianej konstrukcji budynek to nie tylko najnowocześniejsza przestrzeń ekspozycyjna w Polsce, ale też nowe miejsce spotkań warszawiaków – w pierwszych dwóch tygodniach odwiedziło je ponad dziesięć tysięcy osób.

Pawilon przyjechał do Warszawy z Berlina, gdzie w latach 2008-2010 był tymczasową przestrzenią wystaw sztuki współczesnej przy Unter den Linden nad Szprewą. Autorem przenośnego „pudełka na sztukę” jest austriacki architekt Adolf Krischanitz, słynący z wyrafinowanych, minimalistycznych projektów, często polegających na dyskretnej interwencji w tkankę historycznych budynków. Do jego najważniejszych realizacji należy przebudowa ikonicznej siedziby Wiener Secession projektu Josepha Marii Olbricha. W latach 1991-1995 Krischanitz pełnił funkcję prezydenta tej organizacji i podobnie jak jego poprzednik na tym stanowisku – Gustav Klimt, odpowiadał za jej innowacyjny program artystyczny.

„Współczesne budynki muzealne są na ogół bardzo reprezentacyjne i bogate, mają monumentalne wejścia, (…) co czasem wywołuje u zwiedzających pewnego rodzaju lęk” – mówi architekt o swoim pomyśle na pawilon. „Po niemiecku mówimy na to Schwellenangst – to sytuacja, gdy mamy zamknięte drzwi, które wszyscy boją się otworzyć, ponieważ nie wiedzą, co znajdą w środku. (…) Dzięki umieszczeniu z jednej strony kawiarni a z drugiej księgarni, zwiedzający nie czują go i chętnie wchodzą do obiektu.
Nawet ci, którzy na ogół nie odwiedzają muzeów”.

Otwartość architektury Krischanitza doskonale wpisuje się w atmosferę tętniących życiem Bulwarów Wiślanych. W warszawskiej wersji budynku pomieszczenie kawiarni zostało zaaranżowane tak, by mogło dodatkowo pełnić funkcję audytorium, a księgarnia połączona została z foyer. W otoczeniu pawilonu powstała otwarta struktura złożona z drewnianych podestów, które można wykorzystywać w zależności od potrzeb – jako widownię kina letniego, miejsce performansów, wystaw pod gołym niebem czy po prostu nieformalnych spotkań nad rzeką. Roślinność wokół budynku wpisuje się w nadwiślański krajobraz, a zarazem stanowi naturalny bufor, osłaniający pawilon od znajdującej się obok trasy szybkiego ruchu.

Choć pawilon już stoi, najciekawsze dopiero przed nami. Zgodnie z intencją architekta biała fasada, którą oglądamy obecnie, to tylko płótno, które dopiero artyści wypełnią treścią. Strategia ta doskonale sprawdziła się wcześniej w zaprojektowanym przez Krischanitza Kunsthalle Karlsplatz w Wiedniu, którego fasadę pomalował sam Gerhard Richter. Zwycięzcą konkursu na projekt warszawskiej elewacji jest Sławomir Pawszak i to właśnie jego kompozycja, nawiązująca do kosmicznych i biologicznych ilustracji, stanie się niebawem znakiem firmowym Muzeum nad Wisłą. Malowanie rozpocznie się w maju, a warszawiacy będą mogli na bieżąco obserwować proces powstawania wielkoformatowego obrazu, który skalą dorównywał będzie Panoramie Racławickiej.

Pawilon został użyczony Muzeum Sztuki Nowoczesnej przez fundację Thyssen-Bornemisza Art Contemporary (TBA21), która zajmuje się wspieraniem ambitnych, niekonwencjonalnych projektów artystycznych. Jak powiedziała jej założycielka i prezeska, Francesca von Habsburg: „Jestem bardzo podekscytowana, że wspaniała tymczasowa przestrzeń ekspozycyjna Adolfa Krischanitza jest teraz centrum współczesnej sztuki i kultury w Warszawie. Obecne wykorzystanie pawilonu na Powiślu stwarza niezwykłą, eksperymentalną przestrzeń – nie tylko w środku, ale też na zewnątrz – oferującą zwiedzającym i przechodniom wyjątkowe, bezpośrednie doświadczenie sztuki współczesnej”.

Muzeum nad Wisłą będzie pełniło funkcję głównej przestrzeni wystawowej Muzeum Sztuki Nowoczesnej do 2020 roku, kiedy otwarta zostanie docelowa siedziba na Placu Defilad.