Filmowe „Odmieńcze spojrzenia”
czyli współpraca z Millennium Docs Against Gravity

  • na czarno-białym zdjęciu widzimy młodą kobietę, która rękami zgiętymi w łokciach zasłania twarz, najprawdopodobniej chroniąc się przed słońcem

    kadr z filmy "Resztę wymyślam" w reż. Michelle Memran

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie poleca prezentowaną w ramach festiwalu Milennium Docs Against Gravity sekcję „Odmieńcze spojrzenia”, w ramach której odbędą się pokazy filmów oraz spotkania.   

"Odmieńcze spojrzenia" to filmy podejmujące zagadnienia ekspresji tożsamościowej, wielości perspektyw, kształtujących narracje o historii, i ich wpływie na współczesność. Projekcjom towarzyszyć będą spotkania. Wybór tytułów został zainspirowany książką „Odmieńcza rewolucja” Joanny Krakowskiej, dotyczącą historii performansu, queeru i Nowego Jorku. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie jest partnerem tej sekcji Millennium Docs Against Gravity.

W ramach sekcji pokazane zostaną:

czyli portret Marii Irene Fornes, wizjonerskiej dramatopisarki, która przybyła do Ameryki z Kuby w 1945 roku jako piętnastolatka. Reżyserowała własne sztuki w słynnych teatrach off-off-Broadwayu. Napisała ich ponad czterdzieści. Była też nauczycielką i obdarzoną niezwykłym urokiem legendą nowojorskiej bohemy. Dziewięciokrotnie honorowano ją nagrodami Obie. W filmie autorstwa jej przyjaciółki Michelle Memran poznajemy ją pod koniec życia, kiedy dotknęła ją amnezja. Irene przywołuje tajniki swojej metody pracy, „zaskakiwania własnej podświadomości” oraz opowiada historię miłości do Susan Sontag.

 

dokumentacje występów amerykańskiego aktora Rona Vawtera, który wcielił się w role dwóch emblematycznych i skrajnie różnych postaci: republikańskiego prawnika Roya Cohna, zaciekle zwalczającego ruchy LGBTQ+, i awangardowego reżysera filmowego, performera Jacka Smitha, eksplorującego w swojej sztuce kwestie tożsamości seksualnej. Nie łączyło ich nic poza społeczeństwem represjonującym ich seksualność i chorobą – obaj zmarli z powodu AIDS. W filmie legendarnej dokumentalistki Jill Godmilow kłamstwa Cohna zyskują kontrapunkty w pozach Smitha.

 

opowieść o założonym w 1970 roku w Nowym Jorku w prywatnym mieszkaniu The Lesbian Herstory Archives, które stanowi dziś największą na świecie kolekcję archiwalnych materiałów stworzonych przez lesbijki o nich samych. Przez ponad 40 lat organizacja oparta na wolontariacie walczyła o widzialność lesbijek, dosłownie ratując historię ze śmietnika. Dokumentowała zarówno wydarzenia stanowiące kroki milowe w historii społeczności LGBTQ+, jak i te, które ową społecznością wstrząsały. Film jest apelem o podejmowanie działalności aktywistycznej wobec zagrożeń związanych z homofobią.

 

  • Resztki (Leftovers), USA 2018, 61 min, reż. Michelle Citron

film, którego punktem wyjścia były poszukiwania zdjęć mogących dać wgląd w życie lesbijek w latach 50-tych i 60-tych XX w. w Chicago. Ku zaskoczeniu Michelle Citron w jej ręce trafiła wyjątkowa kolekcja 2000 fotografii, wykonanych w latach 1939-1975 przez Normę i Virginię, które spędziły razem niemal pół wieku. To ich historii Citron zdecydowała się poświęcić swój film, który oddaje ich poczucie odosobnienia w ostatnich latach życia. Wykonane przez nie w młodości zdjęcia dają dziś unikalny wgląd w życie społeczności lesbijek na długo przed wydarzeniami w Stonewall.

 

  • SCUM Manifesto (SCUM Manifesto), USA, Polska 2016, 28 min, reż. Jill Godmilow, Joanna Krakowska, Magda Mosiewicz

inspirowany legendarnym „SCUM Manifesto” Valerie Solanas z 1967 roku, które nie doczekało jeszcze polskiego wydania. Francuski film „SCUM Manifesto” Carole Roussopoulos i Delphine Seyrig z 1976 roku także jest oficjalnie niedostępny. Polski film, będący repliką pierwowzoru, można więc potraktować jako rodzaj antidotum na obie te bolączki. Jego celem było przywrócenie pamięci o Valerie Solanas, a zarazem złożenie hołdu francuskim artystkom, które jej feministyczny manifest przeniosły na ekran. Film został zrealizowany z udziałem Anity Sokołowskiej i Hanny Maciąg.

 

opowieść o argentyńskim Bariloche, położonym u podnóża Andów, którego życie w szczcie turystycznego sezonu wydaje się sielanką – przynajmniej przyjezdnym. Do czasu, gdy miejscowość zaczynają nawiedzać istoty przynależne do świata mitów i legend. Manque La Banca łączy fikcję i muzykę techno z obrazami codzienności lokalnej społeczności, których na próżno szukać w turystycznych folderach reklamowych. Przenosi spojrzenia widzów na bohaterów filmu, stanowiących siłę roboczą zimowego spektaklu, oraz historię rdzennej ludności kurortu.

 

esej wizualny o podróży, również tej niemożliwej, nieodbytej czy odbytej za pośrednictwem kogoś innego. Projekt bada, na ile historia Micziki, eweńskiej przewodniczki i Marii Antoniny Czaplickiej – polskiej antropolożki, mimo że wydarzyła się na początku XX wieku, jest uniwersalną historią o relacjach władzy w tworzeniu opisów świata.

 

film powstały z inspiracji postacią Mieczysławy Nogajewskiej, która przed II wojną światową prowadziła najbardziej znany zakład fotograficzny w Gdyni „Foto-Elite”. Wybuch wojny spowodował, że Nogajewska straciła cały swój dobytek. Wtedy rozpoczęła się też jej wieloletnia tułaczka po Polsce, w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca do życia, w którym mogłaby znów założyć swoją pracownię fotograficzną.]
 

 

Zapraszamy serdecznie także na spotkania towarzyszące pokazom filmowym:

prof. dr hab. Joanna Krakowska oraz dr Gabriela Sitek
sobota, 4 września | 15:30 | Kino Muranów, sala Gerard
po filmach ROY COHN/JACK SMITH, reż. Jill Godmilow, SCUM MANIFESTO, reż. Jill Godmilow, Joanna Krakowska, Magda Mosiewicz

 

Adriana Kapała, Agnieszka Małgowska, Monika Rak i Magdalena Staroszczyk
wtorek, 7 września | 18:15 | Kinoteka, sala 2
po pokazie filmów ARCHIWISTYCZNA BRYGADA RATOWNICZA (THE ARCHIVETTES), reż. Megan Rossman i RESZTKI (LEFTOVERS), reż. Michelle Citron

 

prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz i Anna Baumgart
sobota, 11 września | 15:30 | Kino Muranów, sala Gerard
po filmach NARTY W BARILOCHE (SKI), reż. Manque La Banca, MICZIKA NIE BOI SIĘ AEROPLANÓW (MICZIKA IS NOT AFRAID OF AIRPLANES), reż. Anna Baumgart i DZIENNIK PODRÓŻY (JOURNEY DIARY), reż. Anna Baumgart

 

Do zobaczenia w kinach!