Kolekcja

„Głos I”, „Głos II” i „Głos III” z cyklu „Pieśń o Ziemi Naszej” z 1960 roku to reprezentatywny przykład neorealizmu w historii polskiej fotografii, sytuujący się obok twórczości m.in. Tadeusza Rolke, Zofii Rydet i Marka Piaseckiego. Jerzy Lewczyński (1924–2014) jest jednym z najważniejszych twórców w historii polskiej fotografii XX wieku, do jego prac odnosi się obecnie wielu artystów i teoretyków młodego pokolenia (m.in. Mikołaj Długosz, Krzysztof Pijarski, Aneta Grzeszykowska i Jan Smaga). Lewczyński był autorem teorii „archeologii fotografii”, łączącej refleksję konceptualną z zainteresowaniem człowiekiem i jego losem. Rozwinął ideę montażu, czego sztandarowym przykładem jest właśnie tryptyk „Pieśń o Ziemi Naszej”. Lewczyński odbijał po kolei fotografie na trzymetrowym pasie papieru fotograficznego. Na każdym z „Głosów” znajduje się 6 prac (razem 18) z okresu tzw. fotografii subiektywnej (m.in. ślub, Oświęcim, portrety konstruktywistyczne, żydowska stela, rogatywka z cyklu „Głowy Wawelskie”), które są przykładem przeciwstawienia się tendencjom socrealistycznym w fotografii polskiej, a zarazem są twórczym i eksperymentalnym przepracowaniem tradycji fotografii ojczystej Jana Bułhaka. Prace te, odnalezione po 56 latach w rozmontowanej ciemni artysty, są doniosłym odkryciem w historii polskiej fotografii.