Filmoteka Muzeum

Podczas prezentacji artysta połączył ze sobą co najmniej trzy performance (prezentowany materiał zawiera tylko dwa z nich), uzyskując przemienny rytm działania artystycznego oparty na antynomiach „głośno/cicho, statycznie/dynamicznie, ekspresyjnie/bez ekspresji”. Rozpoczął siedząc tyłem do publiczności, z twarzą w narożniku ścian i wydobywając z siebie coraz głośniej nieokreślone dźwięki. Przechylając twarz w obydwie strony pozwalał swojemu głosowi „opisywać przestrzeń”.

Następnie artysta usiadł przy stole z rozsypanym piaskiem, w okularach zaklejonych papierem, by rozpocząć „etiudę piaskową” polegającą na wydmuchiwaniu i „wysłuchiwaniu” pojedynczych ziarenek piasku. Piasku artysta użył już wcześniej podczas akcji w krakowskich Krzysztoforach w 1984 roku, gdzie przebierał i sortował go, w celu uchwycenia pojedynczego ziarenka – kiedy w dłoniach zostawało mu już tylko kilka, wsłuchiwał się w ich chrzęst pod palcami, następnie zaś wydmuchiwał kolejne i pozostawał z ostatnim.

Artysta rzuca ziarnko na podłogę, a gdy gaśnie światło chwyta w dłonie kawałek ciemności, który następnie trzyma w rękach przez 10 minut. W końcu wypuszcza ciemność z rąk i pokazuje gipsowy odlew wnętrza swoich dłoni – odlew ciemności. Warpechowski przywołuje w ten sposób działanie 10 minut – Stagnacja ciemności z galerii PL z grudnia 1973 roku (tam artysta posłużył się także kawałkiem negatywu światłoczułego). Jest to jedno z działań, w których „hipostazuje” on nicość, stara się, aby „puste pojęcie ‘Nic’ miało sobie, i to wyłącznie sobie, przypisaną (na zawsze) historię realną, czyli by ‘Nic’ zostało ‘ujakościowione’ realnością”.

Artysta kieruje uwagę poza sferę zjawisk widzialnych, „na głębszy poziom najistotniejszych doświadczeń egzystencjalnych i duchowych” , starając się wejść w obszar fundamentalnego doświadczenia nicości i specyficznej czystości jaźni – „owego frapującego NIC, jednego z najbardziej niepokojących pojęć, jakie stworzył umysł ludzki” .

Owa nicość ma dla Warpechowskiego także wartość „totemiczną” , stanowiąc wyraz jego duchowej łączności ze światem sztuki. Działania te łączą zainteresowanie efemerycznością sztuki i odrzuceniem jej wizji jako świata złożonego wyłącznie z przedmiotów z fascynacją Warpechowskiego buddyjskimi medytacjami nad pustką.

Opis na podstawie: Z. Warpechowski, Zasobnik. Autorski opis trzydziestu lat drogi życia poprzez sztukę performance, Gdańsk 1998; Ł. Ronduda, Sztuka polska lat 70. Awangarda, Warszawa 2009; A. Kępińska, Nowa sztuka – sztuka polska w latach 1945–1978, Warszawa 1981.
 

(ŁM)

Rok powstania: 1984
Czas trwania: 13'22''
Język: brak języka
Miejsce: Moltkerei Werkstatt, Kolonia, Niemcy
Oryginalne media: VHS

© Zbigniew Warpechowski

Data nabycia: 27.10.2011
Sposób nabycia: depozyt
Forma własności: depozyt