Filmoteka Muzeum

W tym filmie Robakowski daje wyraz swojej głębokiej fascynacji linią. Już w 1976 roku chodził, biegał, skakał i jeździł po linii, aby uzyskać filmowy obraz swojej witalności. Tu jednak stanowi ona manifestację obecnego w twórczości artysty od lat 70. dążenia do „rozświetlania różnych dyscyplinujących konstrukcji”. Świetlista linia przesuwająca się wzdłuż ekranu „żyje” niczym impulsator z filmu Test (1971), rozsadzana przeraźliwym dźwiękiem. Obserwujemy tu „nowy elektryczny żywioł, który ma naturę zjawiska psychofizycznego”, opisany przez artystę w Kątach energetycznych.

Robakowski od dawna realizuje artystyczne strategie minimalistyczno-konceptualne (wprowadzając kategorię „kreatywności maszyny”, wykorzystując przypadek, „racjonalne aprioryczne partytury”), aby „oczyścić” film z naleciałości literatury i uwolnić go od „humanistycznych” metod stwarzania sensu. Chcąc przekroczyć ludzką wyobraźnię i percepcję, artysta prowadzi eksperymenty formalne oraz z rozwiązaniami konstrukcyjnymi i narracyjnymi na pograniczu kinematografii i sztuki współczesnej, w poszukiwaniu nowego „języka” opowiadania filmowego – podobnie jak Warsztat Formy Filmowej (WFF) w latach 70. Kreowane wówczas przez WFF obrazy pozasemantycznej energii oczyszczonej z „humanistycznych projekcji”, o nieskończonym odideologizowanym bogactwie wzywały do krytycznego namysłu nad funkcjonowaniem mediów masowych i obnażały związane z nimi mechanizmy manipulacji. Realizowały one „utopijny projekt wynalezienia gestów, które wymykałyby się ideologii, ponieważ w żaden sposób nie nadawałyby się do ideologicznego wykorzystania” (Verwoert 2007: 18). Ponad 20 lat po polskim telewizyjnym boomie, Robakowski wraca do tych prób w warunkach nowej rzeczywistości medialnej po przełomie 1989 roku.

Opis na podstawie: J. Robakowski, Kąty energetyczne, www.andzelmgallery.pl (dostęp z 14.12.2010); Ł. Ronduda, Sztuka polska lat 70. Awangarda, Warszawa 2009; J. Verwoert, Gesty na rzecz nowego życia, w: 1,2,3… Awangarda. Film/sztuka pomiędzy eksperymentem a archiwum, red. Ł. Ronduda, F. Zeyfang, Warszawa 2007.

(ŁM)