Dorota Jarecka. Pięść podniesiona
Sztuka przeciw wojnie i faszyzmowi w XX i XXI wieku
Pierwsza część konferencji „Nigdy więcej: Sztuka przeciw wojnie i faszyzmowi w XX i XXI wieku” odnosi się do toczących się w obszarze sztuki i poza nią dyskusji na temat form zaangażowania środowiska artystycznego oraz instytucji kultury w kluczowych historycznie momentach.
Wykład Doroty Jareckiej zatytułowany „Pięść podniesiona”:
W historii ruchu robotniczego związanego z komunistyczną lewicą „antyfaszyzm” to jedno z najbardziej zmistyfikowanych pojęć. Powodem jest niestabilność semantyczna pojęcia „faszyzm” w języku propagandy komunistycznej. Było ono stosowane co najmniej w dwóch funkcjach. Raz jako określenie konkretnych historycznych formacji, innym razem w funkcji perswazyjnej, jako epitet służący napiętnowaniu wroga, narzędzie bieżącej walki politycznej. W referacie „Pięść podniesiona” analizowane będą związki tej złożonej sytuacji językowo-ideowej ze sztuką. Okres lat 1933-1952 potraktuję jako całość. Artyści, których prace wejdą w obszar tak zakreślonego tematu to: Andrzej Wróblewski, Marian Bogusz, Henryk Gotlib, Leopold Lewicki, Henryk Wiciński, Stanisław Osostowicz, Jonasz Stern, Erna Rosenstein. Pokazane zostaną momenty, w których teksty sztuki rozchodzą się z tekstami ideologii. Jeśli polityczny język epoki jest performatywem, sztuka zawodzi jego oczekiwania, wytwarzając w ten sposób własną sprawczość.
Dorota Jarecka
Historyk i krytyk sztuki, kuratorka. Jest współautorką książki Erna Rosenstein. Mogę powtarzać tylko nieświadomie wydanej w 2014 roku w Warszawie, którą poprzedziła seria wystaw artystki w Fundacji Galerii Foksal w Warszawie (2011), w Galerii Art Stations w Poznaniu (2011) oraz w Królikarni, Muzeum im. X. Dunikowskiego w Warszawie (2014). Opublikowała książkowy wywiad z Andą Rottenberg Już trudno (2013). Do 2012 pracowała jako krytyk sztuki w „Gazecie Wyborczej”. Obecnie przygotowuje pracę doktorską w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
