Dokumentacja

WARSZAWA W BUDOWIE 4
Miasto na sprzedaż

Organizowany przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej po raz czwarty festiwal WARSZAWA W BUDOWIE nosił podtytuł "Miasto na sprzedaż" i jest poświęcony reklamie w przestrzeni publicznej Warszawy.

Wystawa festiwalowa, prezentowana w nowej siedzibie Muzeum, czyli dawnym domu meblowym „Emilia” przy ulicy Emilii Plater 51, przypominała historię reklamy na ulicach Warszawy od XIX wieku do dziś, pokazując współczesny nadmiar reklamy w krajobrazie miasta i zdradza, jak rewolucja technologiczna zmieni reklamę w niedalekiej przyszłości.

Architektura wystawy, zaprojektowana przez młodą warszawską pracownię WWAA (twórców m.in. Pawilonu Polskiego na EXPO 2010 w Szanghaju), umożliwia podróż po historii reklamy widzianej z perspektywy przemian ulicy, handlu i konsumpcji. Ponad 400 obiektów, multimedialne projekcje i animacje trójwymiarowe składają się w opowieść o unikalnym splocie grafiki, wzornictwa i architektury z rynkiem i ideologią, które składają się na reklamę - nieodzowny składnik wielkiego miasta.

Wystawa i towarzyszące jej wydarzenia służyły zaprezentowaniu zarówno pozytywnych przykładów mariażu sztuki i reklamy, jak i dewastacji krajobrazu miejskiego poprzez rozbuchany żywioł wielkoformatowych płacht i bilbordów. Przypomniane zostały małe pracownie reklamowe Dwudziestolecia, prowadzone przez wybitnych twórców awangardy i Galeria Zewnętrzna AMS, która na przełomie XX i XXI wieku przybliżała sztukę współczesną tłumom na ulicach polskich miast. Nie zabrakło miejsca dla przejawów oddolnego sprzeciwu wobec natrętnej reklamy i działań artystycznych skierowanych przeciwko kultowi konsumpcji, upowszechnianemu przez reklamę. Wśród wydarzeń festiwalowych znalazły się zatem i warsztaty „adbustingu”, czyli samodzielnego ingerowania w reklamę zewnętrzną, jak i spotkania z twórcami reklamy artystycznej – m.in. z pochodzącą z Japonii nowojorską ilustratorką Yuko Shimizu (14 października).

Szokujące kolaże fotograficzne stowarzyszenia „MiastoMojeAwNim”, w których na ikoniczne budowle ludzkości, jak ateński Partenon czy opera w Sydney, naniesiono polski outdoor, zaprezentowane na wystawie, pozwalają uświadomić sobie stan degradacji krajobrazu polskich miast przez zdziczałą reklamę. Jednak w programie WARSZAWY W BUDOWIE 4 znalazły się także wydarzenia służące szukaniu sposobów poprawy sytuacji. Odbędą się spotkania i dyskusje z udziałem przedstawicieli branży reklamowej, w tym szczególnie Izby Gospodarczej Reklamy Zewnętrznej oraz aktywistów, urzędników i polityków samorządowych.

Program filmowy i sesje z zaproszonymi ekspertami miały na celu poszerzenie wiedzy o ekonomii i polityce reklamy. Pokazane zostały głośne filmy dokumentalne, m.in. This Space Available (USA, 2011) opowiadające o sposobach porządkowania przestrzeni miast w różnych zakątkach świata (spotkanie z reżyserką Gwenaëlle Gobé w dniu 25 października).

Technologie przyszłości, przede wszystkim tzw. „rozszerzona rzeczywistość” być może zupełnie zmienią obraz miast przenosząc reklamę w przestrzeń wirtualną, gdzie będzie ona całkowicie zindywidualizowana. Publiczność WARSZAWY W BUDOWIE 4  mogła korzystać ze specjalnie przygotowanych aplikacji tego typu wzbogacających wystawę. Nowe technologie z pewnością przyniosą też nowe pola do nadużyć – także im poświęcone zostało miejsce w programie festiwalu.


Atrakcją WARSZAWY W BUDOWIE 4 było także spotkanie z tradycyjną technologią neonu reklamowego. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprezentuje wybór materiałów z posiadanego przez siebie archiwum warszawskiej firmy „Reklama”, która przez kilkadziesiąt lat była monopolistą w produkcji stołecznych neonów. O projektowaniu i wykonywaniu neonów opowiedzą ich twórcy, obejrzeć będzie można unikalne projekty neonów dziś zupełnie zapomnianych. Widzowie zobaczą, jak na ulicach powojennej Warszawy przenikała się polityczna propaganda z językiem konsumpcjonizmu tworząc paradoksalny zlepek reklam niczego nie reklamujących oraz nic nie znaczących haseł. O tym, jaką rolę w produkcji peerelowskiej reklamy odgrywali artyści, opowiedzą twórcy duetu KwieKulik, Zofia Kulik i Przemysław Kwiek, podczas spotkania, któremu sami nadali wymowny tytuł - Chałtury.

W programie WARSZAWY W BUDOWIE 4 znalazł się także znany z poprzednich edycji zestaw wydarzeń o charakterze partycypacyjnym, dotyczących lokalnych, dzielnicowych tematów, m.in. konkurs na tzw. „meble miejskie” dla ulicy Filtrowej czy warsztaty „Zaprojektuj swoją przestrzeń” dla mieszkańców Wilanowa. Przygotowana została też bogata oferta zajęć dla dzieci i młodzieży, związana z tematem przewodnim festiwalu.

Osobnym projektem festiwalowym był "Krzyk mody" (kurator: Marcin Różyc) – wystawa rozproszona po witrynach śródmiejskich butików. Witryny te zostały zaaranżowane przez zaproszonych do projektu artystów, którzy starają się pokazać pozytywny przykład kształtowania przestrzeni miasta przez reklamę.