Architektura cienia. Szalety i bazary
Dokumentacja wystawy
„Architektura cienia” to elementy wyparte z oficjalnego dyskursu takie jak toalety, szalety miejskie, bazary i stragany uliczne. Ich forma i miejsce w przestrzeni miejskiej to lustro odzwierciedlające rozwój ekonomiczny i kulturowy danego społeczeństwa oraz jego stosunek do cielesności, rytuałów i polityki.
Parafrazując jeden z komentarzy do słynnej rzeźby-pisuaru Duchampa Fontanny: „Art is something you piss on”, można by rzec, że olewamy wszystko to, czego nie rozumiemy lub co chcemy wyprzeć ze świadomości.
W krótkiej rozprawie na temat ideologii i toalet Slavoj Žižek odkrywa przed nami związek między kształtem muszli klozetowej a ustrojem politycznym. Superbohater sanitacji Mr Toilet, czyli Jack Sim, buduje postępowe Muzeum Toalet pełne złotych kup i chęci poprawy warunków sanitarnych na całym świecie. Prezydent Rosji tuż po toaletowym blamażu na olimpiadzie w Soczi wypowiada wojnę Ukrainie. Autodafe ulicznego handlarza Mohameda Bouziziego wywołałuje rewolucje krajów arabskich, a stragan z owocami i warzywami staje się jej symbolem. Wyprowadzenie kupców i likwidacja bazaru pod Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie jest aktem politycznym i symbolicznie zamyka proces transformacji ustrojowej i miejskiej w Polsce.
Wystawa Architektury Cienia to kolaż przestrzennych artefaktów sublimujących bazary, stragany, toalety publiczne, które zwyczajowo postrzegane jako „formy nieczyste”, tu wychodzą z cienia jako miejskie fetysze: Parlamenty Bazaristanu, Pominiki Kupczenia, Muzea Ablucji, Świątynie Dumania.
Wystawa i towarzysząca jej publikacja są okazją do snucia scenariuszy przyszłości, w której sacrum miesza się z profanum, a to co nieformalne, brudne i stabuizowane powraca uwznioślone w glorii i chwale.
Wystawie towarzyszy publikacja II tomu książki „Architektura cienia”, pod redakcją Aleksandry Wasilkowskiej, kuratorki i architektki wystawy, z tekstami między innymi Zofii Krawiec i Slavs and Tatars, poezją Andrzeja Szpindlera, komiksem Macieja Sieńczyka, wywiadami z kupcami i szaleciarkami Anny Kaplińskiej i dokumentacją współtworzonego przez kupców, artystów i architektów „Bazaristanu”.
Artyści: Tania Bruguera, Pablo Bronstein, Olaf Brzeski, Maciek Chorąży, Oskar Dawicki, Teresa Gierzyńska, Jerzy Goliszewski, Agnieszka Kurant, Krzysztof Kaczmarek, Michał Kałużny, Zofia Krawiec, Maciej Landsberg, Mariusz Maciejewski, Agnes Mohlin, Noviki, François Roche, Alex Schweder, Slavs and Tatars, Maciej Sieńczyk, Jan Simon, Maciej Siuda, Kama Sokolnicka, Andrzej Szpindler, Aleksandra Wasilkowska, Magda Węgrzyn
