Równe Muzeum
Warsztaty interwencji krytycznej
fot. Sisi Cecylia
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza na warsztaty interwencji krytycznej z dr Ewą Majewską.
Czy nic się nie da zrobić z obelgami, napastowaniem, obraźliwymi wpisami w sieci? Co robić z sytuacjami, które sprawiają, że czujemy się źle? Krytyka to narzędzie, które pozwala złapać oddech i daje poczucie bezpieczeństwa. Krytyka to nie szukanie, lecz rozwiązywanie problemów. To wspólny mianownik rozmowy o przyszłości. Mamy szeroki asortyment środków interwencyjnych. Wiele z nich daje nam sztuka. Dołącz, poznaj je i używaj na warsztatach interwencji krytycznej z dr Ewą Majewską.
Obowiązują zapisy przez formularz zgłoszeniowy. Zapisane osoby otrzymają link do kolejnych spotkań w aplikacji ZOOM.
Krytyka – rozumiana jako praktyka artystyczna, teoretyczna, polityczna bądź wszystkie one jednocześnie, może okazać się narzędziem zdolnym rozsadzać, podważać czy demaskować systemowe nadużycia. Często stajemy wobec zachowań, zdarzeń, sytuacji czy obiektów budzących naszą niechęć i etyczne wątpliwości. Może to być mowa nienawiści, napastowanie seksualne, obraźliwe wpisy w internecie, wypowiedzi polityków czy działania bądź obiekty z obszaru sztuki. Wiele z nas myśli, że jesteśmy w takich sytuacjach skazane na porażkę, bierność czy że „nic się nie da zrobić”. Otóż nie do końca.
Krytyka to szukanie przyczyn, warunków możliwości. To na przykład sprawdzanie, czy faktycznie nic nie da się zrobić, gdy ktoś do nas krzyczy „Ty pedale!” albo wiesza w galerii obraz z napisem „kobiety palą się lepiej”. To analiza, czy każdy fragment mowy nienawiści faktycznie jest skuteczny, w sensie: przynosi natychmiast skutki w postaci degradacji, poniżenia i upokorzenia obiektu ataku, czy może nie? Przyglądając się przyczynom i warunkom możliwości uzyskujemy dystans, zjawisko, które budzi silne emocje nagle okazuje się przedmiotem analizy, badania, dyskusji. Zwiększa się przestrzeń na to, by zrobić oddech, by zastanowić się, przyjrzeć sytuacji, przemyśleć ją i poszukać wyjścia. Krytyka to nie tylko szukanie problemu. To często rozwiązywanie go.
Po kilku dekadach kontestowania krytyki, tak przez konserwatywne, jak i postępowe środowiska, nurty teorii i artystycznych działań, powoli zdajemy sobie chyba sprawę, że bez celnego wskazania formy, przyczyn i skutków opresji, jesteśmy kompletnie bezbronne. Krytyka może być formą emancypacyjnego oręża, ale nie musi, czasem stanowi po prostu wspólny mianownik rozmowy, dyskusji, szukania możliwości działania na przyszłość. Jest, a przynajmniej może się stać, gruntem dla nowych strategii.
W ramach naszych warsztatów poczytamy o sposobach, formach, definicjach, tradycjach i strategiach krytyki. Poznamy różne formy interwencji artystycznych, aktywistycznych, krytyki instytucjonalnej i politycznej. Często pierwszą reakcją na nadużycia, zwłaszcza jeśli przyjmują one formę symboliczną i powstają w ramach praktyk kulturowych (czyli np. w sztuce, internecie, mediach czy społecznej komunikacji) jest sięganie po prawo, często karne – zniesławienie, ochrona uczuć religijnych czy obyczaju okazuje się pierwszym narzędziem. Tymczasem może warto zobaczyć szeroki asortyment środków interwencyjnych, z których część powstała w świecie sztuki, bo tu również reaguje się na nadużycia.
Do udziału w warsztatach zapraszamy osoby chętne popracować nad warsztatem i wiedzą o interwencjach krytycznych. Bardzo zachęcamy do udziału uczennice i uczniów, osoby studiujące, seniorki i seniorów oraz osoby niesłyszące (zapewniamy obecność osoby znającej język migowy). Nie adresujemy ich do konkretnej grupy wiekowej, poza tym, że trzeba mieć ukończone 18 lat.
Szczegółowe informacje dotyczące zwiedzania Muzeum oraz aktualnych wytycznych sanitarnych zamieszczane są na stronie internetowej Muzeum.
Ponadto informujemy, że 2 lipca 2020 roku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie powołało Pełnomocniczkę ds. Bezpieczeństwa Epidemiologicznego, do której można kierować wszelkie uwagi czy pytania dotyczące zasad bezpiecznego zwiedzania i uczestnictwa w ofercie programowej Muzeum. Kontakt z Pełnomocniczką pod adresem: covid@artmuseum.pl.
Formularz zgłoszeniowy został ukryty.
Dr Ewa Majewska jest feministyczną filozofką i działaczką. Pracowała na uniwersytetach: Warszawskim i Jagiellońskim, była też visiting scholar w takich instytucjach, jak Uniwersytet Kalifornijski, Berkeley, IWM w Wiedniu oraz ICI Berlin. Jest autorką czterech książek, w tym: Kontrpubliczności ludowe i feministyczne oraz Tramwaj zwany uznaniem. Feminizm i solidarność po neoliberalizmie, jak też około 50 artykułów i esejów, opublikowanych między innymi w: "e-flux", "Third Text", "Journal of Utopian Studies", "Praktyka Teoretyczna" i "Jacobin". Aktualnie zajmuje się przede wszystkim filozofią heglowską, zwłaszcza zagadnieniem dialektyki słabych; feministyczną teorią krytyczną i kulturami antyfaszyzmu. Jej kolejna książka, "Feminist Antifascism. Counterpublics of the Common", ukaże się w 2021 roku. Mieszka w Warszawie.
Zajęcia 1. Wprowadzenie
Zagadnienia: definicje krytyki, krytyki instytucjonalnej, debaty publicznej. Czym jest interwencja?
Przykładowe interwencje z pola sztuki i nie tylko: The Yes Men, Femen, Liberate Tate, protesty wokół spektaklu Klątwa w Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hübnera.
Lektury: F. Malzacher (red), Prawda jest konkretna, Fundacja bęc Zmiana, Warszawa, 2018 (Teksty: A. Fraser, U. Aloni, The Yes Men, I. Schevchenko, Liberate Tate, J. Jordan)
Zajęcia 2. Mowa nienawiści, czyli kiedy zalewa nas krew.
Zagadnienia: definicje mowy nienawiści, oporu, afektu.
Przykładowe interwencje z pola sztuki i nie tylko: Guerilla Girls (plakaty); In(ter)wencje Osiedlowe; Z. Janin, A. Baumgart, street art (Banksy, CIBO i inne), S. Ivekovic, Wykluczam wykluczenie etc.
Lektury: Interwencje osiedlowe
Zajęcia 3. Artystyczne interwencje w przestrzeni publicznej.
Zagadnienia: przestrzeń publiczna, interwencja, troska, konfrontacja, debata, konflikt.
Przykładowe interwencje z pola sztuki i nie tylko: Inicjatywa Indeks 73, T. Kantor, List do Galerii Foksal (1967); List artystek przeciw nielegalnym wyborom (2020); Musicie coś zrobić (Jolanta Brzeska) Rafała Jakubowicza; protest OFSW Solidarni z artystami ukaranymi za akcję „List”.
Lektury:
Portal Inicjatywy Indeks 73, Forum Sztuki Współczesnej, F. Malzacher (red), Prawda jest konkretna, Fundacja bęc Zmiana, Warszawa, 2018 (Teksty: S. Shukaitis, K. Wodiczko, N. Fisher, M. Ukeles)
Zajęcia 4. Renegocjacje
Zagadnienia: definicje sfery publicznej, negocjacje, mediacje, eskalacje.
Przykładowe interwencje z pola sztuki i nie tylko: staramy się opracować własne; patrzymy na: KwieKulik; Joannę Rajkowską, Latający Uniwersytet, Critical Practice.
Lektury: K. Chmielewska (i in), Czytanki dla robotników sztuki, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa, 2009 (teksty: Critical Practice, E. Majewska, T. Kowalik).
Lektury uzułpeniające.
ATLAS-NOWOCZESNOSCI – Muzeum Sztuki w Łodzi.
S. Benhabib, Prawa innych. Przybysze, rezydenci I obywatele, Krytyka Polityczna, Warszawa, 2015.
J. Butler, Walczące słowa, Krytyka Polityczna, Warszawa, 2008.
E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, GWP, Gdańsk, 2005.