Muzea a wspólnota

„Muzea a wspólnota” to seria spotkań realizowanych we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej UW,  której celem jest przyjrzenie się społecznej funkcji współczesnych muzeów.

Muzea należą dziś do najpopularniejszych instytucji kultury. Ich profil, ekspozycje oraz inne działania stają się często przedmiotem debat angażujących artystów, historyków, krytyków, a także szeroką publiczność i polityków. W toku tych dyskusji, zwłaszcza wokół placówek o charakterze narodowym lub przedstawiających istotne wątki polskiej historii, stawiane są podstawowe pytania na temat kształtu i charakteru wspólnoty.

Pytania o to, do kogo adresowane są wystawy, kogo przyciągają, jak definiowane są towarzyszące im wydarzenia, są tym samym pytaniami o negocjowaną za pomocą tych praktyk definicję narodu, społeczeństwa oraz istotnych dla nich wartości. Szczególnie mocno ujawnia się to w momencie kryzysów, ujmowanych obecnie w dyskursie jako przejawy wojny kulturowej, w której dochodzi do zderzenia wartości i postaw liberalnych i konserwatywnych, lewicowych i prawicowych, „postępowych” i „tradycjonalistycznych”.

Celem projektu ”Muzeum a wspólnota”, realizowanego we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej UW, jest zbadanie strategii komunikacyjnych i próba analizy porównawczej konstrukcji tożsamościowych ważnych polskich muzeów: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Historii Żydów Polskich, Muzeum Historii Polski, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum Chopina. Każde z nich ma inny przedmiot zainteresowania: od encyklopedycznej prezentacji dziedzictwa, przez historię mniejszości narodowej, sztukę współczesną i nowoczesną po wydarzenie historyczne i konkretną postać. Wszystkie jednak w istotny sposób odnoszą się do symboli i wartości obecnych we współczesnej debacie publicznej.

Wybrane w tym projekcie muzea mają charakter centralny - zlokalizowane są w Warszawie; przyciągają zatem zarówno publiczność lokalną, ogólnopolską, jak też turystów zagranicznych. Wszystkie one bądź zostały otwarte po 2000 roku, bądź przeszły zasadnicze przekształcenie ekspozycji i polityki komunikacyjnej. Badanie będzie próbą rozpoznania polityki muzeów, a także rzeczywistego kształtu prowadzonej za ich pośrednictwem debaty o wspólnocie.

Cykl otwartych dla publiczności spotkań będzie podsumowaniem i dopełnieniem kwerend. Badacze rozmawiać będą z dyrektorami sześciu uczestniczących w projekcie placówek oraz polskimi i zagranicznymi specjalistami w dziedzinie muzeologii, których zaproszenie ma na celu nie tylko poszerzenie perspektywy badawczej, ale też włączenie refleksji na temat polskich muzeów do międzynarodowej debaty.