Andrzej Wróblewski - Z BLISKA / Z DALEKA

  • Andrzej Wróblewski - Z BLISKA / Z DALEKA

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na początku września 2013 zorganizowało międzynarodową konferencję poświęconą życiu i twórczości Andrzeja Wróblewskiego (1927-1957) – legendy polskiej sztuki powojennej.

Andrzej Wróblewski jest w Polsce niewątpliwie jednym z najbardziej znanych artystów powojennych. Ale tylko w Polsce. Już pora, by zwrócić międzynarodową uwagę na jego bogatą i niezwykle zróżnicowaną twórczość, która powstała w bardzo krótkim czasie, w bardzo niespokojnych czasach. Konferencja organizowana w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie to propozycja animacji nowych tendencji w badaniach twórczości Wróblewskiego i wpisanie jej w międzynarodowy kontekst historii sztuki. Badacze z Polski i z zagranicy podejmą próbę przyjrzenia się niezwykle złożonej twórczości Wróblewskiego z wielu różnych perspektyw. Konferencję poprzedziło zamknięte seminarium, które odbyło się w Krakowie i Warszawie w 2012 roku i stworzyło podstawy dla spojrzenia na dzieło tego artysty z międzynarodowej perspektywy.

Bohaterem konferencji jest Wróblewski nie tylko jako malarz zaangażowany w przemiany polityczne w Polsce lat 50., ale również jako twórca o niezwykle sugestywnym spojrzeniu na wojnę i degradację człowieka. Jego twórczości nie da się zaszufladkować – Wróblewski tworzył i obrazy propagandowe, i formalne eksperymenty na granicy abstrakcji. Rozdarty między zaangażowaniem politycznym a artystycznym eksperymentowaniem, stworzył odrębną, wysoce sugestywną formułę malarstwa figuratywnego, która nadal inspiruje i stanowi punkt odniesienia dla artystów kolejnych generacji. Badania twórczości Andrzeja Wróblewskiego mają na celu wskazanie nowych tropów i wpisanie niezwykle bogatego dorobku artysty w międzynarodowy kontekst historii sztuki.

Na dwudniowe sympozjum złożyły się cztery sesje i dyskusja panelowa. Prezentowane teksty staną się częścią publikacji, która towarzyszyć będzie wystawie Andrzeja Wróblewskiego, planowanej w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na jesień 2014 roku.

Jerome Bazin

Historyk sztuki, wykładowca na uniwersytecie Paris-Est Créteil. Autor rozprawy doktorskiej na temat społecznych aspektów historii sztuki we Wschodnich Niemczech od 1949 do 1989 roku. Zainteresowany związkami sztuki i społeczeństwa, geografią artystyczną komunistycznej Europy, a zwłaszcza realizmem socjalistycznym w różnych kontekstach narodowych : Polski, Węgier, Włoch. W ramach projektu „Art Beyond Borders. Artistic Exchange in Communist Europe 1945–1989” wspólnie z Piotrem Piotrowskim i Pascalem Dubourg Glatigny przygotowuje książkę na temat wymiany artystycznej w obrębie komunistycznej Europy.

Katarzyna Bojarska

Adiunkt w Instytucie Badań Literackich PAN, w Zespole do Badań nad Literaturą i Kulturą Późnej Nowoczesności, członkini Uniwersytetu Muri im. Franza Kafki. Autorka tekstów i przekładów zainteresowana relacjami sztuki, literatury, historii i psychoanalizy. Tłumaczka m.in. książki Dominicka LaCapry Historia w okresie przejściowym. Doświadczanie, tożsamość, teoria krytyczna (wyd. pol. 2009). Autorka książki Wydarzenia po Wydarzeniu: Białoszewski – Richter – Spiegelman (2013). Stypendystka Fulbrighta na Cornell University, Ithaca NY. W latach 2012–2014 kieruje grantem ze środków Narodowego Programu na Rzecz Rozwoju Humanistyki „Świat jako archiwum – krytyczne modele historyczności” oraz grantem „Wydarzenia po Zagładzie” przyznanym przez Narodowe Centrum Nauki w IBL PAN.

Éric de Chassey

Dyrektor Akademii Francuskiej w Rzymie – Villa Medici (od 2009 roku) oraz profesor historii sztuki nowoczesnej w École Normale Supérieure w Lyonie. Jego działalność naukowa od początku koncentruje się na obszarze kulturowym Stanów Zjednoczonych i na sztuce abstrakcyjnej, zajmował się również twórczością Matisse’a, fotografią, historią międzynarodowych związków artystycznych, pojęciem tradycji i oporu w odbiorze sztuki oraz relacjami między sztuką a społeczeństwem od początku XX wieku do dziś. Autor książek i esejów na temat sztuki wieku XX i XXI, m.in. La violence décorative: Matisse et les Etats-Unis (1998), La peinture efficace. Une histoire de l'abstraction aux États-Unis, 1910–1960 (2001), Platitudes. Une histoire de la photographie plate (2006), Olivier Debré, monographie (2007) oraz Pour l'Histoire de l'Art (2011).


Kurator licznych wystaw, którym towarzyszyły publikacje, w tym „Abstraction-Abstractions: Provisional Geometries” (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Saint-Étienne, 1997); „[Corps] Social” (Paryż, École nationale supérieure des Beaux-Arts, 1999); „Made in USA: American Art from 1908 to 1948” (Bordeaux, Galeria Sztuk Pięknych; Rennes, Muzeum Sztuk Pięknych; Montpellier, Muzeum Sztuk Pięknych; 2001–2002); „Kelly-Matisse. Plant Drawings” (Paryż, Centre Pompidou; Muzeum Sztuki w Saint Louis, 2002); „Stroll On! British Abstraction, 1959–1967” (Mamco, Genewa, 2005–2006); „Repartir à zéro, comme si la peinture n'avait jamais existé, 1945–1949” (Muzeum Sztuk Pięknych w Lyonie, 2008/2009); „Alex Katz: An American Way of Seeing” (Muzeum Sztuki im. Sary Hilden, Tampere; Muzeum Sztuk Pięknych, Grenoble; Museum Kurhaus, Kleve, 2009); ; „La pesanteur et la grace. Abstractions et spiritualité” (Collège des Bernardins, Paryż; Akademia Francuska w Rzymie - Villa Medici, 2010-2011); „Les mutants (Akademia Francuska w Rzymie – Villa Medici, 2010) ; „Jean-Auguste Dominique Ingres – Ellsworth Kelly” (Akademia Francuska w Rzymie - Villa Medici, 2010) ; „Europunk. The Visual Culture of Punk in Europe, 1976–1980” (Akademia Francuska w Rzymie – Villa Medici; Mamco, Genewa; Charleroi, BPS22 ; 2010/2011) ; „Poussin et Moïse. Du dessin à la tapisserie” (Akademia Francuska w Rzymie - Villa Medici ; Bordeaux, Musée des Beaux-Arts, 2011) ; „Les sujets de l’abstraction. Peinture non-figurative de la seconde École de Paris. 101 chefs-d’œuvre de la Fondation Gandur pour l’art” (Genewa, Musée Rath; Montpellier, Musée Fabre; 2011/2012); „Jean-Marc Bustamante (Pieter Saenredam) – Villa Medici” (Akademia Francuska w Rzymie - Villa Medici, 2012), „Soulages XXIe siècle” (Muzeum Sztuk Pięknych w Lyonie; Akademia Francuska w Rzymie – Villa Medici, 2012/2013). Obecnie pracuje nad kilkoma wystawami, które odbędą się we Włoszech, Francji, Algierii i Polsce. Ich temty to twórczość Djamela Tataha, Jean-Luca Moulène’a i Andrzeja Wróblewskiego oraz koniec i renesans malarstwa w Rzymie i Paryżu lat 1960–1980 czy kultura wizualna europejskiej skrajnej lewicy w latach 70. XX wieku.

Jean Francois Chevrier

Historyk i krytyk sztuki oraz kurator, profesor w École Nationale Supérieure des Beaux-Arts w Paryżu. Do jego zainteresowań należą m.in. historia fotografii oraz jej wpływ na sztukę nowoczesną i współczesną, a także związki między dwudziestowieczną sztuką i literaturą. Założyciel i redaktor czasopisma „Photographies” (1982–85). Kurator licznych wystaw międzynarodowych; wraz z Cathertine David współtworzył Documenta X (1997). Autor publikacji poświęconych sztuce Dana Grahama, Walkera Evansa, Jeffa Walla oraz wielu innych artystów. Od 2010 roku wydawnictwo Éditions L`Arachnéen wydaje siedmiotomową edycję tekstów jego autorstwa.

David Crowley

Wykładowca w Szkole Nauk Humanistycznych przy Royal College of Art w Londynie, autor takich książek jak National Style and Nation-State. Design in Poland (1992), Warsaw (2003); współredaktor – wraz z Susan Reid – trzytomowej serii: Socialism and Style. Material Culture in Post-war Eastern Europe (2000); Socialist Spaces. Sites of Everyday Life in the Eastern Bloc (2003) oraz Pleasures in Socialism: Leisure and Luxury in the Eastern Bloc (2010). Kurator wystaw, m.in. „Cold War Modern” (Muzeum Wiktorii i Alberta, Londyn, 2008/2009); „The Power of Fantasy. Modern and Contemporary Art from Poland” (BOZAR, Bruksela, 2011) czy „Sounding the Body Electric. Experimental Art and Music in Eastern Europe” (Muzeum Sztuki w Łodzi, 2012).

Tom McDonough

Profesor historii sztuki, związany obecnie z Binghamton University przy Uniwersytecie Stanowym w Nowym Jorku, gdzie wykłada historię europejskiej awangardy oraz sztuki nowoczesnej i urbanistyki; gościnny wykładowca w Canadian Centre for Architecture, a wcześniej na University of California w Berkeley czy w Rhode Island School of Design. Od 2005 do 2012 roku był redaktorem w Grey Room; publikuje w takich pismach o sztuce jak: „Artforum”, „Art in America”, „OCTOBER”. Autor m.in. antologii The Situationist and the City (2009), a także książek „The Beautiful Language of My Century”: Reinventing the Language of Contestation in Postwar France 1945–1968 (2007) oraz Guy Debord and the Situationist International: Texts and Documents (2002). Stypendysta ArtsWriters Grant From Creative Capitals/Andy Warhol Foundation.

Wojciech Grzybała

Absolwent historii sztuki, dziennikarz modowy, prezes Fundacji Andrzeja Wróblewskiego, współkurator wystaw „To the Margin and Back: Andrzej Wróblewski” (Van Abbemuseum, Eindhoven, 2010) oraz „Andrzej Wróblewski. Patrzeć wciąż naprzód” (Muzeum Narodowe w Krakowie, 2012/2013). Redaktor publikacji poświęconych Andrzejowi Wróblewskiemu.

Serge Guilbaut

Profesor historii sztuki na University of British Columbia w Vancouver, autor prac na temat sztuki nowoczesnej i współczesnej, a zwłaszcza na temat związków kulturowych i politycznych między Stanami Zjednoczonymi a Francją. Napisał m.in. Jak Nowy Jork ukradł ideę sztuki nowoczesnej: ekspresjonizm abstrakcyjny, wolność i zimna wojna (1983; polskie wydanie 1992) oraz Voir, Ne pas Voir, Faut Voir: Essais sur la perception et la non-perception des oeuvres (1994). Redaktor takich prac, jak: Modernism and Modernity (1983), Reconstructing Modernism: Art in New York, Paris, and Montreal, 1945–1964 (1990), Voices of Fire: Art Rage, Power, and the State (z Johnem O’Brianem i Brucem Barberem, 1996), Où va l’histoire de l’art contemporain? (z Laurentem Gervereau, Laurence’em Bertrandem Dorleac i Gérardem Monnier, 1996). Kurator wystaw „Théodore Géricault: The Alien Body, Tradition in Chaos” (1997), „Up Against the Wall Mother Poster (on posters from 1968)” (1999), „Be-Bomb: The Transatlantic War of Images and All That Jazz, 1946–1956” (MACBA, Barcelona, 2007 – nagroda Stowarzyszenia Katalońskich Krytyków Sztuki za najlepszą wystawę roku). Jako artysta uczestniczył w kilku wystawach, m.in. „Drawings” (1996) oraz „Artropolis, ‘Browser’ (1997); w 2012 roku w Vancouver zorganizowano ekspozycję zatytułowaną „Retro-Perspective”, podsumowującą jego dorobek artystyczny z lat 1965–2012.

Dorota Jarecka

Historyczka i krytyczka sztuki, współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, publikowała także w „Kresach”, „Magazynie Sztuki”, „Res Publice Novej”, „Dialogu”, „Polityce”, „Didaskaliach”. Współkuratorka wystaw „Erna Rosenstein. Mogę powtarzać tylko nieświadomie” w Fundacji Galerii Foksal w Warszawie (2011), „Erna Rosenstein. Organizm” w Galerii Art Stations w Poznaniu (2013). W latach 2011–2012 prowadziła program spotkań „Krytycy i krytycy” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie poświęcony stanowi krytyki sztuki oraz warsztatowi krytyka. W roku 2012 otrzymała Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy. Jest współredaktorką książki Krystiana Robb-Narbutt. Rysunki, przedmioty, pracownia (2012). Należy do Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej i Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA.

Joanna Kordjak-Piotrowska

Historyczka sztuki, zajmuje się polską sztuką powojenną. Od roku 2011 pracuje w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki jako kurator, wcześniej w Muzeum Narodowym w Warszawie. Autorka wystaw i towarzyszących im publikacji, m.in.: „Przekształcenia. Andrzej Wróblewski 1956–1957” (Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie i Królikarnia, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, 2004), „Andrzej Wróblewski 1927–1957” (Muzeum Narodowe w Warszawie, 2007), „Marek Piasecki. Fragile” (Zachęta, 2008) oraz „Antonisz: Sztuka jest dla mnie rodzajem techniki” (Zachęta, 2008). Przygotowuje pracę doktorską poświęconą zagadnieniu cielesności w sztuce Andrzeja Wróblewskiego .


Karolina Lewandowska

Historyczka sztuki specjalizująca się w historii fotografii, współzałożycielka i prezeska Fundacji Archeologia Fotografii zajmującej się ochroną i upowszechnieniem dorobku czołowych polskich fotografów. W latach 1999–2010 była kuratorką fotografii w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki. Autorka takich projektów wystawienniczych jak „Dokumentalistki. Polskie fotografki XX wieku” (Zachęta, 2008), „Zbigniew Dłubak. Fotografie z lat 1947–1950 i 1980–2000” (Zachęta, 2003). Redaktorka oraz autorka licznych publikacji i tekstów dotyczących historii fotografii.

Ulrich Loock

Niemiecki historyk sztuki i filozof, profesor wizytujący związany z kilkoma ośrodkami, m.in. uniwersytetami w Zurychu i Bernie. Był dyrektorem dwóch ważnych szwajcarskich instytucji kultury: Kunsthalle Bern (1985–97) oraz Kunstmuseum Luzern (1997–2001) ; od 2003 roku wicedyrektor Muzeum Serralves w Porto. Autor licznych tekstów poświęconych sztuce współczesnej publikowanych w znaczących magazynach oraz katalogach. Współpracował z takimi artystami jak Sol LeWitt, Marlene Dumas, Luc Tuymans.


Jan Michalski

Historyk i krytyk sztuki, publicysta oraz wydawca. Związany zawodowo z Galerią Zderzak w Krakowie. Zajmuje się filozofią sztuki i historii, teorią wartości i hermeneutyką twórczości Andrzeja Wróblewskiego. Laureat Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy. Redaktor publikacji Andrzej Wróblewski nieznany (1993), Jarosław Modzelewski. Obrazy 1977–2006 (catalogue raisonné, 2006) oraz monografii Jerzego Ryszarda „Jurry'ego” Zielińskiego Jurry. Powrót artysty (2010). Autor książek Chłopiec na żółtym tle. Teksty o Andrzeju Wróblewskim (2009), Cztery eseje o dzikości (2011, wspólnie z Martą Tarabułą). Stały współpracownik miesięcznika „Znak”, publikował również w „Magazynie Artystycznym”, „Obiegu”, „Kresach”, „Rzeczpospolitej”, „Gazecie Wyborczej” czy „Lamusie”. Wykładał krytykę sztuki na Muzealniczych Studiach Kuratorskich UJ, historię sztuki na PWST w Krakowie, historię rynku sztuki w Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie.

Sarah K. Rich

Profesor historii sztuki na Penn State College of Art and Architecture. Specjalizuje się w sztuce II połowy XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki amerykańskiej i francuskiej lat 50. i 60. Autorka publikacji Past Flat: Other Sides to American Abstraction in the Cold War. Beneficjentka licznych stypendiów i grantów badawczych, obecnie przygotowuje książkę o związkach artystycznych Jeana Dubuffeta ze sztuką innych twórców. Jest stałą współpracowniczką magazynu „Artforum”, jej artykuły i eseje publikowane były także w „American Art”, „October” oraz „Oxford Art Journal”.


Anda Rottenberg

Historyczka oraz krytyczka sztuki, kuratorka, autorka książek i opracowań naukowych na temat sztuki polskiej (m.in. Sztuka w Polsce 1945–2005, Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80.) oraz książki literackiej Proszę bardzo. Dyrektorka Zachęty Narodowej Galerii Sztuki w latach 1993–2001, aktywna członkini polskiej sekcji AICA, należy do Rady Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Komisarz polskich pawilonów narodowych podczas biennale w Wenecji, Stambule czy São Paulo. Kuratorka ważnych wystaw zbiorowych m.in: „Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce” (Martin Gropius-Bau, Berlin, 2011/2012) czy „Gdzie jest twój brat Abel” (Zachęta, 1996), podejmujących kwestię relacji polsko-niemieckich czy problem Holokaustu. Laureatka licznych nagród i wyróżnień artystycznych oraz odznaczeń państwowych.

  
Łukasz Ronduda  

Kurator Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, doktor historii sztuki, wykładowca w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Autor tekstów krytycznych i publikacji poświęconych sztuce, m.in. Sztuka polska lat 70. "Awangarda" (2009), "KwieKulik" (2013), redaktor prac zbiorowych. Kurator wystaw w Polsce i zagranicą, inicjator projektu Filmoteki Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, zainteresowany sztuką neoawangardy oraz artystycznym filmem eksperymentalnym. Wraz z Łukaszem Gorczycą napisał powieść "W połowie puste. Życie i twórczość Oskara Dawickiego" (2011/2013). Współpracuje ze Szkołą Wajdy, jeden z pomysłodawców Nagrody Filmowej PISF i MSN.

  
Magdalena Ziółkowska  

Historyczka sztuki, kuratorka związana od 2008 roku z Muzeum Sztuki w Łodzi. Autorka ekspozycji „To the Margin and Back: Andrzej Wróblewski” (Van Abbemuseum, Eindhoven, 2010) oraz „Andrzej Wróblewski. Patrzeć wciąż naprzód” (Muzeum Narodowe w Krakowie, 2012/2013). Redaktora anglojęzycznej wersji tekstów Jerzego Ludwińskiego "Notes from the Future of Art: Selected Writings by Jerzy Ludwiński" (2007) oraz antologii tekstów "Teoria sztuki Zbigniewa Dłubaka" (2013). Współredaktorka serii "Tytuł roboczy: archiwum" (2008–2009). Wiceprezeska Fundacji Andrzeja Wróblewskiego.


 

Piątek, 6 września 2013


16.00

Joanna Mytkowska

Powitanie

16.10-16.40

Éric de Chassey

Wprowadzenie

16.40-20.00

Andrzej Wróblewski między abstrakcją a figuracją

Moderator: Luiza Nader

16.40-16.50

Luiza Nader

Wprowadzenie

16.50-17.30

Serge Guilbaut

Próba zmieszczenia sztuki nowoczesnej między komunizmem i liberalizmem. Andrzej Wróblewski i Jean Hélion

17.30-18.10

Katarzyna Bojarska

Egzekucja realizmu. Traumatyczne obrazy wojny Andrzeja Wróblewskiego

18.10-18.50

Sarah Rich

Kwestia żydowska w obrazach Andrzeja Wróblewskiego

18.50-19.20

Łukasz Ronduda

Między figuracją a abstrakcją. Andrzej Wróblewski i kino

19.20-20.00

Dyskusja

Sobota, 7 września 2013

10.00-14.30

Andrzej Wróblewski i socrealizm. Między indywidualnym a zbiorowym

Moderator: Julian Heynen

10.00-10.10

Julian Heynen

Wprowadzenie

10.10-10.40

Karolina Lewandowska

Fotografia i jej zmienne realizmy

10.40-11.10

Dorota Jarecka

Andrzej Wróblewski. Malarstwo jako samokrytyka

11.10-11.50

Jérôme Bazin

Okaleczona klasa robotnicza. Socrealizm Wróblewskiego w Nowej Hucie

11.50-12.30

David Crowley

Andrzej Wróblewski i polityka świadectwa

12.30-13.10

Tom McDonough

O śmierci Stalina: Wróblewski i "Żałobna wieść"

13.10-13.40

Dyskusja


13.40-14.40

Przerwa obiadowa

14.40-18.00

Andrzej Wróblewski i odwilż

  Moderator: Marta Dziewańska  

13.40-13.50

Marta Dziewańska

Wprowadzenie

14.50-15.30

Joanna Kordjak-Piotrowska

Człowiek-abstrakcja. Twórczość Andrzeja Wróblewskiego w okresie odwilży

15.30-16.10

Ulrich Loock

Andrzej Wróblewski – Praca fragmentaryzacji

16.10-16.50

Jean-François Chevrier

Inkluzywna konstrukcja liryczna Andrzeja Wróblewskiego

16.50-17.30

Jan Michalski

Bodhisattva Avalokiteśvara i jego rola w soteriologii Andrzeja Wróblewskiego. Studium wyobraźni symbolicznej powojennego artysty

17.30-18.00

Dyskusja

18.00-19.00

Andrzej Wróblewski po Andrzeju Wróblewskim

Moderator: Joanna Mytkowska

18.00-18.10

Joanna Mytkowska

Wprowadzenie

18.10-18.40

Anda Rottenberg

Pitagorejska pułapka

18.40-19.10

Wojciech Grzybała & Magdalena Ziółkowska

Godzina spojrzenia retrospektywnego

19.10-19.30

Dyskusja

19.30-20.30

Dyskusja panelowa moderowana przez Érica de Chassey
 

Dokumentacja cyklu:

Zobacz także: