Konstrukcje Rytmy (1-50/82)

„Konstrukcje” to jeden z bardziej tajemniczych zestawów Hasiora. Dotyczą tematyki plastycznej i tworzenia napięcia w sztuce. Pokrewne są rytmom, którym w literaturze przedmiotu artysta poświęcił znacznie więcej miejsca dopatrując się ich w naturze i w wytwórczości ludzkiej. W jednym z zarejestrowanych wykładów mówi: „mamy rytm – złożona w ten sposób na stos suma modułów konstrukcji, która będzie potrzebna do montażu wielkiej płyty dachowej nad jakąś halą. ...
Siła tego ... elementu konstrukcyjnego polega na racjonalnym zbudowaniu ... fragmentów”. („Notatnik Fotograficzny – wstęp do Sztuki Współczesnej i o Surrealizmie. Spotkanie z ACR. VIII 1993”, kaseta magnetofonowa ze zbiorów Galerii Władysława Hasiora, Muzeum Tatrzańskie).
Zwraca uwagę także na walory lokalnej kultury Podhalańskiej np. zachwycając się rytmem ostrewek do podtrzymywania snopków siana na polu: „prawie dzieło sztuki ludowej”.

Na łamach „Nowej Wsi” pisze: „Rytm jest swojego rodzaju siłą utrzymująca konstrukcję rzeczywistości. Maszyny są sumą mądrości rytmicznej. Bicie serca jest pierwszym dźwiękiem, z którego odczytujemy fakt istnienia, a bije ono rytmicznie. Nierytmiczne dostawy podzespołów sprawiają, że cały organizm ekonomiczny załamuje się, ale tu obserwujemy jeszcze jedną zdumiewającą rzecz: załamuje się rytmicznie, co parę lat. To załamanie przeraża i cuci ludzi, więc powracają do rytmu, a w każdym razie bardzo chcą wrócić. I dalej: „Niezwykle ważną sprawą jest dostrzeganie rytmu biologicznego, jaki istnieje w naturze, i odróżnianie go od rytmu wytworzonego przez działania człowieka. Podejrzewam, że idealnie rytmiczna drabina jest najstarszym od prawieków przedmiotem zdradzającym racjonalny sposób myślenia gatunku ludzkiego. Rytmika biologiczna, jaką obserwujemy na przykładzie niektórych gatunków drzew wypuszczających bardzo rytmicznie i równo konary wokół pnia, objawia nam istnienie swoistej mądrości w przyrodzie. Mądrość ta, podobnie jak ludzka mądrość w wyniku której skonstruowano drabinę, powodują powstanie układów racjonalnych, podlegających określonemu porządkowi”. „Gałęzie drzewa rozkładają się w przestrzeni bardziej swobodnie, na skutek działania wichrów ich układ traci nudną równowagę i symetrię. Struktura powstająca w wyniku działań ludzkich bywa zwykle bardziej zrównoważona, aby była mocna”. Zauważa też, jako praktyk, że „[c]harakter rytmu zależy w sposób niezwykle silny od rodzaju materii, którą realizujem ów układ rytmiczny”.
„Różnorodne rytmy występujące w życiu i naturze są siłą porządkującą. Wprowadzają ład w przestrzeni, demonstrują racjonalność konstrukcji przedmiotów zbudowanych w oparciu o układy rytmiczne. Można wykorzystywać je dla celów codziennej praktyki, można się również posłużyć nimi – w sposób jawny lub ukryty – dla osiągnięcia zamierzonych efektów kreacji artystycznej” – czytamy na łamach „Nowej Wsi”. W 1961 roku zaś recenzent „Świata Młodych” (nr 38) zwraca uwagę na to, że Hasior pokazuje na swojej pierwszej wystawie indywidualnej (Salon „Współczesności”, foyer Teatru Żydowskiego, Warszawa) „studia rytmiczne”, w których „kilkakrotnie powtarzając te same elementy, dąży do podkreślenia znaczenia rytmu jako sposobu zwiększenia siły wyrazu”. Publikowany tu zestaw obejmuje notatniki pt. „Konstrukcje” (84, 158), „Rytmy” (32).

Wybrana bibliografia:
1. „Rytmy. Notatnik fotograficzny Władysława Hasiora (6)”, oprac. P. Kwiatkowski, „Nowa Wieś” 1983, nr 38, s. 12-13.
2. „Struktury rytmiczne. Notatnik fotograficzny Władysława Hasiora (7), oprac. P. Kwiatkowski, „Nowa Wieś” 1983, nr 41, s. 12-13.
3. „Porządek rytmu. Notatnik fotograficzny Władysława Hasiora (8), oprac. P. Kwiatkowski, „Nowa Wieś” 1983, nr 46, s. 12-13.
4. „Rytm w konstrukcjach człowieka. Notatnik fotograficzny Władysława Hasiora (9), oprac. P. Kwiatkowski, „Nowa Wieś” 1983, nr 49, s. 12-13.


Strony: 1 2


Strony: 1 2