Archiwum Eustachego Kossakowskiego

Manifestacja Jerzego Beresia „Przepowiednia II”, Galeria Krzysztofory (51-77/77)

Manifestacja „Przepowiednia II” odbyła się 1 marca 1968 roku w Galerii Krzysztofory. Była drugim z kolei performensem artysty o tym tytule: pierwszy „Przepowiednia I” miał miejsce dwa miesiące wcześniej, 6 stycznia w Galerii Foksal. Obie manifestacje miały dla Beresia znaczenie wypowiedzi programowych. Artysta dystansował się od twórczości happeningowej, za istotę swoich działań uważał kontakt z widzem. Prace artysty były często cenzurowane, działo się to dużo częściej niż w przypadku innych artystów, ponieważ Bereś posługiwał się symbolami narodowymi i politycznymi.

„1 marca 1968 roku w Galerii Krzysztofory został ustawiony autentyczny wiejski wóz naładowany wysoko drewnem opałowym. Wieczorem odziany w białe i czerwone płótno, zaproponowałem publiczności rozpalenie kilkunastu ognisk pod ścianami galerii, co przy użyciu drobnych kawałków drewna i gazet zostało dokonane. W czasie, gdy ogniska płonęły, stanąłem na środku galerii i poprosiłem o rozładowanie wozu z ciężkich łupek i kłód drewna i układanie ich przed moimi stopami. Kłody układane były w ten sposób, że stając na nich, po rozładowaniu wozu, znalazłem się na wysokim stosie. Równocześnie rozlegał się głos człowieka odczytującego non stop manifest „Akt twórczy”. Stojąc na szczycie prosiłem obecnych o pokrycie-pomalowanie pustego wozu przygotowaną farbą niebieską, co zostało wykonane pędzlami a nawet dłońmi. W tym czasie zmontowałem na szczycie stosu wielki symboliczny łuk z biało-czerwoną cięciwą i napisem Przepowiednia II. Po wmontowaniu do dzieła swojego ciała – siebie, na stosie, gdy wóz był już niebieski, poprosiłem o płonące łuczywo z dopalających się ognisk i zdmuchnąwszy ogień, zwęglonym końcem podpisałem dzieło. Stos, niebieski wóz, manifest zawieszony na ścianie oraz dołączone na drugi dzień zdjęcia, stanowiły wystawę pt. „Ślady zdarzenia””.

(Jerzy Bereś, Zwidy, Wyrocznie, Ołtarze, Kraków 1991.)

Strony: 1 2