Chrystus Król, Mirosław Patecki (101-150/213)
Józefina Chętko
Poza (Beyond)
Anna Baranowski i Luise Schröder
Z Widokiem na scenę (Facing the Scene)
Miejsce: KW
W 2001 roku polski ksiądz Sylwester Zawadzki wpadł na pomysł wzniesienia w pobliżu Świebodzina największego pomnika Jezusa Chrystusa na świecie. Lokalne władze, Kościół i mieszkańcy miasta mocno zaangażowali się w realizację projektu, a rzeźbiarzowi Mirosławowi Pateckiemu zlecono zaprojektowanie pomnika.
Posąg Chrystusa Króla został zainaugurowany dziesięć lat później, w listopadzie 2010 roku, około sześćdziesięciu kilometrów od granicy polsko-niemieckiej oraz nieopodal autostrady i linii kolejowej Berlin–Warszawa. Figura i jej podstawa mają ponad 50 metrów wysokości, czyli mniej więcej tyle, co dziesięciopiętrowy blok mieszkalny. Już dziś pomnik przyciąga tysiące wiernych i pielgrzymów, wspierając turystykę i rozwój gospodarczy w tym strukturalnie słabo rozwiniętym regionie przygranicznym. Istnieją również plany budowy nowoczesnego centrum pielgrzymkowego i promocji pomnika na świecie – do czego przyczyniliśmy się w ramach 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie .
Autor pomnika stworzył na wystawę w KW replikę głowy Chrystusa, a pierwsze piętro budynku zamieni w swoją pracownię. Patecki nie celebruje swojej artystycznej autonomii; wręcz przeciwnie – oferuje swoje usługi Kościołowi, który to dał mu szansę stworzenia olbrzymiej figury Jezusa. Niemniej artysta nie jest zadowolony z rezultatu: brak funduszy, kiepskiej jakości materiały i nieprofesjonalna ekipa zamieniły rzeźbę raczej w atrapę niż skończony obiekt sztuki. Pomimo to jest ona nadal w stanie wywołać religijne oświecenie, co, zdaniem Pateckiego, jest jedną z powinności dobrej sztuki.
Na berlińskim biennale artysta miał pełną kontrolę nad procesem twórczym i mamy nadzieję, że dzięki temu publiczność obejrzała perfekcyjną twarz Jezusa. Posąg Chrystusa jest dowodem na zinstytucjonalizowaną władzę polskiego Kościoła katolickiego i wykorzystywanie przez niego sztuki. Przenosząc Chrystusa Króla w sferę sztuki współczesnej, chcieliśmy zrobić to samo, co miał w planach Watykan, ogłaszając swój udział w Biennale Sztuki w Wenecji – pokazać, jak potężna, ideologiczna i imponująca może być dziś sztuka religijna i sztuka w ogóle. I to nie tylko w kontekście nowych, globalnych kościołów w Nigerii lub Indiach, ale także, w dalszym ciągu, w Europie Środkowej, sto kilometrów od Berlina.
Poza (Beyond) (2010/2012) Józefiny Chętko dokumentuje ostatnią fazę konstrukcji pomnika Chrystusa w Świebodzinie, kiedy nie było jeszcze wiadomo, czy połączenie słabych technik inżynierskich i wiary proboszcza w projekt rzeczywiście doprowadzi do jego zakończenia. Przykładowo: nieoczekiwana zmiana wymiarów figury spowodowała problemy z jej umocowaniem, wymuszając obrót rzeźby o 30 stopni w lewo, co z kolei sprawiło, że spojrzenie Chrystusa zamiast na miasto skierowane zostało w kierunku jego peryferii i odległego supermarketu Tesco. Wysiłek włożony w zbudowanie takiego pomnika w szczerym polu przywodzi na myśl stare powiedzenie: wiara przenosi góry.
Z widokiem na scenę (Facing the Scene) Anny Baranowski i Luise Schröder to film nakręcony w listopadzie 2010 roku pokazujący inaugurację posągu. Film skupia się na logistyce i przygotowaniach do wydarzenia, a także demontażu infrastruktury po jego zakończeniu. Skrupulatnie pokazuje społeczność kościelną zebraną na tym rytuale: od środków bezpieczeństwa, po rzeczywisty zachwyt ludzi i publiczne przejawy wiary symbolicznie zawartej w rzeźbie. Film jest rodzajem obserwacji antropologicznej tego, jak „opakowana” jest konsumpcja duchowości.
Mirosław Patecki jest rzeźbiarzem, który regularnie pracuje nad projektami zleconymi przez Kościół katolicki.
Józefina Chętko jest członkinią Lou Cantor, berlińskiego kolektywu artystycznego interesującego się głównie intersubiektywnością i komunikacją interpersonalną.
Anna Baranowski jest artystką, której prace dotyczą grupowych zjawisk społecznych i krajobrazu medialnego naszych czasów. Mieszka i pracuje w Lipsku.
Louise Schröder jest artystką, mediatorką sztuki i aktywistką, którą interesują aspekty tworzenia i rekonstrukcji historii. Mieszka i pracuje w Lipsku i Berline
