Więzy krwi, Antanas Mockus (1-32/32)

Miejsce: KW

W ramach 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie zaproszono byłego mera Bogoty, Antanasa Mockusa, do skomentowania jednego z projektów. Mockus, który jest filozofem politycznym, a obecnie również artystą, wybrał pracę Teresy Margolles o trwającej wojnie narkotykowej w Meksyku, gdzie gangi i oddziały paramilitarne zabijają się nawzajem, mordując przy okazji wielu niewinnych cywili.

Gangi walczą o niebotyczne zyski uzyskiwane na czarnym rynku narkotyków w Stanach Zjednoczonych i Europie. Mockus zwraca się do publiczności Biennale z prośbą o zaprzestanie lub ograniczenie konsumpcji narkotyków: można podpisać specjalne oświadczenie, a nawet pójść dalej – pieczętując je kroplą własnej krwi. Duża liczba takich deklaracji mogłaby faktycznie doprowadzić do zmniejszenia liczby morderstw w Meksyku. Instalacja Mockusa ma na celu zmianę meksykańskiej rzeczywistości i postuluje wzięcie odpowiedzialności za fakt, iż zapotrzebowanie na narkotyki w Europie ma związek z liczbą zabitych w wojnach narkotykowych w Ameryce Środkowej.
Kim jest Antanas Mockus? To były mer Bogoty, który używał w swojej praktyce politycznej strategii nazwanej przez niego „pod-sztuką”. W latach 90. XX wieku w Kolumbii – czasach wrogości, rozlewu krwi i handlu narkotykami – stworzył pokojową, performatywną politykę obrazów i gestów. Czerpiąc inspirację od swojej matki – litewskiej rzeźbiarki Nijole Sivickas – posługiwał się także subwersywnością, ironią i nieprzewidywalnością jako narzędziami polityki bezpośredniej.
Stworzony przez niego program kultury obywatelskiej (Cultura ciudadana), rodzaj obywatelskiego samokształcenia opartego na grach i wyreżyserowanych sytuacjach, doprowadził podczas jego dwóch kadencji jako mera miasta do znacznego spadku wskaźnika zabójstw. Dzięki takiemu podejściu udało mu się zawiesić zwykłe działania polityczne, zachwiać racjonalnym dyskursem, rozbroić mowę nienawiści i podważyć biurokratyczne rządy.
Mockus obiecał, że jeśli liczba zabójstw w Meksyku nie spadnie podczas trwania wystawy, ogłosi on publicznie, że jest artystą przegranym, a sztuka – pretensjonalnym pomysłem.

Antanas Mockus jest filozofem i politykiem, którego praktyka opiera się na strategiach artystycznych. W ramach 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie, Mockus zaprezentował również performatywny wykład na temat politycznego samobójstwa, oparty na jego własnych doświadczeniach z ostatniej kampanii wyborczej w Kolumbii.