Bitwa o Berlin \'45 (101-150/264)
Dokumentacja filmowa rekonstrukcji historycznych
Miejsce: Deutschlandhaus
Po upadku żelaznej kurtyny niektóre z państw europejskich zaczęły odczuwać potrzebę określenia swojej tożsamości na nowo, co zawsze rozpoczyna się od procesu ponownego pisania historii. Zainicjowana przez państwa narodowe polityka historyczna realizuje się w programach edukacyjnych, budowaniu muzeów czy stawianiu pomników, reinterpretując przeszłe wydarzenia. Za pomocą takiej właśnie skupionej na przeszłości polityki konstruowana jest narracja o przyszłości.
Jednym z przykładów takich działań jest zjawisko „teatru ludowego” w Polsce – grup rekonstruujących różne wydarzenia historyczne, najczęściej bitwy. Biorą w nich udział prawdziwi entuzjaści, ubrani w kostiumy historyczne i wyposażeni w starą broń oraz sprzęt militarny. Takie inscenizacje są bardzo popularne i często cieszą się poparciem lokalnych władz. Spektakle te wywołują bardzo emocjonalne reakcje ze strony widzów, nawet jeśli prezentowana w nich historia jest tylko pozornie obiektywna.
Spróbuj sobie wyobrazić, że stoisz tuż obok strzelających do siebie żołnierzy, jesteś świadkiem egzekucji lub krwawej walki – jednocześnie będąc bezpiecznym – a po spektaklu masz również okazję zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie z żołnierzem w mundurze SS.
7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie i Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie zaprosiło kilka amatorskich grup rekonstrukcyjnych do stworzenia inscenizacji bitwy o Berlin, ukazującej obronę stolicy Trzeciej Rzeszy w kwietniu i maju 1945 roku oraz ostateczną kapitulację miasta. Rekonstrukcja odbyła się w przestrzeni publicznej Berlina i Warszawy przy udziale grup z Polski reprezentujących Armię Czerwoną, 1. Armię Wojska Polskiego i siły niemieckie. Ten sam scenariusz adresowany do szerokiej publiczności został zrealizowany w obydwu miastach. Przed inscenizacją w Deutschlandhaus był prezentowany zwiastun wydarzenia, zaś po nim – dokumentacja wideo. Celem przedsięwzięcia było postawienie pytań o mechanizmy konstruowania narracji tożsamości narodowej sąsiadujących z sobą państw.
Bitwa o Berlin ‘45 był projektem Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w ramach Akcji Solidarności z 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie.
