Sztuka cenniejsza niż złoto
Pokaz pierwszych zakupów, darów i depozytów do kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Przyjęto cezurę czasową roku 1989, a więc momentu, w którym rozpoczyna się pisanie na nowo zachodniej historii sztuki i uzupełnianie jej o dziedzictwo naszego regionu. Nie oznacza to jednak, że w kolekcji nie znajdą się istotne prace sprzed 1989 roku. Ważni są dla nas zwłaszcza „tytani” polskiej sztuki powojennej, stanowiący punkt odniesienia dla współczesnych twórców, jak Alina Szapocznikow. Charakterystyczne dla zbiorów Muzeum jest kolekcjonowanie całych archiwów poszczególnych twórców i zjawisk, co daje szeroki wgląd w praktykę artystyczną.

Tytuł pokazu pierwszych zakupów, darów i depozytów do kolekcji Muzeum – „Sztuka cenniejsza niż złoto” – jest odwołaniem do średniowiecznego motta. Słowa te są świadectwem wielkiej przemiany w kulturze Zachodu: to nie złoto i drogie kamienie w dziele sztuki są warte podziwu, ale działanie artysty – to dzięki niemu dzieło jest zdolne przekazywać wiedzę i emocje, które nas łączą, tworząc wspólne wartości.

Wystawa składa się z prac wybitnych polskich artystów różnych pokoleń, a także pracy młodej czeskiej artystki Katariny Šedy (uczestniczki m.in. prestiżowego Documenta w Kassel) oraz z dwóch niezwykle cennych zbiorów archiwaliów.

Dzięki dotacjom celowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego udało się pozyskać trzy rzeźby i serię 11 rysunków Aliny Szapocznikow, artystki, której spuścizna i legenda wciąż czekają na upowszechnienie, zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Rzeźby Szapocznikow znajdą się na wystawie obok dzieła ofiarowanego przez Magdalenę Abakanowicz, postać kluczową dla powojennej sztuki polskiej, a także prac Mirosława Bałki i Pawła Althamera, dwóch czołowych rzeźbiarzy średniego pokolenia. Obok Althamera obecni są także inni artyści wywodzący się ze słynnej Kowalni - pracowni profesora Grzegorza Kowalskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – Artur Żmijewski i Katarzyna Kozyra. To twórcy, których sztuka stała się świadectwem polskiej transformacji.

Niezwykle cennym darem dla Muzeum jest archiwum fotograficzne Eustachego Kossakowskiego, zbiór ponad 150.000 negatywów, na których udokumentowana jest działalność polskiej neo-awangardy lat 60., ale także codzienna rzeczywistość tamtej epoki.

Na wystawie poruszone zostały także wątki tożsamościowe, narodowe, polityczne. Obraz Jarosława Modzelewskiego i Marka Sobczyka Das Gebet des deutschen Pfarrers oder Bleistiftprobe w ironiczny sposób odnosi się do przesądów dominujących w relacjach polsko-niemieckich, tymczasem obraz Wilhelma Sasnala Broniewski i fotografia Piotra Uklańskiego Bez tytułu (Jan Paweł II) drążą temat portretu i ikony, wieloznacznie rozumianej we współczesnej polskiej kulturze.

Muzeum manifestuje również zainteresowanie innymi dyscyplinami, zwłaszcza architekturą i designem. Na wystawie znajduje się odrestaurowany neon z wyburzonego warszawskiego kina Skarpa. Jest to obiekt będący ważnym przykładem projektowania z lat 60., ale jednocześnie znak gwałtownych zmian jakie zachodzą w Warszawie.

Artyści:

Magdalena Abakanowicz, Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Katarzyna Kozyra, Jarosław Modzelewski, Katarina Šeda, Wilhelm Sasnal, Marek Sobczyk, Monika Sosnowska, Alina Szapocznikow, Piotr Uklański, Artur Żmijewski oraz archiwa Eustachego Kossakowskiego i Kowalni.

Wystawa pod honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego.