Robiąc użytek
Życie w epoce postartystycznej

Robiąc użytek

Wystawa „Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej” jest prezentacją różnorodnych dróg, prowadzących z pola sztuki do codziennego życia i w przeciwnym kierunku, od życia do sztuki.

Sztuka obecna jest w wielu obszarach rzeczywistości: można znaleźć ją w alternatywnych ekonomiach, podczas protestów ulicznych, w dywersyjnej reklamie, w kooperatywach spożywczych i w miejskim ogrodnictwie, w krytycznej turystyce, w programach latających uniwersytetów itd. W takich wypadkach życie przenika charakterystyczna dla sztuki wrażliwość, konceptualny naddatek, myślenie formą czy też niekończące się gry z wyobraźnią: polityczną, ekonomiczną czy naukową. Nie jest to zjawisko nowe, ani tym bardziej nurt czy styl w sztuce.

Wystawa „Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej” odnosi się do jednego z podstawowych postulatów XX-wiecznych awangard: wzajemnego przenikania czy wręcz fuzji sztuki z życiem codziennym. Polski teoretyk sztuki Jerzy Ludwiński pisał w 1972 roku (w eseju „Sztuka w epoce postartystycznej”): Bardzo prawdopodobne, że dzisiaj nie zajmujemy się już sztuką. Po prostu przegapiliśmy moment, kiedy przekształciła się ona w coś zupełnie innego, coś czego nie potrafimy już nazwać. Jest jednak rzeczą pewną, że to, czym zajmujemy się dzisiaj, posiada większe możliwości.  

Jednym z głównych pytań stawianych na tej wystawie jest kwestia statusu i kompetencji osób parających się tak rozumianą post-sztuką – w świecie, w którym na nowo należy zdefiniować powinności jednostki wobec wspólnoty oraz nowych globalnych wyzwań: migracji, kryzysu ekonomicznego, konfliktów zbrojnych i zagrożeń ekologicznych. W jaki sposób na rzeczywistość wpłynąć mogą artystyczne kompetencje? Czy zawsze muszą one materializować się w postaci dzieł sztuki? Jaką rolę pełnić może muzeum w sytuacji, w której sztuka promieniuje do nieartystycznych środowisk, tracąc cechy pozwalające zdefiniować ją jako sztukę?

Projekt „Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej” odnosi się do trzech zjawisk znanych z historii sztuki XX wieku, stale aktualnych i powszechnych. Pierwszym z nich są próby podważania granic instytucji sztuki w celu upoetycznienia codzienności czy też na rzecz radykalnej zmiany społecznej. Drugim była migracja artystów z pola sztuki do innych obszarów rzeczywistości – utopijnych komun, ruchów społecznych, pracy socjalnej – szczególnie popularne w okresach społecznych turbulencji, takich jak przełom lat 60. i 70. czy też pierwsza dekada XXI wieku. Trzecim było tworzenie nowych środowisk instytucjonalnych, poza obrębem tradycyjnego obiegu galeryjno-muzealnego oraz rynku sztuki.

Jedną z inspiracji do powstania wystawy są tezy kanadyjskiego teoretyka sztuki Stephena Wrighta, który postuluje dekonstrukcję „gmachów pojęciowych”, na których od XIX wieku oparta jest zinstytucjonalizowana sztuka. W zamian proponuje model sztuki, która w procesie użytkowania realizuje swój własny – wyobrażeniowy i konceptualny – potencjał. Takie propozycje działają w skali 1:1, niczym mapa, która w trakcie rysowania zaczyna pokrywać się z terytorium. Wright poszukuje siły w słabości sztuki, spiera się z kantowską „celową bezcelowością”, z potrzebą replikowania istniejących systemów, z rygorami własności i autorstwa oraz wyniosłością tzw. kultury eksperckiej. 

„Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej” jest wystawą, która rozwija się w czasie. Swój ostateczny kształt osiągnie w dzień zamknięcia ekspozycji 1 maja. Będzie na niej można zobaczyć raporty z działań ponad siedemdziesięciu artystów, artystek, kolektywów, ruchów społecznych oraz patainstytucji z całego świata: Aaron Burr Society, Adrian Kolarczyk, Andrzej Haręza, Anja Rüegsegger, ASMR / Anna, Arabian Street Artists / Heba Amin + Caram Kapp + Stone, At Work Collective, Biennale de Paris, Brandalism / Jonathan Barnbrook Studio, Brett Bloom, Brud, Bureau d'études, Carlos Espinosa Arancibia, Cecylia Malik, Center for Land Use Interpretation, Center for PostNatural History, Centrum, Chris Onesto, Chto Delat / Nikolay Oleynikov, Compass / Brian Holmes + Rozalinda Borcila, Contingent Movements Archive, Daniel Rycharski, Debtfair, e-flux, Estar(ser) / Order of the Third Bird, Electronic Disturbance Theatre/b.a.n.g. lab, Etcétera, Feral Trade / Kate Rich, Forensic Architecture / Charles Heller + Lorenzo Pezzani, Greenpeace Polska, The Guantanamo Bay Museum of Art and History, GULF Labor, Hugo Vidal, Iconoclasistas, Institute for Human Activities, Institute for Model Nations, Isola Art Center, Janez Janša + Janez Janša + Janez Janša, Jesper Alvaer, Joanna Rajkowska, Jonas Staal / New World Summit, Jerzy Ludwiński, Jerzy Rosołowicz, Kamila Szejnoch, Kein mensch ist illegal, Les UX., Liberate Tate, Loompanics Unlimited, Ludovic Chemarin ©, Luther Blissett, Manual Labours / Sophie Hope + Jenny Richards, Museum of American Art, Museum of Arte Útil, Muzeum Społeczne / Krzysztof Żwirblis, Myvillages / Company, N55, Niewidzialne Miasto, Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego, Omer Krieger, Peter von Tiesenhausen, Precarious Workers Brigade, Public Works, Raivo Puusemp, Reverend Billy & the Stop Shopping Choir, Robin Hood Minor Asset Management Cooperative, Rolling Jubilee Fund, Ruch Odrodzenia Żydowskiego w Polsce, S.a.L.E Docks, Salvage Art Institute, San Precario, Shigeru Ban, Stojący mężczyzna, Temporary Services, That's Painting, Third Text / Rasheed Araeen, Tools for Action, Włodzimierz Borowski, Zentrum für Politische Schönheit.

Kuratorzy

Sebastian Cichocki
Kuba Szreder

Shadow curator

Stephen Wright

Produkcja

Meagan Down
Szymon Maliborski
Szymon Żydek

Współpraca

Daniel Woźniak

Architektura wystawy

Maciej Siuda

z zespołem projektowym:

Agnieszka Wach
Katarzyna Dąbkowska
Rodrigo Garcia González

Projekt graficzny

Krzysztof Pyda

Zobacz także:

Archiwalne Wydarzenia towarzyszące wystawie:

DzieńGodzinaNazwa wydarzeniaMiejsce wydarzenia
18:00 Seminarium Czytanki dla Użytkowników Sztuki #1O pożytkach płynących z bezużyteczności
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Sala na Pańskiej
Pańska 3, Warszawa
18:00 Wykład Robienie wystaw w epoce postartystycznejWykład Sebastiana Cichockiego i Kuby Szredera
W cyklu „Robiąc użytek”
Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39, Warszawa
18:00 Seminarium Czytanki dla Użytkowników Sztuki #2Jak żyć w postartystycznych czasach?
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Sala na Pańskiej
Pańska 3, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Oprowadzanie kuratorskiePo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie w języku angielskimPo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Oprowadzanie Po projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Warsztaty Publiczna redakcja wystawyWarsztaty dla dorosłej publiczności
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowanie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Spotkanie Imieniny Świętego PrekariuszaWarsztaty, oprowadzanie kuratorskie i inne aktywności
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Wykład Ideologia = FormaWykład Jonasa Staala
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie w języku angielskimPo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowanie:skala 1:1 na wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Warsztaty Powiększenie #1Museum of Arte Útil
W cyklu „Powiększenie”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie w języku angielskimPo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
13:30 Warsztaty Zamiana ról. Jesteśmy kuratorami! Warsztaty rodzinne dla dzieci w wieku 8-12 lat
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowanie:na wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Oprowadzanie Oprowadzanie dla architektówPo wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Warsztaty Powiększenie #2Sztuka oddolnego tworzenia miast: przypadek Public Works
W cyklu „Powiększenie”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Wykład Architektura Śledcza Wykład Eyala Weizmana
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
13:30 Warsztaty Geografie sztukiWarsztaty rodzinne dla dzieci w wieku 6-12 lat
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:30 Film Dyskusyjny Klub Filmowy #4Na imię mam Janez Janša. O zmianie nazwisk i konsekwencjach takiej subwersji.
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
17:30 Spotkanie Koniec kultury – koniec Europy?Dyskusja wokół książki „Koniec kultury – koniec Europy. O fundamentach polityki” pod redakcją Pascala Gielena
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Spotkanie Powiększenie #3Sztuka instrukcji. Recepty na 50 Niezrealizowanych Dzieł Sztuki Grega Sholette
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
13:00 Warsztaty Wiedza to siłaWarsztaty z robienia flag filozoficznych
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Wydarzenie Pierwszy Warszawski Zlot Patainstytucjonalny W cyklu „Robiąc użytek” Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowanie:na wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Spotkanie Powiększenie #4Elka Krajewska prezentuje Salvage Art Institute
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:30 Film Dyskusyjny Klub Filmowy #6Poza pracą, poza odmową. Wykład kinematograficzny Mariny Vishmidt
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Seminarium Czytanki dla Użytkowników Sztuki #6Diogenes, Duchamp i odmowa (sztuki, pracy i nie tylko)
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Spotkanie Powiększenie #5Instytut Modelowych Narodów
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie w języku angielskimPo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
16:00 Wydarzenie Jeszcze inny podział tortuPopołudnie z alternatywnymi ekonomiami
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Wykład RedCSur: Przemyślenie znaczenia ,,Południa” Wykład Mabel Tapii
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowanie:na wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie „Robiąc Użytek”Myślenie o niemożliwym – czyli jak robić użytek ze sztuki w sferze polityki?
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Spotkanie Powiększenie #6: #WyzwolenieMuzeum poza krytyką instytucjonalnąSpotkanie z Gavinem Grindonem
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Warsztaty Dmuchana barykada z Tools for Action Prezentacja, warsztaty i działania z Artúrem van Balenem z Tools for Action: 15, 16 i 17 kwietnia
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowaniena wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:30 Film Dyskusyjny Klub Filmowy #8A Science Fiction Show / Epizody 1 i 2: The Fall of Artists' Republic
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Seminarium Czytanki dla Użytkowników Sztuki #7Sztuka wobec społecznego zła
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:30 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie „Robiąc Użytek”Działania w skali 1:1. Ruch od sztuki do życia i z powrotem
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
17:00 W przestrzeni publicznej Powiększenie #7: Muzeum Społeczne Społecznie na Kamionku
W cyklu „Robiąc użytek”
Dziki parking na rogu ulic Targowej i Skaryszewskiej
Skaryszewska 2, Warszawa
18:00 Oprowadzanie Oprowadzanie w języku angielskimPo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
16:30 Spotkanie Kontynentalny Dryf: geopolityczna wędrówka po WarszawieSpotkanie z Brianem Holmesem i Claire Pentecost
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Performans Luser StoryMiędzynarodowy Dzień Brudu
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
12:00 W przestrzeni publicznej Kontynentalny Dryf: geopolityczna wędrówka po WarszawieSpacer z Brianem Holmesem i Claire Pentecost
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
15:00 Oprowadzanie Niedzielne raportowaniena wystawie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Oprowadzanie Kontemplacja Inspirowana protokołem Zakonu Trzeciego PtakaW cyklu „Robiąc użytek” Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
19:00 Spotkanie Mecz 3.0 - spotkanie organizacyjne W cyklu „Robiąc użytek” Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Sala na Pańskiej
Pańska 3, Warszawa
18:00 Wykład W zamkniętym kręgu sztuki współczesnej: od oficjalnych instytucji do nieformalnego instytucjonalizmuWykład Suhaila Malika
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
12:00 Warsztaty Muzeum 3.0: zamieszkując przyszłośćWarsztaty futurologiczne z Neilem Cummingsem
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:00 Premiera książki PREMIERA KSIĄŻKI: ABC Projektariatu. O nędzy projektowego życiaSpotkanie z Kubą Szrederem
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:30 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie „Robiąc Użytek”Działania w skali 1:1. Ruch od sztuki do życia i z powrotem
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
17:00 Konferencja Czy żyjemy w postartystycznych czasach? Konwent użytkologiczny
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:30 Oprowadzanie Oprowadzanie po wystawie „Robiąc Użytek”Działania w skali 1:1. Ruch od sztuki do życia i z powrotem
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
14:00 Gra muzealna Odwołany! Mecz 3.0
W cyklu „Robiąc użytek”
plac Defilad
plac Defilad 1, Warszawa
14:00 Oprowadzanie Oprowadzanie kuratorskiePo projekcie „Robiąc użytek”
W cyklu „Robiąc użytek”
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa
18:30 Spotkanie Joanna Mytkowska rozmawia z Yael Bartanąspotkanie z artystką i projekcja filmu „True Finn”
W cyklu ”Robiąc użytek"
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Emilia
ul. Emilii Plater 51, Warszawa