Czas na nowe centrum Warszawy
Wystawa koncepcji architektoniczno-urbanistycznych dla przyszłego zespołu budynków Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i teatru TR Warszawa na placu Defilad
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i teatr TR Warszawa prezentują efekty wielomiesięcznego postępowania, w wyniku którego wyłoniony został architekt przyszłego zespołu budynków na placu Defilad.
Ogłoszona we wrześniu 2013 roku dwuteapowa procedura zaowocowała końcowymi ofertami złożonymi przez 12 pracowni architektonicznych. Przygotowanie tychże ofert poprzedzone było serią spotkań konsultacyjnych i negocjacyjnych pomiędzy przedstawicielami Muzeum i Teatru a reprezentantami starających się o zamówienie firm architektonicznych. Przedstawione na wystawie rysunki, wizualizacje i opisy proponowanych koncepcji to odpowiedź architektów na oczekiwania Muzeum i Teatru wobec swoich przyszłych siedzib, połączonych w jeden zespół architektoniczno-urbanistyczny po północnej stronie placu Defilad.
Oceniająca oferty Komisja w przyznawaniu punktów kierowała się listą kryteriów, wśród których szczególne znaczenie miało zrozumienie urbanistycznego kontekstu obu budynków i wykazanie przez architektów, że proponowana koncepcja pozwoli ożywić ten fragment centrum Warszawy, związać funkcje obu instytucji z codziennością tysięcy warszawiaków i przyjezdnych, otworzyć sztukę na miasto, a miasto na sztukę.
Obie instytucje przygotowały na potrzeby architektów niezwykle szczegółowy dokument – program funkcjonalny – który stanowił zarówno manifest misji Muzeum i Teatru wobec miasta i jego mieszkańców oraz wobec sztuki, jak i bardzo precyzyjną listę potrzeb i oczekiwań. W toku przyjętych w procedurze spotkań, Muzeum i Teatr wspólnie z architektami doprecyzowywało ów program funkcjonalny, tak, że ostatecznie stał się on nie tylko dokumentem pozwalającym wypracować architektoniczną koncepcję planowanych budynków, ale i swego rodzaju summą wiedzy o potrzebach współczesnej Warszawy.
W ocenie Komisji, najwyższe zrozumienie programu funkcjonalnego Muzeum i Teatru wykazane zostało w ofercie, złożonej przez pracownię Thomas Phifer and Partners z Nowego Jorku. To jego propozycja okazała się najbardziej miastotwórcza i z Thomasem Phiferem Muzeum zawrze umowę na projekt kompleksu muzealno-teatralnego – współpraca, polegająca na wspólnym, przy udziale Muzeum i Teatru, rozwinięciu obecnej, wstępnej koncepcji, następnie na stworzeniu projektu budowlanego, potem projektu wykonawczego a ostatecznie, na nadzorze nad realizacją inwestycji, rozpocznie się jeszcze we wrześniu bieżącego roku.
Dwa kluczowe warunki, konieczne, by współpraca z architektem ze strony Muzeum i Teatru była nie tylko owocna, ale w ogóle możliwa – własność gruntu i potwierdzone finansowanie inwestycji – zostały w ostatnich miesiącach spełnione. Dnia 4 lipca Muzeum i Teatr stały się właścicielami gruntu pod przyszłą budowę, Teatr uzyskał finansowanie budowy z budżetu stolicy, zaś Muzeum – gwarancje konieczne do zaciągnięcia kredytu inwestycyjnego, tak jak zostało to zaplanowane wspólnie przez władze stolicy i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Muzeum i Teatr przystąpią do współpracy z architektem w przekonaniu, że złożona przez niego koncepcja, stojąca za nią wizja architektury i wizja miasta oraz jego dotychczasowy dorobek, pozwolą na powstanie zespołu gmachów, które zmienią pustą, nieprzyjazną połać ziemi w sercu kraju w przestrzeń tętniącą kulturą i codziennym życiem wielkiego miasta, na miarę oczekiwań, jakie wobec swojej stolicy mają Polacy w trzeciej dekadzie wolności i drugiej dekadzie XXI wieku.
Przedstawione w koncepcji architekta zrozumienie takich idei jak otwartość, transparentność, a także przekonująca prostota proponowanych rozwiązań, dają nadzieję, że gdy tak długo wyczekiwane budynki powstaną – co powinno nastąpić do końca 2019 roku – staną się one, poprzez wartości, jakie komunikują i postawy, jakie wzmacniają, oraz w kontraście do monumentalizmu i architektonicznej pychy Pałacu Kultury, symbolem współczesnej Warszawy.
Pracownie składające oferty:
BLOND&ROUX architectes [Francja],
Fiszer Atelier 41 Warszawa Sp. z o.o. [Polska],
Foster + Partners Limited [Wielka Brytania],
Inżbud Tomasz Trepka: arch. Andrzej Kadłuczka, arch. Krzysztof Barysz, arch. Piotr Obracaj [Polska],
Konsorcjum firm: JSK Architekci Sp. z o.o./nsMoonStudio Sp. z o.o. [Polska],
Biuro Architektoniczne Kaczmarczyk: arch. Andrzej Kaczmarczyk, arch. Sylwia Bartoszewska, arch. Joanna Żabińska [Polska],
Henning Larsen Architects A/S [Dania],
PAS PROJEKT ARCHI STUDIO Sławomir Golenko [Polska],
Thomas Phifer and Partners [Stany Zjednoczone],
PROCHEM S.A.: arch. Jacek Jedynak, arch. Andrzej Masłowski, arch. Andrzej Kikowski [Polska],
UNStudio [Holandia],
Konsorcjum firm: WXCA Spółka z o.o./WXCA Group Spółka z o.o. [Polska].
Komisja oceniająca:
Mirosław Bałka – artysta, Wojciech Gorczyca – dyrektor teatru TR Warszawa, Jerzy Grochulski - architekt, Koordynator Zespołu Ekspertów SARP, Tomasz Janowski - dyrektor Biura Kultury Urzędu m.st. Warszawy, Wojciech Kwiatkowski – dyrektor Departamentu Finansowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marek Mikos – dyrektor Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy, Maciej Miłobędzki - sędzia konkursowy SARP, Krzysztof Nowakowski - prezes zarządu Towarzystwa Przyjaciół Muzeum i członek Rady Muzeum, Grzegorz Piątek – krytyk architektury, Ewa P. Porębska – redaktor naczelna czasopisma „Architektura Murator”, Magdalena Staniszkis - sędzia konkursowy SARP.
Zamawiająca: Joanna Mytkowska – dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
