Ćwiczenia z kreatywności
Przestrzenie emancypacyjnej edukacji
Jak przełamać rutynę systemu edukacyjnego, w którym nauczanie ex cathedra i przyswajanie faktów są nadal głównymi formami zdobywania wiedzy?
Sięgając do przykładów ze sztuki i architektury, wystawa „Ćwiczenia z kreatywności” pokazuje, jak otwarte i uczestniczące formy uczenia się, takie jak różne techniki montażu, ćwiczenia ruchowe, utopijne modele architektoniczne, gry oparte na komunikacji niewerbalnej czy kolektywne działania mogą stać się inspiracją dla wyobraźni oraz początkiem budowania eksperymentalnych i demokratycznych wspólnot.
Tytuł wystawy odnosi się do nazwy kursu artystycznego prowadzonego w latach 1975 – 1977 w Budapeszcie przez Miklósa Erdély’ego i Dórę Maurer. Śledząc bliskie im przykłady transdyscyplinarnych kół samokształceniowych z lat 70-tych i wcześniejsze eksperymenty pedagogiczne związane ze środowiskami Bauhausu, Black Mountain Collage czy Międzynarodówki Sytuacjonistów, wystawa odkrywa edukacyjny potencjał sztuki i włącza się we współczesne debaty na temat zwrotu edukacyjnego w sztukach wizualnych czy urynkowienia kreatywności.
Prezentując alternatywne metody edukacji artystycznej w kontekście pedagogiki krytycznej i emancypacyjnej, wystawa definiuje kreatywność jako formę działania, które jest wcielane w życie, gdy sieć relacji i ról otaczających jednostkę zostaje zerwana. Nie jest to cecha ani umiejętność, którą można rozwinąć, ale międzyludzka forma działania, która umożliwia krytyczne, wspólnotowe uczenie się. Nie oznacza biernego przyswajania informacji, ale (inter)aktywne kształtowanie osobowości i relacji interpersonalnych oraz upodmiotowienie grup i jednostek, tak, by mogły stać się krytycznymi i odpowiedzialnymi aktorami społecznymi.
Architektura wystawy zaprojektowana przez Tamása Kaszása nawiązuje do „Poipoidromu” Roberta Filliou i Joachima Pfeufera, instalacji architektonicznej zaprojektowanej w latach 60-tych XX wieku, która w swojej przestrzeni odzwierciedlała kolejne etapy procesu twórczego. Jedno z jej pomieszczeń, gabinet Poipoi, gromadził odniesienia kulturowe, które miały za zadanie wzbogacać dalsze procesy twórcze. Wystawa, będąca sama w sobie gabinetem Poipoi, również traktuje działania edukacyjne artystów i architektów jako źródło inspiracji, oferując publiczności możliwość wypróbowania ich podczas warsztatów organizowanych przez muzealnych edukatorów.
Wystawa zawiera prace i odniesienia do twórczości takich artystów, architektów i teoretyków, jak: Grupa 143, Josef Albers, Imre Bak, Joseph Beuys, George Brecht, Guy Debord, Miklós Erdély, Escuela de Valparaíso, ex-artists collective (Tamás Kaszás - Anikó Loránt), Robert Filliou i Joachim Pfeufer, Paolo Freire, Yona Friedman, R. Buckminster Fuller, Lujza Gecser, Oskar Hansen, Hannah Higgins, Ivan Illich, grupa INDIGO, Asger Jorn, Paul Klee, Attila Kotányi, KwieKulik, Dóra Maurer, Constant Nieuwenhuys, Plágium2000, Alma Siedhoff-Buscher, kolektyw SIGMA, International Parallel Union of Telecommunication (Trustee in bankruptcy: Tamás St.Turba), Raoul Vaneigem, Judit Vas/Ferenc Mérei.
Wystawa jest kontynuacją projektu, który był wcześniej pokazywany w Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku (2014) i w tranzit.hu w Budapeszcie (2015).
Kuratorki
Dóra Hegyi
Zsuzsa László
Współpraca kuratorska
Aleksandra Kędziorek
Franciska Zólyom
Współpraca
Alina Serban
Sándor Hornyik
Misko Suvakovíc
Artpool Art Research Center Budapest
Dodatkowa kwerenda
Iga Winczakiewicz (Warszawa)
Orsolya Barna (Budapeszt)
Projekt architektury wystawy
Tamás Kaszás
Opracowanie graficzne
Grupa Projektor
Produkcja
Katarzyna Białach
Opieka administracyjna
Mateusz Maleszewski
Produkcja techniczna
Łukasz Pałuski, Mateusz Wójcik, Szymon Ignatowicz, Artur Jeziorek,
Marek Franczak, Paweł Sobczak, Marcin Szubiak