Sztuka eksperymentalna i rola performansu w Chinach (xingwei yishu)
Wykład Thomasa J. Beghuisa
Lin Yilin, Bezpiecznie przechodząc przez ulicę Lin He, 1995
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza na wykład kuratora i historyka sztuki Thomasa J. Beghuisa.
Sztuka współczesna w Chinach parokrotnie wywoływała już spore zamieszanie. Niedawne wycofanie trzech prac z wystawy w nowojorskim muzeum Guggenheima świetnie pokazuje odczucia i wrażliwość, którym uchybić chciała grupa chińskich artystów i krytyków sztuki w drugiej połowie lat 90. XX wieku.
Przez dość krótki okres w historii sztuki chińskiej – pomiędzy 1994 a 2001 rokiem – grupa artystów i krytyków zajęła krytyczne stanowisko wobec tego, co w Chinach uważano za sztukę. Działania te doprowadziły do powstania „sztuki eksperymentalnej”, nazywanej po chińsku shiyan ishu. Sztuka eksperymentalna łączyła artystów i krytyków sztuki pragnących kwestionować powszechnie obowiązujące konwencje oraz przyjęte dyskursy i praktyki artystyczne. Starali się oni wprowadzić do sztuki nowe, eksperymentalne języki, narzędzia i media, w tym wideo, instalację, nowe media i performans.
W Chinach performans nazywa się xingwei yishu. W latach 90. XX wieku stanowił on rodzaj „sztuki behawioralnej”, odnosząc bezpośrednie działanie (xingdong) do antagonizującego „gestu” (xingwei) artysty, który tworzy dzieło oddziaływujące bezpośrednio na odczucia i wrażliwość widza.
W swoim wykładzie Thomas J.Beghuis opowie o uwarunkowaniach, które sprawiły, że „sztuka eksperymentalna” (shiyan yishu) i „sztuka performansu” (xingwei yishu) w Chinach zlały się w jedno. Stało się to pomiędzy 1994 a 2001 rokiem, kiedy artyści na krótko wywalczyli sobie moc orzekania o tym, co można nazywać „sztuką” (yi ‘yishu’ de mingyi).
Dr Thomas J. Berghuis
jest kuratorem i historykiem sztuki mieszkającym w Lejdzie, Holandia. Berghuis pracuje obecnie jako niepełnoetatowy wykładowca historii sztuki na Uniwersytecie Amsterdamskim, jest gościnnym pracownikiem (badaczem) na Uniwersytecie w Lejdzie oraz piastuje stanowisko Principal Fellow na Uniwersytecie w Melbourne, Australia. Jest ekspertem w dziedzinie współczesnej sztuki chińskiej i indonezyjskiej. Uprzednio wykładał historię sztuki Azji na Uniwersytecie w Sydney, Australia (2008–2013), a a w Muzeum Guggenheima w Nowym Jork pełnił funkcję kuratora sztuki chińskiej ustanowioną we współpracy z Robert H. N. Ho Family Foundation (2013–2015). Był także dyrektorem Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej w Nusantarze, Muzeum MACAN w Dżakarcie, Indonezja (2015–2016). Berghuis jest autorem książki "Performance Art in China" (Timezone 8, Hong Kong 2006), czyli pierwszego wyczerpującego opracowania w języku angielskim poświęconego rozwojowi sztuki performansu w Chinach od 1979 do 2006 roku.